Porazenie podstawy zdzbla pszenicy ozimej przez Fusarium spp. - przyczyny i skutki

• Autorzy: Narkiewicz-Jodko M , Gil Z , Urban M

Warianty tytułu

EN

Stem base rot of winter wheat by Fusarium spp. - causes and effects

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy bylo określenie wpływu warunków pogody oraz stopnia zachwaszczenia łanu na występowanie fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła kilku odmian pszenicy ozimej oraz na ich plonowanie. Materiał badawczy stanowiły odmiany: Kobra, Korweta, Mikon i Zyta w latach 2000-2002. W czasie wegetacji roślin (faza krzewienia) stosowano Apyros 75 WG + Atpolan, Affinity 50,75 WG oraz Attribut 70 WG. Stwierdzono, że występowanie fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbeł zależało głównie od warunków pogody. Odchwaszczenie herbicydami poprawiło zdecydowanie stan fitosanitarny roślin. Sprawcą zgorzeli podstawy źdźbła pszenicy ozimej były grzyby z rodzaju Fusarium a zwłaszcza gatunek F culmorum. Obniżenie plonów pszenicy ozimej zależało od warunków pogody, zachwaszczenia oraz od występowania fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła.

EN

The aim of the work was to determine the influence of weather conditions and a degree of weed infestation on the incidence of stem bases rot (Fusarium spp.) of winter wheat cultivars as well as their yield. The winter wheat cultivars (Kobra, Korweta, Mikon, Zyta) were investigated (2000-2002) in the field where the following herbicides: Apyros 75 WG + Atpolan, Affinity 50,75 WG, Attribut 70 WG were applied. It has been shown the occurrence of stem base rot (Fusarium spp.) depended mainly on weather conditions. The application of the herbicides improved the plant health. The stem base rot on winter wheat was caused by Fusarium spp., specially F. culmorum. The decrease in winter wheat yield depended on weather conditions, weed infestation and the occurrence of stem base rot (Fusarium spp.)

Słowa kluczowe

PL

Fusarium culmorum; choroby roslin; pszenica ozima; choroby grzybowe; zdrowotnosc roslin; warunki meteorologiczne; fuzaryjna zgorzel podstawy zdzbla; zdzbla; Fusarium; gatunki dominujace; zachwaszczenie

EN

Fusarium culmorum; plant disease; winter wheat; fungal disease; plant health; meteorological condition; fusarium rot; culm base rot; culm; Fusarium; dominant species; weed infestation

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2005
• Tom: 58
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.319-328,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Narkiewicz-Jodko M

• Zakład Technologii Zbóż, Akademia Rolnicza, ul.Norwida 25, 50-375 Wroclaw

autor

Gil Z

• Zakład Technologii Zbóż, Akademia Rolnicza, ul.Norwida 25, 50-375 Wroclaw

autor

Urban M

• Terenowa Stacja Doświadczalna, Instytut Ochrony Roślin, Milicka 21, 55-100 Trzebnica

Bibliografia

• Bojarczuk M., Krel E., Bojarczuk J., 1991. Zgorzel siewek oraz zgnilizna korzeni i podstawy źdźbła powodowane przez grzyby z rodzaju Fusarium w pszenicy ozimej. Hod. Rośl. Aklim. 35,5/6: 72-92.
• Burgieł Z.J., 1996. Wrażliwość wybranych odmian pszenicy ozimej na zgorzel podstawy źdźbła powodowaną przez Fusarium spp. Mat. Symp. „Nowe kierunki w fitopatologii” Kraków: 195-198.
• Boyacioglu D., Hettiarachchy N.S., 1995. Changes in some biochemical components of wheat grain that was infected with Fusarium graminearum. J. Cereal Sci. 21,1: 51-62.
• Dexter J.E., Marchylo B.A., Clear R.M., 1997. Effect of Fusarium head blight on semolina milling and pasta making of durum wheat, Cereal Chem. 74: 5/9-525.
• Dzięgło A., Rysz M., 1978. Wpływ porażenia roślin przez grzyby na wartość uzyskanego ziarna. Biul. IHAR., 133: 43-48.
• Gil Z., Narkiewicz-Jodko M., Urban M., 2003. Wpływ herbicydów na jakość i zdrowotność ziarna pszenicy ozimej. Mat. Konf. „Jakość a wykorzystanie ziarna zbóż” IUNG-Puławy CD: 19.
• Gilbert J., Abramson D., Wong L.D., Tekauz A., 1992. Studies of fusarium heat blight (Fusarium spp.) in Manitoba, Hod. Rośl. Aklim. 37, 3: 35—42.
• Grabarczyk-Szczęsna J., Kostecki M., Goliński P., Kiecana I., 2001. Fusariotoxins in kernels of winter wheat cultivars field samples collected during 1993 in Poland, Nahrung, 45, 1: 28-30.
• Jaczewska-Kalicka A., 2001. Występowanie chorób i straty plonu pszenicy ozimej, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu warunków klimatycznych. Prog. Plant. Prot./ Postępy Ochr. Rośl. 41, 2: 607-616.
• Jaczewska-Kalicka A., 2002. Grzyby patogeniczne-dominujące w uprawie pszenicy ozimej w latach 1999-2001. Acta Agrobot. 55, 1: 86-96.
• Kiecana J., 1986. Fusarioza kłosów pszenżyta Rocz. Nauk Rol. Ser. E, Ochr. Rośl., 16, 2: 59-67.
• Kiecana I., Mielniczuk E., Cegiełko M., Pszczółkowski P., 2003. Badania nad chorobami podsuszkowymi owsa (Avena sativa L.) z uwzględnieniem temperatury i opadów. Acta Agrobot. 56, 1-2: 95-107.
• Korbas M., 2004. Choroby podstawy źdźbła, możliwości i perspektywy zwalczania., Prog. Plant Prot./Postępy Ochr. Rośl. 44, 1: 147-154.
• Korbas M., Martyniuk S., Rozbicki J., Beale R., 2001. Zgorzel podstawy źdźbła oraz inne choroby podsuszkowe zbóż. Pszenica po pszenicy. Fundacja- Rozwój SGGW-W-a: 1-59.
• Kurowski T.P., Majchrzak B., 2000. Patogeniczność i szkodliwość wybranych gatunków z rodzaju Fusarium dla żyta, pszenicy i owsa. Rocz. Akad. Rol. Pozn. CCCXXI, Ogród., 30: 61-68.
• Łacicowa B., Sułek-Pięta D., Wagner A., 1987. Grzyby z rodzaju Fusarium porażające kłosy-pszenicy ozimej. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol., 307: 165-173.
• Mańka M., 1989. Patogeniczność wybranych gatunków z rodzaju Fusarium dla siewek zbóż. Rocz. Akad. Rol. Pozn. Rozpr. Nauk., 201: 1-63.
• Matkowski K., Pląskowska E., 2003. Badania zdrowotności łubinu żółtego (Lupinus luteus L.) i pszenżyta jarego (Triticosecale Witt) w uprawie współrzędnej. Zesz. Probl. Postępy Nauk Rol., 495: 261-271.
• Narkiewicz-Jodko M., 1998. Zdrowotność ziarna zbóż jako wskaźnik jego jakości. Zesz. Nauk Akad. Rol. Wroc. Technol. Żyw., XII, 328: 85-93.
• Narkiewicz-Jodko M., Gil Z., Urban M., 2000. Herbicydy a zgorzel podstawy źdźbła i wartość technologiczna ziarna pszenicy ozimej. Prog. Plant Prot./ Postępy Ochr. Rośl. 40,2: 751-753.
• Perkowski J., Kiecana J., Schumacher U., Muhler H.M., Chełkowski J., Goliński P., 1996. Head blight and biosynthesis of Fusarium toxins in barley kernels field inoculated with Fusarium culmorum. Eur. J. Pathol., 102: 491—496.
• Perkowski J., 1998. Distribution of deoxynivalenol in barley kernels infected by Fusarium, Nahrung, 42, 2: 81-83.
• Pląskowska E., Badanie zgorzeli podstawy źdźbła pszenicy w uprawie po zróżnicowanych przedplonach. Mat. Symp. „Nowe kierunki w fitopatologii” Kraków: 129-132.
• Polley R.W., Turner J.A., 1995. Surveys of stem base diseases and fusarium ear diseases in winter wheat in England, Wales and Scotland, 1989-1990; Ann. Appl. Biol., 126; 45-59.
• Remlein D., 1996. Wpływ wybranych czynników agrotechniczno-przyrodniczych na występowanie fuzaryjnej zgorzeli podstawy źdźbła w Polsce. Prog. Plant Prot./ Postępy Ochr. Rośl. 36, 2: 195-198.
• Rola H., Kieloch R., 2001. Wpływ herbicydu Affinity 50, 75 WG na rozwój i plonowanie wybranych odmian pszenicy ozimej. Prog. Plant Prot./ Postępy Ochr. Rośl. 41 2: 882-884.
• Scott P.M., Kahmere S.R., Lau P.X., Dexter J.E., Greenhalgh R., 1983. Effect of experimental spring wheat.Cereal Chem., 60: 421-424.
• Urban M., 2001. Wpływ herbicydu Apyros 75 WG na plonowanie niektórych odmian pszenicy ozimej i jarej. Prog. Plant Prot.,/ Postępy Ochr. Rośl,. 44, 2: 938-940.
• Wachowska U., Borawska M. 2004 Zdrowotność podstawy źdźbła pszenicy ozimej uprawianej w różnych warunkach glebowo-klimatycznych. Prog. Plant Prot./ Postępy Ochr. Rośl., 44 2: 1179-1182.
• Weber Z, 2002. Wpływ przedplonu i -chemicznego zaprawiania na występowanie zgorzeli podstawy źdźbła pszenicy ozimej (Gaeumannomyces graminis var tritici). Acta Agrobot., 55. 1: 359-365.