Wplyw punktowych zrodel zanieczyszczen na stezenie form azotu w wodach studziennych

• Autorzy: Sadej W , Przekwas K
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Określono wpływ punktowych źródeł zanieczyszczeń na obciążenie wód studziennych azotem. Wody pobrano dwukrotnie jesienią i wiosną z 13 wytypowanych ujęć własnych na terenie wsi: Radzieje, Dłużec i Solanka województwa warmińsko-mazurskiego. Znamienny wpływ na zanieczyszczenie wód miała odległość pryzm obornikowych oraz głębokość studni. We wszystkich analizowanych wodach stwierdzono przewagę organicznej formy azotu nad mineralną. Dziewięć z trzynastu studni charakteryzowało się podwyższonymi wartościami oznaczonych form biogenu: NO₃⁻, NH₄⁺, NO₂⁻. Ponadto wykazano wyraźną sezonowość zmian stężeń oznaczonych parametrów. Wyższe wartości stwierdzono w wodach pozyskanych wiosną w porównaniu do wód poboru jesiennego. Istotny wpływ na jakość wód badanych ujęć miał stan techniczny studni oraz sposób gospodarowania w obrębie zagrody.

EN

The aim of the present study was to determine the effect of point pollution sources on nitrogen concentrations in well water. Water samples were collected twice, in fall and in spring, at 13 selected water intake points in the villages Radzieje, Dłużec and Solanka, located in the Province of Warmia and Mazury. Water pollution was significantly affected by the distance from manure heaps and well depth. In all water samples organic nitrogen dominated over mineral nitrogen. Water in 9 out of 13 wells was characterized by elevated levels of biogenic forms: NO₃⁻, NH₄⁺, NO₂⁻. In addition, seasonal changes were observed in nitrogen concentrations. Higher values were recorded in water samples collected in spring, as compared with those collected in fall. The technical condition of wells and farm management methods had a considerable influence on water quality.

Słowa kluczowe

PL

pryzmy; studnie; skladowanie; stezenie zanieczyszczen; zanieczyszczenia rolnicze; obornik; zanieczyszczenia punktowe; zwiazki azotowe; zanieczyszczenia wod

EN

waste heap; well; waste disposal; pollutant concentration; agricultural pollutant; manure; point pollution; nitrogen compound; water pollutant

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2006
• Tom: 513
• Opis fizyczny: s.365-372,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sadej W

• Katedra Chemii Srodowiska, Uniwersytet Warminsko-Mazurski, Plac Lodzki 4, 10-727 Olsztyn

autor

Przekwas K

• Katedra Chemii Srodowiska, Uniwersytet Warminsko-Mazurski, Plac Lodzki 4, 10-727 Olsztyn

Bibliografia

• Allan I.J., Vrana B., Grennwood R., Dominiak E., Mills G.A. 2005. The European Union's Water Framework Directive - a new challenge in monitoring water quality. Ekol. Chem. and Eng. 12(5-6): 503-518.
• Buchard J. 2000. Stan i antropogeniczne zmiany wód gruntowych w środkowej Polsce, w: Stan i antropogeniczne zmiany jakości wód w Polsce. UŁ: 226-238.
• Duer J., Fotyma M., Madej A. 2002. Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej. MRiRW, MŚ W-wa: 93-106.
• Kaca E. 2002. Stan zasobów wodnych w Polsce. Post. Nauk Rol. 49/5: 169-183.
• Malinowski R. 2004. Skład chemiczny wody gruntowo-glebowej w obrębie użytkowanego rolniczo polderu Cedyńskiego Parku Krajobrazowego. Folia. Univ. Agric. Stetin. Agricultura 234/93: 219-226.
• Misztal A. Sapek A. 1997. Jakość wody w studniach zagrodowych i charakterystyka rolniczo-socjologiczna gospodarstw w wybranych zlewniach Zbiornika Dobczyckiego. Zesz. Eduk. 3/97 Falenty Wyd. IMUZ: 83-99.
• Ostrowska E.B., Płodzik M.A. 1999. Wpływ otoczenia zagrody wiejskiej na jakość wody w studniach przydomowych. Wiad. Inst. Melior. i Użyt. Ziel. 20(1): 19-27.
• Ostrowska E.B., Płodzik M.A., Wesołowski P., Smoroń S. 1999. Jakość wody pitnej z ujęć własnych w gospodarstwach rolnych. Wiad. Inst. Melior. i Użyt. Ziel. 20(1): 7-18.
• Quevauviller P. 2005. Legislative framework for groundwater protection against chemical pollution and its links with analytical features regarding inorganic substances. Ecol. Chem. and Inż. 12(5-6): 485-501.
• Rozporządzenie MZ 2002. Z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz. U. nr 203, poz. 1718.
• Ryszkowski L., Bałazy S., Kędziora A. 2003. Kształtowanie i ochrona zasobów wodnych na obszarach wiejskich. ZBŚRiL PAN Poznań: 70.
• Sapek B., Sapek A. 1998. Monitoring jakości wody gruntowej w zagrodzie wiejskiej i jej otoczeniu. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 458: 495-504.
• Sapek B., Sapek A. 2003. Nutrient transport into groundwater from animal waste dispersed on farmstead, w: Diffuse Input of Chemikals into soil and groundwater - Assessment and Management, Dresden: Institut für Grundwasserwirtschaft and Institut für Wasserchemie Technische Unversität Dresden: 29-38.
• Sapek B., Sapek A. 2005a. Azot mineralny w glebie i wodzie gruntowej z zagrody wiejskiej i jej otoczenia na tle wybranych składników nawozowych oraz rozpuszczalnego węgla organicznego (RWO). Mat. konf. „Zanieczyszczenia środowiska azotem”, Wyd. Olecko.
• Sapek A., Sapek B. 2005b. Strategia gospodarowania azotem i fosforem w rolnictwie w aspekcie ochrony wód Morza Bałtyckiego. Zesz. Eduk. IMUZ Falenty 10: 27-38.
• Sapek A., Sapek B., Pietrzak S. 2004. Strategie ograniczania zanieczyszczeń wody, atmosfery i gleby w świetle międzynarodowych projektów rolno-środowiskowych realizowanych w IMUZ. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie 4, 2a (11): 259-280.
• Sikorski M. 1997. Sanitacja zagrody wiejskiej. Zesz. Eduk. 3/97. Falenty Wyd. IMUZ: 51-82.
• Skowron P., Filipek T., Harasim P. 2003. Wpływ wysokiej koncentracji produkcji zwierzęcej na zawartość wybranych biogenów w wodach drenarskich. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 494: 407-414.