Biopierwiastki i metale toksyczne u kobiet ciężarnych, rodzących i ich noworodków

• Autorzy: Semczuk M. , Krzyzanowski A. , Skoczynski M.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wiek XX a szczególnie ostatnie 50 lat to gwałtowny rozwój przemysłu. Przyniósł on ze sobą wiele zmian korzystnych takich jak wzrost poziomu życia, łatwiejszy dostęp do nauki, opieki zdrowotnej. Jednocześnie jednak spowodował on zaburzenie równowagi w środowisku. Skażenie produktami i odpadami przemysłowymi, chemizacja rolnictwa, rozwój motoryzacji doprowadziły zarówno do wzrostu stężenia metali toksycznych jak i do zubożenia gleby i wody w biopierwiastki. Współczesna nauka o elementach mineralnych rozwinęła się w ostatnich latach dzięki znacznemu postępowi w zakresie badań analitycznych, zwłaszcza wprowadzeniu spektrofotometrii absorpcji atomowej. Rozwój tych metod pozwolił na postęp w badaniach gospodarki biopierwiastkami w ustroju człowieka. Udział takich pierwiastków jak żelazo, miedź, cynk i magnez w reakcjach enzymatycznych jako czynników aktywujących koenzymy, metaloenzymy jak też w syntezie białek sprawia, że odgrywają one istotną rolę w mechanizmach warunkujących zapłodnienie, rozwój płodu, przebieg ciąży, porodu, laktacji. Niedobory ważnych dla życia mikro- i makroelementów są powodem wielu schorzeń cywilizacyjnych. Niedobór biopierwiastków jak i nadmiar metali toksycznych najbardziej szkodliwy jest dla organizmów rozwijających się. Stąd też duże zainteresowanie położników i ginekologów znaczeniem biopierwiastków i metali toksycznych w fizjologii i patologii rozrodu. Organizm ludzki posiada wiele systemów autoregulacji, które mają na celu uniezależnienie się od ewentualnych, okresowych nieprawidłowości w podaży. Dzieje się to dzięki mechanizmom selektywnego wchłaniania, magazynowania i wydalania. Ciąża należy jednak do stanów znacznie obciążających metabolizm. Zmienia ustaloną równowagę zwiększając zapotrzebowanie na niektóre deficytowe, lecz niezbędne dla rozwoju płodu pierwiastki. Z drugiej strony długotrwałe narażenie płodu na niskie stężenia metali ciężkich wykazujących właściwości kumulujące, może prowadzić do różnych zaburzeń ustrojowych, często nieodwracalnych, a ujawniających się w rozwoju osobniczym. Dlatego ciągle aktualizowane, wielokierunkowe badania mające na celu poznanie mechanizmów działania poszczególnych ksenobiotyków jak również badania określające skażenie środowiska są niezbędne, mają doniosłe znaczenie i przyczyniają się do prawidłowej profilaktyki zagrożeń toksykologicznych. W podsumowaniu należy podkreślić, że stałe monitorowanie poziomów metali ciężkich w płynach ustrojowych pozwala na ocenę zagrożenia toksykologicznego człowieka oraz pozwala na próbę eliminowania czynników szkodliwych. Ma to szczególne znaczenie w odniesieniu do kobiet ciężarnych i ich dzieci. Opracowany materiał wymaga stałej aktualizacji, ważne jest dalsze pogłębianie wiedzy, która może stanowić o profilaktyce zagrożeń ze strony otaczającego nas środowiska i wytyczać kierunki dalszego rozwoju.

EN

Twentieth century, particularly last 5 decades represents a sudden industrial development. It has brought advantages like higher lifestyle, accessible education, social security, but at the same time it has violated environmental (equilibrium) balance. The pollution of natural environment with excess of toxic metals and trace elements deficiencies make a risk for living organisms, especially growing ones. Long-lasting exposure of fetus even to low concentrations of heavy metals and insufficient supply of microelements may lead to different organic disorders, often irreversible. Lead effects vascular and peripheral nervous systems in adults and central nervous system in fetuses. No regulating mechanisms protect against the lead microintoxication. This may cause cell disorders, damage and may be embriotoxic or teratogenic. Considering the commonness of lead praesence in natural environment, long-lasting mother's exposure may have an influence on its level in fetus's umbilical blood. In our researches the increase of lead content in mother's blood is accompanied by the increase of lead concentration in her child's blood. This dependence supports the idea that placenta is not a sufficient barrier or lead transition from mother to fetus. Fetuses' exposure to cadmium, showing cumulative properties in kidneys and liver and having the ability of passing through biological membranes, may lead to morphological and functional changes. It has an influence on the metabolism of zinc, copper, iron, calcium and selenium, changes the functions of many placenta enzymes. Cadmium aspirated with cigarette smoke in the presence of zinc deficit represents a serious danger for pregnant women and their newborns. Summing up it's worth emphasizing that the regular monitoring of trace elements' and heavy metals' levels in organic fluids makes it possible to estimate their deficiencies or toxic danger and allows the attempt of eliminating harmful elements from the surrounding environment. Therefore multidirectional studies qualifying and updating the pollution of the environment contribute to the proper prevention of toxicological dangers. It is of fundamental importance in the case of pregnant women and developing fetuses.

Słowa kluczowe

PL

ciaza; kobiety rodzace; zelazo; skazenia srodowiska; noworodki; kobiety ciezarne; metabolizm czlowieka; magnez; biopierwiastki; oznaczanie; metale toksyczne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Biuletyn Magnezologiczny
• Rocznik: 1998
• Tom: 03
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.32-41,tab.,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Semczuk M.

• Akademia Medyczna, 20-059 Lublin, Al.Raclawickie 1

autor

Krzyzanowski A.

autor

Skoczynski M.

Bibliografia

• Aleksandrowicz J., Skotnicki A. B. (1989): Biul. Magnezol., 1,(7-10).
• Altura B. M. (1991): Cardiovascular risk factors and magnesium: relationships to atherosclerosis, ischemic heart disease and hypertension. Magnes Trace Elem., 10, (182-185).
• Anastasiadis P., Kohler R., Rimpler M. (1981): Pathobiochemie von Mineral - und Spurenelementen III. Magnesiumkonzentration in Vellblut und Serum von Schwangeren und Neugebornen. Z. Geburtsh. u. Perinat., 185,(100).
• Andrzejak R., Antonowicz J., Tomczyk J., i wsp. (1993): Lead and cadmium concentrations in blood of people living near a copper smelter in Legnica, Poland. Sei. Total Environ. Supp., 1, (233-236).
• Aurelio L., Pilar D., Fulgencio G., i wsp. (1995): Levels of cadmium,lead and zinc protoporphyrin absorption in different risk groups. Am. Occup. Hyg., 37, (655-663).
• Beall M. H„ Edgar B. W„ Paul R. H. (1985): A comparison of ritodrine, terbutaline, and magnesium sulfate for suppresion of preterm labor. Am. J. Obstet. Gynecol., 153, (854-859).
• Bellinger D., Leviton A., Allred E., i wsp. (1994): Pre- and postnatal lead exposure and behavior problems in school-aged children. Environmental Research., 66, (12-30).
• Blot I., iwsp. (1982): Folate and iron deficiencies in mothers and their newborn children. Blut 44, (297).
• Brody D., Pirkle J., Kramer R., i wsp. (1994): Blood lead levels in the US population J.A.M.A., 272, (277-283).
• Brzeski Z., Wójcik A. (1989): Urinary and blood cadmium level in persons with arterial hypertension and in occupationally exposed group. Stud. Mat. Monogr. IMP., Łódź, 34, (73-81).
• Casey C. E., Hambidge K. M., Neville M. C. (1985): Studies in human lactation: zinc, copper, manganese and chromium in human milk in the first month of lactation. Am. J. Clin. Nutr., 41, (1193-1196).
• Classen H. G., Grimm P. (1992): Pharmacokinetics of magnesium salts. Methods Find Exp. Clin., 14 (4), (261-268).
• Copius Peereboom J. W. (1985): General aspects of trace elements and health. Sei. Tot. Envoron., 42, (1-5).
• Dudek B. (1993): Toxical effects of lead in children. Med. Pr. Suppl., 1, (101-114).
• Duncan B. iwsp. (1985): Iron and the exclusively breast- fed infant from birth to six months. J. Pediatri. Gastroenterol. Nutr., 4, (421-425).
• Elbowicz-Waniewska Z. (1969): Biologiczna rola związków miedzi. Pol. tyg. Lek., 23, (882).
• Elliott J. P. (1983): Magnesium sulfate as a tokolytic agent. Am. J. Obstet. Gynecol., 147, (277-84).
• Ernhart C., Greene T. (1992): Postpartum changes in maternal blood lead concentrations. Br. J. Ind. Med., 49, (11-13).
• Fagher U., Laudanski T., Schutz A., iwsp. (1993): The relationship between cadmium and lead burdens and preterm labor. Int. J. Gynecol. Obstet., 40, (109-114).
• Glock J. L., Morales W. J. (1993): Efficacy and safety of nifedipine compared with magnesium sulfate in the management of preterm labor : A randomized study. Am. J. Obstet. Gynecol., 169, (960-964).
• Golden M. H. N. (1982): Trace elements in human nutrition. Hum. Nutr. Clin. Nutr., 360, (185).
• Hall D. G. iwsp. (1959): The effects of magnesium therapy on the duration of labor. Am. J. Obstet. Gynecol., 78, (27-30).
• Harper H. A., Rodwell V. M. (1983): Zarys chemii fizjologicznej. PZWL., Warszawa.
• Hollander D. I., Nagey D. A., Pupkin M. J. (1987): Magnesium sulfate and ritodrine hydrochloride : A randomized comparison. Am J Obstet Gynecol., 156, (631-637).
• Jakiel G. (1986): Zachowanie się poziomu miedzi, cynku, magnezu, i żelaza w surowicy krwi kobiet w III trymestrze ciąży. Praca doktorska. AM Lublin.
• Jakubowski M. (1993): Biological levels of lead in resident of Poland. Med. Pr., Suppl., 1 (15-34).
• Jameson S. (1976): Low serum zinc concentration in pregnancy, results of investigations and treatment. Acta Med. Scand. Suppl., 593 (50-52).
• Kittel M., Rewerski W. (1988): Rola magnezu w organizmie. Pol. Tyg. Lek. 25, (822).
• Kittel M. (1983): Toxidynamic of chronic subclinical lead poisoning. Post. Hig. Med. Doœw., 37, (325-344).
• Kozielec iwsp. (1994): Czêstoœæ występowania niedoboru magnezu w surowicy krwi i we włosach u dzieci i młodzieży populacji Szczecińskiej. Biul. Magnezol., 4, (101-104).
• Krupa B. (1979): Dystrybucja jonów żelaza, miedzi, cynku i magnezu podczas ciąży u człowieka. Gin. Pol., 50, (729-733).
• Krupa B. (1974): Wpływ ciąży na metabolizm żelaza , miedzi, cynku i magnezu. Rozprawa habilitacyjna. Śląska Akademia Medyczna. Katowice.
• Krzyżanowski A., Kwaśniewska A., Semczuk M., Grudzień M. (1996): Badania biochemiczne przy stosowaniu tokolityków w ciąży wysokiego ryzyka. Magnez w Środowisku Człowieka, Poli ART. Lublin., (51-54).
• Kwaśniewska A., Krzyżanowski A., Semczuk M. (1997): Żelazo i miedź w surowicy krwi kobiet rodzących, położnic oraz w surowicy krwi pępowinowej w porodach czasowych i przedwczesnych. Gin. Pol. Suppl., 68, 5b, (93-96).
• Kwaśniewska A., Krzyżanowski A. (1996): Badanie cynku i magnezu w surowicy krwi rodzących, położnic oraz w surowicy krwi pępowinowej w porodach czasowych i przedwczesnych. Prace naukowe IV: Magnez w Środowisku Człowieka, Poli ART. Lublin., (137-141).
• Lagerkvist B. i wsp. (1992): Placental transver of cadmium. IARC Sei. Puhl., 118, (287-291).
• Liska S. K., Kerkay J., Pearson K. H. (1985): Determination of zinc in whole blood, plasma and serum using Zeeman effect flame atomic absorption spectroscopy. Clin. Acta., 151, (237).
• Machoy Z., D¹bkowska E., Perlas E. (1984): MiedŸ i miedzioenzymy. Pol. Tyg. Lek., 15(527).
• Machoy Z. (1994): Znaczenie interakejii magnezu z fluorem. Biul. Magnezol., 4, (127- 129).
• Marek K. (1982): Kliniczna patologia zawodowa. Warszawa, (87-90).
• Mertz W. (1985): Metabolizm and metabolike effects of trace elements. Trace elements in nutrition of children. New York.
• Milnerowicz H., Jaczyszyn K. (1993): Metallothionein Zn,Cu, Pb and Cd in pregnant women.Influence of smoking. Acta. Pol. Toxicol., 1,(24-32).
• Moore M., Meredith P., Goldberg A. (1977): A retrospective analysis of blood lead in mentally retarded children. Lancet., 8014, (717-719).
• Morales W. J., Madhav H. (1993): Efficacy and safety of indometacin compared with magnesium sulfate in the management of pretermlabor: A randomized study. Am. J. Obstet. Gynecol., 169, (97-102).
• Piomelli S„ Wolff J. (1994): Childhood lead poisoning in the 90s. Pediatrics., 93, (508- 510).
• Puollakka J., Vihko R. (1980): Evaluation by serum ferritin assay of the influence of maternal iron stores on the iron status on newborns and infants. Acta Obstet. Gynecol. Scand. Suppl., 95, (53 -57).
• Rzempołuch J., Cekański A., Semczuk M. (1995): Chcę urodzić zdrowe dziecko. Katowice., (33-37).
• Sawicki F. (1982): Elementy statystyki dla lekarzy. Warszawa., (102-107).
• Seńczuk W. (1994): Tosykologia. Warszawa., (335-341).
• Skoczyński M. i wsp. (1997): Assessment of toxic metals blood levels in women in labour and their newborns from different environments. Gin. Pol. 68, 5B, (102-106).
• Spisso K. R., Harbert G. M., Thiagarajah S. (1982): The use of magnesium sulfate as the primary tokolytic agent to prevent premature delivery. Am. J. Obstet. Gynecol., 142, (840- 845).
• Stankiewicz A. (1978): Cynkoenzymy. Post. Biochem., 17, (473).
• Stochlak J. (1993): Raport o stanie œrodowiska miasta Lublina. (107-114).
• Stone S. R„ Pritchard J. A. (1970): Effect of maternally administered magnesium sulfate on the neonate. Obstet. Gynecol. 122, (837- 840).
• Szymański S., Zakrzewski J. (1975): Zaburzenia bilansu żelaza w ustroju. Wiad. Lek. 15,(1285).
• Trójniak K, Schabowicz-Ziober H, Lipińska M. (1993): Blood lead concentrations in newborns and their mothers from an environmentally threatened region. Preliminary report. Pediatria Polska., 7, (49-52).
• Unterwood E. J. (1997): Trace elements in human and animal nutrition. Academic Press Inc. New York, London.
• Whiteside P. J. (1979): Pye Unicam Atomic Absorption. Date Book. Cambridge. Pye Unicam Ltd.
• Włoch S. (1992): Dynamics of morphological changes in placenta following cadmium chloride intoxication. Gin. Pol., 6, (265-274).
• Zielonka E., Wodzień M. (1993): Blood cadmium and lead levels among school children in Cracow. Folia Med. Cracov., 34, (85- 96).
• Żak I., Steibert E. (1980): Biochemical aspects of cadmium toxicology. Post. Hig. Med. Dośw., 34, (249-272).