Changes in the quality of water in Brdowskie Lake in 1997-2006

• Autorzy: Staniszewski R , Szoszkiewicz J.

Warianty tytułu

PL

Zmiany jakosci wod Jeziora Brdowskiego w latach 1997-2006

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Most lakes in Poland are shallow and vulnerable to degradation mostly due to lake morphology and landscape structure. Other factors, like discharged sewage, internal loading and human activities in the watershed are also important. During studies on Brdowskie Lake, water samples were taken twice a year (spring and summer season) from the surface layer and analyses of soluble reactive phosphates, total phosphorus, nitrates, conductivity, five-day biochemical oxygen demand, chlorophyll a, dry mass of seston and Secchi depth were undertaken. Brdowskie Lake is situated in Kujawskie Lakeland and its catchment basin covers about 155.3 km2. The littoral vegetation is dominated by reed bed with a minor presence of other taxa. The lake is very susceptible to degradation (morphology, agricultural lands, housing) and has several potential sources of pollution, e.g. Noteæ River, a nameless stream and summer houses. In general, water quality of the lake was better during the spring season, especially in terms of chlorophyll a and dry mass of seston concentrations. In 1997- -2006, the level of conductivity was very changeable with the maximum values observed in 1999-2001. Significant correlations between some parameters in certain seasons of the year were found, e.g. between chlorophyll a and Secchi depth during spring and total phosphorus and phosphates in summer. The impact of water level fluctuations on water quality parameters, like total phosphorus and chlorophyll a was observed. According to the results, the quality water in Brdowskie Lake is improving. After a biological wastewater treatment plant in the catchment had opened, the rate of salts flowing into the lake with sewage was reduced.

PL

Większość jezior w Polsce to jeziora płytkie i podatne na degradację. Jej głównym powodem są na ogół morfologia zbiorników oraz niekorzystna struktura użytkowania zlewni. Inne czynniki, takie jak dopływ ścieków, ładunek wewnętrzny i działalność gospodarcza, mają również istotne znaczenie. Podczas badań Jez. Brdowskiego próby wody pobierano 2 razy w roku (wiosną i jesienią) z warstwy powierzchniowej i wykonywano oznaczenia takich wskaźników, jak: fosfor reaktywny, fosfor ogólny, azot azotanowy, przewodność elektrolityczna właściwa, pięciodobowe zapotrzebowanie tlenu, chlorofil a, sucha masa sestonu i widzialność krążka Secchi’ego. Jezioro Brdowskie usytuowane na Pojezierzu Kujawskim ma zlewnię o pow. ok. 155,3 km2. Litoral zdominowała trzcina, a udział innych taksonów roślin jest mały. Akwen bardzo podatny na degradację (warunki morfologiczne, duży udział terenów wykorzystywanych rolniczo, zabudowania wiejskie) ma wiele potencjalnych źródeł zanieczyszczenia wody, jak np. rzeka Noteć, ciek bez nazwy, domki letniskowe z nieuregulowaną gospodarką wodnościekową oraz pobliskie zabudowania wiejskie. Zazwyczaj jakość wody była wyższa na wiosnę, szczególnie odnośnie do stężeń chlorofilu a oraz suchej masy sestonu. W latach 1997-2006 poziom przewodności elektrolitycznej był bardzo zmienny, a maksimum przypadało na lata 1999-2001. Stwierdzono istotne korelacje między niektórymi wskaźnikami w zależności od pory roku, jak w przypadku chlorofilu a i widzialności krążka Secchi’ego wiosną i fosforu ogólnego i fosforanów rozpuszczonych latem. Zaobserwowano wpływ wahań poziomu lustra wody na niektóre wskaźniki jakości (fosfor ogólny, chlorofil a). Uzyskane wyniki świadczą o poprawie jakości wód Jez. Brdowskiego. Po uruchomieniu oczyszczalni ścieków w Poloniszu obniżył się np. poziom przewodności elektrolitycznej, co świadczy o ograniczeniu dopływu różnych soli do wód akwenu.

Słowa kluczowe

EN

water quality; lake water; Lake Brdowskie; qualitative change; quality indicator; phosphorus; Wielkopolska region; water level fluctuation

• Wydawca: -
• Czasopismo: Journal of Elementology
• Rocznik: 2010
• Tom: 15
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.705-712,ref.

Twórcy

autor

Staniszewski R

• Poznan University of Life Sciences, Piatkowska 94C, 60-649 Poznan, Poland

autor

Szoszkiewicz J.

Bibliografia

• Carlson R. E. 1977. A trophic state index for lakes. Limnol. Oceanogr., 22(2): 361-369.
• Choiński A. 1995. Physical limnology of Poland. Wyd. Nauk. UAM, Poznań: 298 ss.
• HACH DR/2000. 2004. Procedure manual 2004. HACH Company USA, 798 ss.
• Hakanson L. 2005. The importance of lake morphometry and catchment characteristics inlimnology — ranking based on statistic alanalyses. Hydrobiologia, 541: 117-137.
• Heathwaite L. 1995. Sources of eutrophication: hydrological pathways of catchment nutrient export. Man’s Influence on Freshwaters Ecosystems and Water Use. Proc. of a Bouldier Symp., July 1995. IAHS Publ. No. 230: 161-175.
• Mandaville S.M. 2000. Limnology — Eutrophictaion and chemistry, carrying capacities, loadings, benthic ecology and comparative data. Soil & Water Conservation Society of Metro Halifax. Synopses 1, 2, 3, 13 and 14: 210 ss.
• Noges, P., Noges T., Tuvikene L., Smal H., Ligeza S., Kornijów R., Peczula W., Becares E., Garcia- Criado F., Alvarez-Carrera C., Fernandez-Alaez C., Ferriol C., Miracle R.M., Vicente E., Romo S., van Donk E., van de Bund W., Nykanen M., de Eyto E., Irvine K., Stephen D., Collings S., Moss B. 2003. Factors controlling hydrochemical and trophic state variables in 86 shallow lakes in Europe. Hydrobiologia, 506-509: 51-58.
• Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2004. Red. A. Grunt. Insp. Ochr. Środ., Woj. Insp. Ochr. Środ. w Poznaniu, Bibl. Monit. Środ., Poznań 2005, 194 ss.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych. Dz. U. nr 62, poz. 1008.
• Sapek A. 1998. Phosphorus cycle in Polish agriculture. In: Phosphorus in agriculture and water quality protection. A. Sapek (Ed). IMUZ, Falenty, 8-18.
• Sondergaard M., Jensen J.P., Jeppesen E. 1999. Internal phosphorus loading in shallow Danish lakes. Hydrobiologia, 408-409: 145-152.
• Staniszewski R., Jusik S., Hryc-Jusik B. 2009. Relations between morphometric and trophic parameters of shallow lakes of Polish Lowlands. Sci. Nat. Technol., 3: 2-69.
• Staniszewski R., Szoszkiewicz J. 2000. Wstępne wyniki badań nad rozmieszczeniem makrofitów Jeziora Brdowskiego na Pojezierzu Kujawskim. PTPN, Pr. Kom. Nauk Rol. i Lesn., 88: 105-114.
• Staniszewski R., Tomoń M., Szoszkiewicz J. 2005. Zmiany jakości wód Jeziora Brdowskiego w latach 1997-2001. W: Stan i antropogeniczne zmiany jakości wód w Polsce. T. III. J. Burchard (red.). Uniw. Łódzki, Kom. Hydrol. Pol. Tow. Geogr., Wyd. Uniw. Łódzkiego, 193-201.
• Statsoft Inc. 2004. STATISTICA (data analysis software system), version 6.