Ocena wplywu turystyki narciarskiej na rozmieszczenie zwierzat w pasmie Jaworzyny Krynickiej w Beskidzie Sadeckim

• Autorzy: Lesiak M , Tomek A.

Warianty tytułu

EN

The evaluation of the influence of ski tourism on mammals' distribution patterns on the slopes of Jaworzyna in the Beskid Sadecki mountains

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Tropienia zwierzyny grubej wykazały, że po uruchomieniu kolejki gondolowej na Jaworzynę Krynicką w Beskidzie Sądeckim oraz otwarciu narciarskich tras zjazdowych drastycznie zmalała liczebność wszystkich gatunków zwierzyny zamieszkujących lasy otaczające tę inwestycję (Jamrozy i in. 2000). Sygnały od służby terenowej o obserwacjach zwierząt skłoniły do podjęcia badań mających na celu określenie stopnia przystosowania się różnych gatunków do nasilonego ruchu turystycznego w okresie zimowym. W latach 2003, 2004 oraz 2007 na stokach Jaworzyny Krynickiej dokonano tropień na śniegu na 7 wyznaczonych trasach przechodzących przez wszystkie piętra wysokości oraz w różnej odległości od nartostrad. Na wyznaczonych trasach zarejestrowano na śniegu tropy następujących gatunków zwierząt lisa (176), kuny (67), jelenia (60), wiewiórki (55), sarny (43), zająca (43), psa (19), wilka (8), rysia (7), które zaszeregowano do czterech stref odległości od nartostrad i trzech przedziałów wysokości. Lis w okresie mroźnych zim częściej występował w wyższych położeniach, a w okresie odwilży niżej. Kuna preferowała położenia do 500 m od nartostrad i wyższe położenia. Największe zagęszczenia tropów sarn i jeleni były stwierdzane w niższych położeniach w odległości pomiędzy 200 a 1000 m od tras zjazdowych. Tropy zająca obficiej występowały tam, gdzie była przestrzeń otwarta bez względu na ruch turystyczny. Wiewiórka występowała dalej od nartostrad i w niższych położeniach. Pies towarzyszył człowiekowi występując w najbliższych strefach odległości od nartostrad oraz przy dolnej i górnej stacji kolejki gondolowej. Tropy wilka i rysia nie wystąpiły w strefie do 200 m w pobliżu nartostrady. Wilk występował we wszystkich przedziałach wysokości, a tropów rysia nie zanotowano na wysokości powyżej 1000 m n.p.m. Tropienia wykazały, że niektóre gatunki przyzwyczaiły się do obecności ludzi, a zmiany spowodowane obecnością nartostrad prawdopodobnie wpłynęły na poprawę warunków bytowania dla lisa, kuny i zająca. Wydaje się, że jelenie i sarny korzystały z okolic nartostrad jako stref bezpieczeństwa unikając ataków drapieżników, które pojawiały się w miejscach liczniejszego występowania zwierzyny płowej, unikając jednak zbliżania się do nartostrad.

EN

The research was based on the method of snow tracking. The tracking took place in 2003, 2004 and 2007 during the winter school break, which is the peak skiing season. 7 tracking routes were chosen. The routes were chosen in a way which enabled the analysis on all altitudes and various distances from the ski trails. In order to achieve that the Jaworzyna Mount was divided into three zones according to the altitude and four according to the distance from the ski trails. Following animals were recorded on the tracking paths: fox (176), marten (67), red dear (60), squirrel (55), roe deer (43), hare (43), domestic dog (19), wolf (8), and lynx (7). The fox was observed in the upper or lower location depending on the temperatures (during the frosty winter in the upper location and during the thaw in lower). The marten preferred locations approximately 500 m away from the ski trails and upper locations. The roe deer and red deer concentrated in the distances between 200–1000 m away from the ski trials. These were both observed in the lower locations. The hare tracks were found in the open areas and their presence did not depend on the distance form the ski trails. The squirrel tracks were observed further away from the ski trails and in the lower locations. Dogs, which were accompanying people, left tracks very near the ski trails as well as in the lower and upper cable car lift stations. The wolf and lynx tracks were not found closer then 200 m away from the ski trails. Wolf tracks were found on all altitudes and lynx tracks were recorded no higher then 1000 m above sea level. Ski trails established a friendly environment for the fox, marten and hare. The roe deer and red deer use the ski trails as a safety buffer to avoid the attack of predators. The predators control red deer concentration sites but avoid closer contact with the ski trails.

Słowa kluczowe

PL

lesnictwo; Beskid Sadecki; Jaworzyna Krynicka; zwierzeta lowne; drapiezniki; wystepowanie; liczebnosc; tropy zwierzat; antropopresja; nartostrady; narciarstwo

• Wydawca: -
• Czasopismo: Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
• Rocznik: 2008
• Tom: 10
• Numer: 3[19]
• Opis fizyczny: s.230-239,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Lesiak M

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, Krakow

autor

Tomek A.

Bibliografia

• Adamski P. 1996. Drobne ssaki partii szczytowej masywu Pilska oraz ocena wpływu ruchu turystycznego na teriofaunę. Studia Naturae 41: 197–203.
• Jamrozy G., Gosik K., Kubacki T. 2000. Nie ma już odwrotu. Jak wybudowanie kolejki gondolowej na Jaworzynę Krynicką wpłynęło na populacje zwierzyny. Łowiec Polski 8: 9–11
• LZD. Roczne Plany Łowieckie za lata 2003, 2004, 2007.
• Tomek A. 2002. Właściwości i struktura populacji jelenia (Cervus elaphus L.) w lasach krynickich (Karpaty). Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie. Zeszyt 178: 31–41.
• Trojan P. 1975. Ekologia ogólna: 379. PWN, Warszawa.
• Witkowski Z. 1995. Uwaga na wyciągi narciarskie i koleje linowe w górach. Chronimy Przyrodę Ojczystą 1: 38–47.