Zywieniowe uwarunkowania niedokrwistosci u mlodziezy

• Autorzy: Rogalska-Niedzwiedz M , Charzewska J. , Wajszczyk B. , Chabros E. , Chwojnowska Z. , Lachowicz A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie badań sposobu żywienia 7557 uczniów warszawskich szkól podstawowych, w wieku 11-15 lat, przeprowadzonych w latach 1982-1991 metodą wywiadów o spożyciu w ciągu ostatnich 24 godzin, stwierdzono, że zawartość żelaza, witaminy C (sprzyjającej jego wykorzystaniu), a także spożycie mięsa i jego przetworów, oraz owoców i warzyw w całodziennych racjach pokarmowych były większe u chłopców niż u dziewcząt. Istnieje obawa, że mimo dużego spożycia mięsa wykorzystanie żelaza mogło być ograniczane przez zbyt małe spożycie owoców i warzyw oraz powszechne picie herbaty do posiłków, a zatem model żywienia jaki obserwowano u młodzieży mógł nie zabezpieczać wszystkich uczniów przed wystąpieniem niedoborów żelaza.

EN

In the reported study iron levels were determined in daily food rations of adolescents of both sexes aged 11-15 years, with certain factors contributing to or limiting its utilization. Besides that the frequency of tea drinking was assessed, since tea contains tannins and manganese which strongly inhibit iron absorption. The content of nutrients and the consumption of product groups were calculated on the basis of 24-hour dietary history recall. For the assessment of portion size the "Album of photographs of products and dishes in varying portions" was used, and the consumption was compared with the recommended norms and with food rations. The studies were carried out in the years 1982-1991 in adolescents from Warsaw elementary schools aged 11-15 years, 7557 individuals. It was found that the content of iron, vitamin C (enhancing iron absorption), meat and meat products, fruit and vegetables in the daily food rations of boys was higher than in those of girls. However, for a good utilization of iron, even in case of high meat consumption, not only vitamin C is necessary, but also folates abundant in leaves of vegetables. The utilization of iron could be additionally limited by wide use of tea during meals. Thus, it is possible that the nutrition model observed in adolescents is not protecting against iron deficiency, even though iron intake is sufficient, since certain factors may limit its absorption.

Słowa kluczowe

PL

niedobor pierwiastkow; zelazo; niedokrwistosc; napoje; dieta; mlodziez; mieso; owoce; warzywa; przetwory miesne; normy zywienia; witamina C; spozycie zywnosci; calodzienne racje pokarmowe; zywienie czlowieka

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 1995
• Tom: 22
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.299-312,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Rogalska-Niedzwiedz M

• Instytut Zywnosci i Zywienia, 02-903 Warszawa, ul.Powsinska 61/63

autor

Charzewska J.

autor

Wajszczyk B.

autor

Chabros E.

autor

Chwojnowska Z.

autor

Lachowicz A.

Bibliografia

• 1. Adamson A., Rugg-Gunn A., Butler T., Appleton D., Hacket D.: Nutritional intake, height and weight of 11-12-year-old Northumbrian children in 1990 compared with information obtained in 1980, Brit. J. Nutr. 1992, 68, 543.
• 2. Birch L.L.: The acquisition of food acceptance patterns in children. In: Eating habits. Food, physiology and learned behaviour. New York, Wiley, 1987, p. 107.
• 3. Charzewska J., Chwojnowska Z.: Zalety i wady wybranych metod oceniających spożycie żywności ze szczególnym uwzględnieniem metody wywiadu. Żyw. Człow. Metab. 1988, 15, 64.
• 4. Charzewska J., Rogalska-Niedźwiedź M., Chabros E., Sołowiej D. i in.: Sposób żywienia i stan odżywienia dzieci i młodzieży w Warszawie w: Zdrowotne Problemy Żywienia Ludności w Polsce. IŻŻ 1984, 35, 85.
• 5. Charzewska J., Rogalska-Niedźwiedź M., Chwojnowska Z., Chabros E., Wajszczyk B., Lachowicz A., Kaszak E., Kozak Z.: Społeczne uwarunkowania żywienia młodzieży w latach 1982-1991. Prace IŻŻ nr 71, Warszawa, 1995.
• 6. Dorey C., Cooper C., Dickson D.P.E., Gibson J.F., Simpson R.J., Peters T.J.: Iron speciation at physiological pH in media containing ascorbate and oxygen. Brit. J. Nutr. 1993, 70, 157.
• 7. Gillooly M., Bothwell T.H., Charlton R.W. et al.: Factors affecting the absorption of iron from cereals. Brit. J. Nutr., 1984, 54, 37.
• 8. Hallberg L., Brune M., Rossander L.: Effect of ascorbic acid on iron absorption from different types of meals. Hum. Nutr. Appl. Nutr. 1986, 40A, 97.
• 9. Hallberg L., Rossander-Hulten L.: Iron requirements in menstruating women. Am. J. Clin. Nutr. 1991, 54, 1047.
• 10. Hallberg L., Rossander-Hulthen L., Brune M., Gleerup A.: Inhibition of haem-iron absorption in man by calcium. Brit. J. Nutr. 1992, 69, 533.
• 11. Hirsh J.: The interactions of nutrient and behaviour system. Am. J. Clin. Nutr., 1982, 32, 1200.
• 12. Kirschner H., Narojek L., Szewczyński J., Woroszylska J.: Związek poziomu hemoglobiny ze sposobem żywienia się kobiet. Żyw. Człow. Metab., 1983, 10, 127.
• 13. Lowenberg M.E.: The development of food patterns. JADA 1974, 65, 263.
• 14. Michael N., White J., Rhodes C.: Haemoglobin, ferritin, and iron intakes in British children aged 12-14 years; a preliminary investigation. Brit. J. Nutr. 1993, 70, 147.
• 15. Michael N., Naismith D.I., Burley V., Gatenby S., Geddes N.: Nutrient intakes, vitamin-mineral supplementation, and inteligence in British schoolchildren. Br. J. Nutr. 1990, 64, 13.
• 16. Nelson M., White R., Rhodes C.: Haemoglobin, ferritin, and iron intakes in British children aged 12-14 years: a preliminary investigation. Brit. J. Nutr. 1993, 70, 147.
• 17. Norum K.R.: Ways and means of influencing nutritionabehaviour - experiences from the Norwegian Nutrition and Food Policy. In: Influence of modern style of life on food habits of man. Basel Bibliotheca Nutr. 1985, 30, 29.
• 18. Rafalski H., Świtoniak T., Kęsy-Dąbrowska I.: Żywienie człowieka a niedokrwistość z niedoboru żelaza u kobiet. Cz. II. Ocena żywienia i stanu odżywienia. Żyw. Człow. Metab. 1986, 13, 2, 113.
• 19. Rafalski H., Bernacki K., Kęsy-Dąbrowska I., Ponomarenko W., Świtoniak W.: Iron deficiency in Poland - call for mass prevention. Żyw. Człow. Metab. 1988, 15, 304.
• 20. Rafalski H., Bernacki K, Kęsy-Dąbrowska I., Ponomarenko W., Świtoniak W.: Niedobór żelaza, potrzeba profilaktyki masowej. Zdrowie Publ. 1989, 100, 278.
• 21. Räsänen L.: Nutrition survey of finnisch rural children. III. Haemoglobin and haematocrit values Annales of Clinical Research 1977, 9, 311.
• 22. Räsänen L., Niinikangas J.: Nutrition survey of Finnish rural children. V. Seasonal differences in food consumption and nutrient intakes. J. Scient. Agricultural Society of Finland, 1977, 49, 448.
• 23. Reddy M.B., Cook J.D.: Assessment of dietary determinants of nonheme - iron absorption in human and rats. Am.J. Clin. Nutr. 1991, 54, 723.
• 24. Rossander-Hulten L., Brune M., Sandstrm B., Lnnerdal B., Hallberg L.: Competitive inhibition of iron absorption by manganese and zinc in humans. Am. J. Clin. Nutr. 1991, 54, 152.
• 25. Scholl T.O., Heidiger M.L., Fischer R.L., Shearer J.W.: Anemia vs iron deficiency; increased risk of preterm delivery in a prospective study. Am. J. Clin. Nutr. 1992, 55, 985.
• 26. Simeon D.T., Grantham-Mc Gregor S.M.: Nutrition and mental development in children. Nutr. Res. Rev. 1990 vol 3, 1.
• 27. Southon S., Bailey A.L., Wroght A.J.A., Belsten J., Finglas P.M.: Micronutrient undernutrition in British schoolchildren. Proc. Nutr. Soc. 1993, 52, 155.
• 28. Szczygieł A., Nowicka L., Bułhak-Jachymczyk B. i in.: Normy żywienia Instytutu Żywności i Żywienia zaktualizowane w 1980 roku. Żyw. Człow. Metab., 1983, 10, 2, 143.
• 29. Szczygieł A., Nowicka L., Bułhak-Jachymczyk B. i in.: Normy żywienia i wyżywienia. IŻŻ, W-wa, 1987.
• 30. Szczygłowa H., Szczepańska A., Ners A. i in.: Album fotografii produktów i potraw o zróżnicowanej wielkości porcji. IŻŻ, W-wa, 1982.
• 31. Switoniak T., Król A.: Niedobór żelaza i niedokrwistość u kobiet zawodowo czynnych. Przeg. Epid. 1992, 46, 379.
• 32. Wartanowicz M., Charzewska J., Ziemlański Ś.: Stan odżywienia i sposób żywienia dzieci ze szkół podstawowych w Warszawie. Cz. IV. Witaminy w surowicy w latach 1971-1982. Żyw. Człow. Metab. 1985, 12, 17.
• 33. Wartanowicz M.: Foliany - aktualny stan wiedzy. Zyw. Człow. Metab. 1993, 20, 139.
• 34. Ziemlański Ś., Budzyńska-Topolowska J.: Niedokrwistość a żywienie. Żyw. Człow. Metab. 1994, 21, suppl., 88.
• 35. Ziemlański Ś., Bułhak-Jachymczyk B., Budzyńska-Topolowska J., Panczenko-Kresowska B., Wartanowicz M.: Normy żywienia dla ludności w Polsce (energia, białko, tłuszcze, witaminy i składniki mineralne). Żyw. Człow. Metab. 1994, 21, 303.