Polimorfizm, aktywnosc oraz przejawy ekspresji czynnosciowej kwasnej fosfatazy leukocytow krwi u bydla

• Autorzy: Kaczmarczyk E
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań obejmujących identyfikację polimorficznych wariantów kwaśnej fosfatazy (FK) leukocytów krwi u bydła, opracowano model ich dziedziczenia oraz określono stopień zróżnicowania populacji bydla neb pod względem występujących form polimorficznych kwaśnej fosfatazy. Podjęto także próbę ustalenia zależności między polimorfizmem i aktywnością FK oraz wybranymi wskaźnikami sprawności biologicznej organizmu. Stwierdzono, że polimorfizm kwaśnej fosfatazy leukocytów krwi przejawia się występowaniem sześciu wariantów fenotypowych. Dwa z nich są uwarunkowane parą alleli autosomalnych, pozostałe nie wykazują genetycznego uwarunkowania. Strukturę genetyczną układu kwaśnej fosfatazy charakteryzuje duże zróżnicowanie. U zwierząt dorosłych frekwencja genu dominującego jest wyższa niż u cieląt, a u buhajów hodowlanych wyższa niż u krów. Aktywność kwaśnej fosfatazy zarejestrowano w granulocytach i w limfocytach, natomiast nie stwierdzono jej w monocytach. Aktywność w leukocytach jest związana z polimorfizmem kwaśnej fosfatazy. Jest ona istotnie niższa u homozygot recesywnych. Aktywność enzymu wykazuje ponadto związek ze zróżnicowaniem morfologicznym układu białokrwinkowego i aktywnością metaboliczną granulocytów.

EN

The results of research concerning identification of acid phosphatase (AcP) polymorphic variants in blood leucocytes of cattle are presented in the paper; the model of their inheritance was established and the level of cattle population differentiation according to the polymorphic forms of acid phosphatase was determined as well. An attempt to establish the relations between polymorphism, AcP activity and selected indices of biological condition of an organism was also made. It was found that the acid phosphatase polymorphism of blood leucocytes is expressed by the occurence of six phenotype variants. Two of them are determined by a pair of autosomal alleles, and the remaining ones do not show any kind of genetic determination. The genetic structure of acid phosphatase is characterized by a considerable differentiation. The dominant gene frequency is higher in the case of bulls than cows, and in the case of full-grown animals than calves. The acid phosphatase activity was found in granulocytes and limphocytes, but not in monocytes. The activity in leucocytes is connected with the acid phosphatase polymorphism. It is expressed by the occurence of a significantly lower AcP activity in the case of recessive homozygotes. Moreover, the enzyme activity is related to morphological differentiation of the leucocyte system and the metabolic activity of granulocytes.

Słowa kluczowe

PL

hodowla zwierzat; bydlo; buhaje; rozwoj zwierzat; wzrost zwierzat; podatnosc na choroby; wskazniki immunologiczne; wskazniki hematologiczne; aktywnosc enzymatyczna; leukocyty; polimorfizm; fosfataza kwasna; enzootyczna bialaczka bydla

EN

animal breeding; cattle; bull; animal development; animal growth; disease susceptibility; immunological index; hematological index; enzyme activity; leucocyte; polymorphism; acid phosphatase; enzootic bovine leukosis

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Academiae Agriculturae ac Technicae Olstenensis. Zootechnica
• Rocznik: 1995
• Tom: 43,Suppl.B
• Opis fizyczny: s.1-41,rys.,fot.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kaczmarczyk E

• Akademia Rolniczo-Techniczna, Olsztyn

Bibliografia

• Aleksandrowicz J., Blicharski J., Dzigowska A., Lisiewicz J. 1970. Leuko- and oncogenesis in the light of studies on the metabolism of magnesium and its turnover in biocenosis. Acta Med. Pol. 11: 289-302.
• Aleksandrowicz J., Blicharski J., Cichocki Т., Dobrowolski J., Kwiatkowski A., Lisiewicz J., Sąsiadek U., Skotnicki A.B., Ważewska-Czyżewska M. 1976. Wpływ wyciągu grasicy cielęcej na strukturę powierzchniową i aparat lizosomalny limfocytów u chorych z białaczką limfocytową przewlekłą. Acta Haeinat. Pol., 7(3): 179-188.
• Aleksandrowicz J., Bodzoń A., Lisiewicz J., Pietrzyk J.A., Płonka I., Ronikier A., Sąsiadek U., Ważewska-Czyżewska M 1977. Wpływ wyciągu grasicy na aktywność lizosomalnej fosfatazy kwaśnej limfocytów u myszy. Patol. Pol., 28(1): 29-37.
• Andrews A. t. 1976. Further studies on acid phosphatase of leucocytte orgin in normal and bovine milks. J. Dairy Res., 43(1): 127-131.
• Andrews А. Т., Alichanidis E. 1975. The acid phosphatase of bovine leucocytes, plasma and the milk of healthy and mastitic cows. J. Dairy Res. 42(3): 391-400.
• Astaldi G., Lisiewicz J. 1971. Lymphocytes-structure, Functions, Production. Casa Editrice Idelson, Napoli.
• Astaldi G., Lisiewicz J., Cichocki Т., Burlina A. 1973. The lysosomal enzymes in lymphocytes. Part II. Activited lymphocytes. Acta Vitaminol. Enzymol., 27: 197-200.
• Baehner R. C., Boxer L. A., Davis J. 1976. The biochemical basis of nitroblue tetrazolium reduction in normal human and chronic granulomatous disease polymorphonuclear leukocytes. Blood, 48: 309-313.
• Barr R. D., Perry S. 1976. Lysosomal acid hydrolases in human lymphocyte subpopulations. Brit. J. Haemat., 32: 565-572.
• Bauer-Sić P. 1963. Zur Zytochemie der Leukozyten des Rindes. Zbl. Vet. Med., 10A: 365-380.
• Bednarek D., 1987. Rola magnezu w zjawiskach odpornościowych u zwierząt. Med. Wet., 43(3): 156-158.
• Bennett J. M., Blume R. S., Wolff S. M. 1969. Characterization and signification of abnormal leukocyte granules in the biege mouse: A possible homologue for Chediak-Higashi Aleutian train. J. Lab. Clin. Med., 73: 235-239.
• Blicharski J., Lisiewicz J., Bodzoń A., Piotrowski J., Paruch J. 1979. Enzymes of lymphocytes in women with malignancies of the reproductive organs. Rev. Esp. Oncol., 26: 399-402.
• Blicharski J., Aleksandrowicz J., Bodzoń A., Bukasiewicz В., Lisiewicz J. 1980. Effect of lithium carbonate on the functional state and the enzymatic equipment of neutrophils in pa­tients with granulocytopenia. Rev. Roum. Med. Int., 1: 55-61.
• Blum C., Grozdea J., Vercnes H. 1976a. Mise en evidence cytochemique d'une fixation mem- branaire de la TSH par le granulocyte neutrophile humain „in vitro". Ann. Endocrinol. (Paris), 37: 511-512.
• Blum C., Grozdea J., Vergnes H. 1976b. Aspects cytochemiques du polynucleaire neutrophile human sous I'effect de la TRH, in vitro et in vivo. C.R. Soc. Biol. (Paris), 170: 666-671.
• Bryniak C., Lisiewicz J., Seibert K. 1974. Enzymy lizosomalne limfocytów u noworodków. Pediatr. Pol., 12: 1447-1458.
• Bryniak С., Lisiewicz J., Siebert R. 1975. Enzymy lizosomalne limfocytów krwi obwodowej u wcześniaków. Pediatr. Pol., 12: 1417-1423.
• Burger А. 1977. Diiodotyrosine a product of T4 metabolism in phagocytosing human leuko­cytes. Clin. Res., 25: 291-294.
• Campion P. D., Currey H. L. F. 1972. Cell-mediated immunity in pregnancy. Lancet, 2, 830.
• Catovsky D. 1975. T-cell orgin of acid phosphatase positive lymphoblasts. (Letter) Lancet 2, 2:327.
• Catovsky D., Galeyto J., Miliani О. E., Galton D. A. G. 1974. Cytochemical profile of В and T leukaemic lymphocytes with special reference to acute lymphoblasic leukaemia. J. Clin. Pathol., 27: 767-771.
• Catovsky D., Greaves M. F., Pain C., Chercki M., Janossy G., Kay H. E. M. 1978. Acid phosphata­se reaction in acute lymphoblastic leukemia. Lancet 1: 749-751.
• Chediak M. 1952. Nouvelle anomalie leucocytaire de caractere constitutionnel et familial. Rev. Hematol., 7: 362-365.
• Clark A. R, Klebanoff S. J. 1975. Neutrophil mediated cytotoxicity: Role of the peroxidase system. J. Exp. Med., 141: 1442-1444.
• Clark A. R., Kimball H. R., Padgett G. 1972. Granulocyte Chemotaxis in the Chediak-Higashi syndrome of mink. Blood, 39(5): 644-649.
• Clark A. R, Klebanoff S. J. 1979. Role of the myeloperoxidase-H2O2-halide system in concanavalin a-induced tumor cell killing by human neutrophils. J. Immunol., 122(6): 2605-2610.
• Czumińska К., Katkiewicz M. 1990. The evaluation of the activity of acid phosphatase, beta glucuronodase and non-specific esterase of peripheral blood lymphocytes and patho­morphology of lymphatic organs in chicken after the administration of levamisol (Decaris). Ann. WAU Vet.Med., 16: 89-92.
• Czumińska K., Katkiewicz M., Szollenberger A. 1990. Changes in activity of acid phosphatase, beta glucuronidase and non-specific esterase in peripheral blood lymphocytes of piglets after the administration of excessive dose of iron. Ann. WAU Vet. Med., 16: 93-96.
• Dąbrowska M., Kemona H., Prokopowicz J., Kiluk S. 1991. Aktywność fosfatazy kwaśnej granulo- cytów u chorych na ziarnicę złośliwą. Acta Haemat. Pol., 22: 267-270.
• De Chatelet L. R., Shirley P. S. 1975. Effect of nitroblue teterazolum dye on the hexose monophosphatase activity of human polymorphonuclear leukocytes. Biochem. Med., 14: 391-398.
• Deptuła W. 1991. Aktywność fagocytarna granulocytów obojętnochłonnych (komórek PMN) krwi obwodowej u bydła zakażonego wirusem IBR/IPV (Bovid herpesvirus 1-BHVl). Pol. Arch. Wet., 31(1-2): 153-165.
• Derse D. 1987. Bovine leukemia virus transcription is controlled by a virus-encoded trans-acting factors and by cis-acting response elements. J. Virol., 61(8): 2462-2471.
• Derse D. 1988. Trans-Acting regulation of bovine leukemia virus mRNA processing. J.Virol., 62:1115-1119.
• Farid N. R., Woodford A. G., Chandra R. K. 1976. Polymorphonuclear leucocyte function in hypothyroidism. Horm. Res., 7: 247-253.
• Flis J., Gronek W., Kutczyk J. 1982. Przyczyny nieprzydatności rozpłodowej buhajów w woj. kieleckim w latach 1966-1970. Med. Wet., 28(12): 743-745.
• Fuhrman W., Vogel F. 1980. Poradnictwo genetyczne. PZWL, Warszwa.
• Furowicz A. J, Gos Z., Grupiński Т., Czernomysy-Furowicz D. 1989. Ocena immunostymulacji cieląt z objawami enzootycznej bronchopneumonii szczepem Propionibacteruim acnes CN 5936. Med. Wet., 45(2): 80-84.
• Gierek Т., Kuśmierczyk W., Lisiewicz J., Pilch J. 1976. Lizosomalna fosfataza kwaśna limfocytów u chorych z rakiem krtani. Prz. Lek., 33(9): 793-795.
• Gierek Т., Lisiewicz J., Pilch J., Sąsiadek W., Namysiowski G. 1979. The lymphocyte cytochemical equipment and serum immunoglobulins in patients with precancerous states of the larynx. Fol. Haemat., 105, 640-645.
• Glenn H. C, McElwain T. F., Birkebak T. A., Palmer G. H. 1993. Ribozyme cleaves rex/tax mRNA and inhibits bovine leukemia virus expression. Proc. Natl. Acad. Sci., USA, 90:10932-10936.
• Gole R.P., Zighelboim J. 1974. Modulation of polymorphonuclear leukocyte mediated antibo­dy-dependent cellular cytotoxicity. J. Immunol., 113: 1793-1797.
• Haely P. J. 1982. Lysosomal hydrolase activity in leucocytes from cattle, sheep, goats, hor­ses and pigs. Res. Vet. Sci., 33: 275-279.
• Hagemoser W. A., Roth J. S., Lefstedt J., Fagerland J. A. 1983. Granulocytopathy in a Holstein heifers. J. Amer. Vet. Med. Assoc., 183(10): 1093-1094.
• Herbich J., Meinkart К 1972. The rare „silent" allele P" or P" (P Vienna) of human red cell acid phosphatase, typed in a second family. Humangenetik, 15: 345-348.
• Herbich J., Fisher R. A., Hopkinson D. A. 1970. Atypical segregation of human red cell acid phosphatase phenotypes: evidence for a rare „silent" allele P°. Ann. Hum. Genet. 34: 145-151.
• Hrycek A. 1985. Granulocyty obojętnochłonne krwi obwodowej u chorych z nadczynnością i niedoczynnością tarczycy w świetle badań cytochemicznych, funkcjonalnych i ultraso- nograficznych. Wydział Lekarski, Śląska Akademia Medyczna, Katowice (praca habilita­cyjna).
• Hrycek A., Machalski M., Badowski R., Wasylewski A. 1978. Test redukcji błękitu nitrotetrazolio- wego (NBT) u chorych z nadczynnością tarczycy. Pol. Tyg. Lek., 33(11): 431-432.
• Jakóbisiak M. 1985. Onkogeny. Post. Biol. Komórki 12: 289-334.
• Janicki K, Ronikier A., Śliwczyński В., Lisiewicz J, Moszczyński P., Kwiatkowski A. 1977. Wpływ testosteronu na aktywność fosfatazy alkalicznej w granulocytach obojętnochłonnych u chorych z białaczką granulocytową przewlekłą. Endokr. Pol., 28(2): 139-143.
• Jarstrand C. 1977. The NBT (nitroblue tetrazolium) activity of neutrophils granulocytes in patients with influenza A infection. Scand. J. Infect. Dis., 9: 5-7.
• Juszczak J., Hibner A., Ziemiński R., Futujma T. 1976. Kształtowanie się niektórych wskaźników jakości nasienia buhajów na tle tempa ich wzrostu w pierwszym roku życia. Med. Wet., 32(12): 752-754.
• Kaczmarczyk E. 1986. Badanie polimorfizmu kwaśnej fosfatazy w leukocytach krwi obwodo­wej u bydła. Med. Wet. 42(7): 440-442.
• Kaczmarczyk E. Taube K. 1990. The influence of acid phosphatase polymorphism of blood leucocytes on selected haematoligical and immunological indices in young cattle. Ge­net. Pol., 31(3-4): 245-250.
• Kaczmarczyk E., Walawski K. 1986. Fosfatazy leukocytów krwi a polimorfizm alkalicznej rybonukleazy. П. Aktywność kwaśnej fosfatazy oraz skład białokrwinkowy u bydła o różnych genotypach alkalicznej rybonukleazy. Acta Acad. Agricult. Tech. Olst. Zoot. 29: 29-35.
• Kaczmarczyk E., Walawski K. 1990. Związek między aktywnością kwaśnej fosfatazy leukocy­tów krwi i poziomem wskaźników hematologicznych i immunologicznych u młodych buhajów. Med. Wet., 46(6): 208-210.
• Kaczmarczyk E., Walawski K. 1992. Genetic determination of acid phosphatase polymorphism of blood leucocytes in cattle. Genet. Pol., 33(2): 125-129.
• Kaczmarczyk E., Walawski K. Aktywność kwaśnej fosfatazy w leukocytach krwi a stan czynno­ściowy gruczołu mlecznego krów rasy czarno-białej. Kiel. Studia Biol., (w druku).
• Kaczmarczyk E., Kaliszczak A., Markowicz L. 1988. Genetic analysis of acid phosphatase poly­morphism in cattle blood leucocytes. Genome 30. (Suppl.) 1: 313.
• Kaczmarczyk E., Amielańczyk W., Walawski K, Sowiński G. 1989. Polimorfizm kwaśnej fosfatazy w leukocytach krwi obwodowej i poziom wskaźników hematologicznych i immunolo­gicznych u młodych buhajów w różnym wieku. Pol. Arch. Wet. 29: 107-124.
• Kaczmarczyk E., Polit M., Szwejkowski P. 1991. Polimorfizm kwaśnej fosfatazy leukocytów krwi oraz wzrost, rozwój i przydatność reprodukcyjna buhajków hodowlanych. Med. Wet., 47(8): 373-375.
• Kantorski J., Zeman K. 1990. System tlenowego zabijania mikroorganizmów przez neutrofile. Post. Biol. Komórki, 17(4): 361-377.
• Kaplow L.S. 1955. A histochemical procedure for localizing and evaluating leukocyte alka­line phosphatase. Blood 10: 1023-1029.
• Kehrli M. E. Jr., Schmalstieg F. C., Anderson D. C., Der Maaten M. J., Hughes B. J., Ackermann M. R., Wilhelmsen C. L., Brown G. В., Stevens M. G., Whetstone C. A. 1990. Molecular definition of bovine granulocytopathy syndrome: Identification of deficiency of the Mac-1 (CD11b/CD18) glycoprotein. Am. J. Vet. Res., 51(11): 1826-1836.
• Koch C., Sogaard H., Christensen M. F. 1973. Inheritance of chronic granulomatous disease in females. Acta Paediatr. Scand , 62:650-654.
• Kozak W., Chęsy G., Kądziela W., Caputa M., Lachowski A. 1985. Arylsulphatase A and acid phosphatase activity in plasma and leucocytes during LPS fever in five ox. Comp. Biochem. Physiol. 81A(1): 165-169.
• Lechowski R., Lenarcik M., Degórski A., Winnicka A. 1991. Serum lysozyme activity and nitro- blue tetrazolium reduction test in dogs with diabetes mellitus. J. Vet. Med., Ser. A., 38: 530-533.
• Lewin H. A., Bernaco D. 1986. Evidence for BoLA linked resistance and susceptibility to subclinical progression of bovine leukemie virus infection. Anim. Genet. 17, 197- 207.
• Lewin H. A., Stewart J. A., Wu M. C. 1987. Association between the bovine lymphocyte antigen (BoLA) system and subclinical progression of bovine leukaemia virus infection. Anim.Genet. 18, suppl. 1: 17-18.
• Li C.Y., Yam L.T. 1994. Cytochemistry and haematologic diagnoses. Diagn. Hematol., 8(4): 1 665-681.
• Lisiewicz J. 1976a. Kliniczne znaczenie oznaczeń aktywności enzymów lizosomalnych limfo- cytów krwi obwodowej. Pol. Tyg- Lek., 31(38): 1659-1662.
• Lisiewicz J. 1976b. The lysosomal enzymes of lymphocytes in human fetuses. Boll. 1st. Sieroter. Milan., 55, 264-267.
• Lisiewicz J. 1979. Wewnątrzkomórkowe niedobory enzymatyczne jako podłoże defektów fago- cytarnych właściwości neutrofilów. Prz. Lek., 36(8): 617-621.
• Lisiewicz J. 1980. Human Neutrophils. The Charles Press Publishers, Washington-Warsow.
• Lisiewicz J., Moszczyński P. 1975. Fosfataza alkaliczna granulocytów obojętnochłonnych z zespołami internistycznymi leczonymi testosteronem. Endokr. Pol., 26(3): 253-258.
• Lisiewicz J., Palimąka W. 1981. Enzymy neutrofilów u osób w wieku starczym. Prz. Lek., i 38(4): 393-397.
• Lisiewicz J., Zduniak A. 1981. Rola neutrofilów w immunologicznej odporności przeciwnowo- | tworowej. Pol. Tyg. Lek., 36(16): 579-582.
• Lisiewicz J., Moszczyński P. 1983. Fosfataza kwaśna w krwi obwodowej u człowieka. Prz. Lek., 1 40(5): 455-460.
• Lisiewicz J., Bryniak C., Siebert K. 1975. Enzymatic equipment of lymphocyte lysosomes in premature of term infants and in the adults. Rev. Roum. Med. Int., 13, 269-273.
• Lisiewicz J. Aleksandrowicz J., Sąsiadek U., Bodzoń A., Płonka J. 1976a. Wpływ wyciągu grasicy na aktywność fosfatazy kwaśnej granulocytów obojętnochłonnych. Prz. Lek., 33(19): 848-850.
• Lisiewicz J., Dobrowolski J., Bryniak C. 1976b. T-cells, B-cells and intermediate forms in the newborn studied by scanning electron microscopy and phosphatase marker. Folia Hae­matol., (Leipz.) 5: 620-630.
• Lisiewicz J., Aleksandrowicz J., Ważewska-Czyżewska M., Sąsiadek U., Bodzoń A., Kulig D., Kowalczyk K 1977a. Wpływ diety ubogomagnezowej i ubogocynkowej na aktywność lizosomalnej fosfatazy kwaśnej w granulocytach obojętnochłonnych krwi u myszy. Med. Dośw., 29: 73-77.
• Lisiewicz J., Gierek Т., Pilch J. 1977b. N-acetylo beta glukozoaminidaza i fosfataza kwaśna granulocytów obojętnochłonnych u chorych z rakiem krtani. Nowotwory 27: 141-145.
• Lisiewicz J., Gierek J., Pilch В., Piastucka В. 1978. Enzymes of neutrophil from patients with precancerous states of the larykx. Rev. Esp. Oncol., 25: 7-10.
• Ljulka A. N., Kowalčuk A. P. 1976. Citochemičeskoe izučenie nejtrofilov i limfocytov u bolnych tireotoksikozom. Lab. Delo, 6: 347-350.
• Machalski M., Hrycek A., Wasylewski A. 1980. Ocena wskaźników redukcji błękitu nitrotetra- zoliowego przez granulocyty krwi obwodowej u osób z chorobami tarczycy. Pol. Tyg. Lek., 35(15): 529-530.
• Madej J. A. 1991. Zaburzenia metaboliczne limfocytów białaczkowych in vivo i in vitro u zwierząt. Med. Wet., 47(1): 17-22.
• Mardarowicz L., Rączkiewicz J., Kostro К. 1986. Wpływ przemieszczeń świń na aktywność granulocytów obojętnochlonnych (test NBT). Med. Wet., 42: 557-559.
• Meusers P., Koning E., Fink U., Brittincer G. 1976. Lysosomal acid phosphatase: differences between normal and chronic lymphocytic leukemia T and В lymphocytes. Blut 33: 313-318.
• Micheev A., Suchanov A. 1972. Zytochemische Untersuchungen der sauren leukozyten pho-
• sphatase. 2. Mitteilung: die saure Leukozytenphosphatase bei Menscheu und Laborato­riumstieren. Folia Haematol. (Leipz.) 98(2): 163-174.
• Miyazawa Y., Kabayashi K., Sugiura К 1981. Cytochemical studies of leukocytes of some ani­mal species. I. Peroxidase, alkaline phosphatase and acid phosphatase. Bull. Azabu. Univ. Vet. Med., 2(2): 197-205.
• Moszczyński P., Lisiewicz J. 1982. Aktywność fosfatazy kwaśnej w limfocytach w rozwoju ontogenetycznym człowieka. Pol. Tyg. Lek.,37: 813-815.
• Nagahata H., Noda H., Takahashi K., Kurosawa Т., Sonoda M. 1987 Bovine granulocytophathy syndrom: neutrophil dysfunction in Holstein Friesian calves. J. Vet. Med., A34: 445-451.
• Nikoloff J. Т. 1976. Myxeolema coma. Pharmacol. С., 1: 161-169.
• Nikołajczuk M. 1978. Application of the NBT test in calves. Arch. Immunol. Ther. Exp., 26: 471-474.
• Оktаbа W. 1980. Metody statystyki matematycznej w doświadczalnictwie. PWN, Warszawa.
• Padget C. A., Leader R. W., Gorham J., O'Mary С. C. 1964. The familial occurence of the Chediak-Higashi syndrome in mink and cattle. Genetics, 49: 505-512.
• Palimąka W., Lisiewicz J., Lankosz J., Tokarz J. 1981. Aktywność fosfatazy kwaśnej i alkalicznej w granulocytach obojętnochłonnych krwi obwodowej u chorych z cukrzycą. Endokr. Pol., 32 (4): 333-340.
• Philips W. A., Shelton М. J., Hosking C. S. 1982. Separation and detection of nitroblue tetrazo- lium-reduction enzymes from human polymorphonuclear leukocytes. J. Immunol. Me­thods, 54: 175-181.
• Piotrowski J., Lisiewicz J., Sąsiadek A., Wąs K, Piotrowska В., Fijałkowska M., Moszczyński P., Тасik M. 1977. Aktywność lizosomalnej fosfatazy kwaśnej w limfocytach krwi obwodowej u ko­biet w ciąży z niezgodnością serologiczną układu grupowego Rh. Pol. Tyg- Lek., 32(3): 177-180.
• Radziun H. J., Parwaresch M. R., Stein H. 1980. Lysosomal acid phosphatase: activity and izoenzymes in separated normal human blood cells. Clin. Chim.Acta, 102: 227-235.
• Raich P. C., Takashima J., Olson C. 1983. Cytochemical reaction in bovine and ovine lympho­sarcoma. Vet. Pathol., 20: 322-329.
• Raman U., Poland P. C. 1975. A new micro-quantitative NBT test. Pediatr. Res., 9: 334.
• Reiwein D., Durrier M. 1969. Deiodination of thyroxine by erythrocytes and leukocytes from euthyroid and hyperthyroid patients. Horm. Metab. Res., 1: 241-245.
• Renshaw H. W., Chatburn C., Bryan G. M., Bartsch R. C., Davis W. C. 1975. Canine granulocy- topathy syndrome. Neutrophil dysfunction in dog with recurrent infections. J. Am. Vet. Med. Ass., 166: 443-447.
• Renshaw H. W., Davis W. C. 1979. Canine granulocytopathy syndrome. Am. J. Pathol., 95: 731-744.
• Richter W., Werner E,, Bahr A. 1979. Grundwerte der Tiergesundheit und Tierhaltung. Veb. Gustav Fischer Verlag, Jena.
• Ritter J., Gaedicke G., Winkler K., Beckman H., Landbeck G. 1975. Possible T-cell origin of lymphoblasts in acid phosphatase-positive acute lymphalic leukaemia. Lancet, 2: 75.
• Rosen С. A., Sodroski J. G„ Kettmann R., Burny A., Haseltine W. A. 1985. Trans activation of the bovine leukemia virus long terminal repeat in BLV-infected cells. Science 227: 320-322.
• Sagata N., Yasanuga Т., Tsuzuku-Kawamura J., Ohishi K, Ogawa Y., Ikawa Y. 1985a. Complete nucleotide sequence of the bovine leukemia virus: its evaluationary relationship to other retroviruses. Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 82: 677-681.
• Sagata N., Tsuzuku-Kawamura J., Nagayoshi-Aida M., Shimizu F., Imagawa K. I., Ikawa Y. 1985b. Identification and some biochemical properties of the major X gene produkt of bovine leukemia virus. Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 82: 7879-7883.
• Schwark H. J., Kunert G., Luhmann P. 1974. Untersuchungen zur Geschlechtsreife, zur Sper maerzeugung und Spermaqualiat sowie zum Sexualverhalten von Jungbullen. Arch. Tierz. 17(1): 21-29.
• Schwarze E. 1975. T-cell origin acid phosphatase-positive lymphoblasts. Lancet, 2: 1264.
• Shuster D. E., Kehrli M. E. Jr., Ackermann M. R., Gilbert R. O. 1992. Identification and prevalence of a genetic defect that causes leukocyte adhesion deficiency in Holstein cattle. Proc. Natl. Acad. Sci., 89: 9225-9229.
• Sitarska E., Kopeć J., Grabarczyk M. 1981. Morfologiczna ocena jąderek i izozymów w limfo­cytach krów chorych na białaczkę. Med. Wet., 37(1): 42-45.
• Słowik J., Sanecka-Antoniszyn M., Graczyk S. 1981. Badania cytochemiczne fosfatazy kwaśnej limfocytów krwi kurcząt bursektomowanych w różnym wieku, przebywających w zmie­nionych doświadczalnie warunkach środowiska powietrznego. Acta Agr. Silv., Ser. Zoot., 20: 201-211.
• Sreeraman P. K., Sastry G. A. 1979. A note on the cytochemical study of the leukocytes of buffaloes. Indian J. Sci. 49(4): 310-313.
• Stanek A., Aleksandrowicz J., Moszczyński P. 1978. Wpływ różnych dawek selenu na aktywność fosfatazy kwaśnej leukocytów krwi obwodowej u szczurów. Med. Dośw. Mikrob., 30: 63-70.
• Stankiewicz W. 1973. Hematologia weterynaryjna. PWRiL, Warszawa.
• Sychłowy A. 1973. Badania czynności leukocytów krwi obwodowej dzieci chorych na cukrzy­cę za pomocą testu redukcji błękitu nitrotetrazoliowego (NBT). Pol. Tyg. Lek., 28: 284-285.
• Sychłowy A., Lukas A., Lempart O. 1978. Reduction of nitroblue tetrazolium by neonatal granulocytes. Acta Med. Pol., 19(4): 461-465.
• Szczotka M.1988. Aktywność esterazy octanu alfa naftylu oraz kwaśnej fosfatazy w limfocy­tach krwi owiec doświadczalnie zakażonych wirusem enzootycznej białaczki bydła oraz w próbach czynnego uodporniania zwierząt. Instytut Weterynarii, Puławy (praca dok­torska).
• Szczylik C., Górnaś P., Carewicz R. 1979. Test redukcji NBT-metodyka i praktyczne zastosowa­nie. Diagn. Lab., 15(1): 35-40.
• Ślebodziński A. B. 1991. Sprzężenia zwrotne w interakcji układu hormonalnego i odporno­ściowego. Med Wet., 47(7): 289-293.
• Śliwiński Z., Hermanowicz A., Kossmann S , Hrycek A. 1991. Neutrophil function in chemical plant workers employed in the production of dust pesticides. Pol. J. Occup. Med. Envi­ron. Health, 4(3): 241-247.
• Takahashi K., Miyagawa K, Abe S., Kurosawa Т., Sonoda M., Nakade Т., Nagahata H., Noda M., Chihaya Y., Isogai E. 1987. Bovine granulocytopathy syndrome of Holstein-Friesien calves and heifers. Jap. J. Vet. Sci. 49: 733-736.
• Takai S., Morozumi Y., Higashiyama S., Tsubaki S. 1986. Nitroblue tetrazolium reduction by neutrophils of newborn foals, adult horses and a foal infected with Rhodococcus (Corynebacteruim) equi. Jap. J. Vet. Sci., 48: 405-408.
• Tchórzewski H., Fidelski A., Denys A., Sułowska Z., Płusa T. 1973. Studies on the immunological properties of polymorphonuclear (PMN) leukocytes. II. Stimulation of lymphocytes transformation by protein factor from PMN leukocytes. Ann. Immunol., 1: 29-33.
• Tchórzewski H., Czernocki J., Maciejek Z. 1976. Polymorphonuclear leucocyte lysosome activi­ties and lymphocyte transformation in multiple sclerosis and some other central nervo­us system chronic diseases. Eur. Neurol., 14: 386-389.
• Tchórzewski H., Sułowska Z., Zenon K. 1984. Modulation of immune response in vitro and in vivo by human granulocytes factor. Immunol. Lett., 8: 197-201.
• Toshiro S. 1988. Cytochemical study on the swine lymphocyte acid phosphatase as T-cell marker. Nippon Juishikai Zasshi, 41(11): 814-817.
• Touraine J. L., Touraine E., Incefy G. S., Good R. A. 1975. Effect of thymic factors in the differentiation of human marrow-cells into T-lymphocytes in vitro in normals and patients by with immunodeficiencies. Ann. N.Y. Acad. Sci., 249: 335-337.
• Turowska В., Bogusz А. 1978. The rare silent gene P° of human red cell acid phosphatase in second family in Poland. Forensic Sci., 11: 175-179.
• Ueda J., Hachinohe Y. 1979. Polymorphism of acid phosphatase in chicken leucocytes. Anim. Blood Groups. Biochem. Genet., 10: 11-14.
• Walawski K., Kaczmarczyk E. Lysozyme and acid phosphatase in enzootic bovine leukemia. (maszynopis)
• Walawski K., Sowiński G., Czarnik U., Mocek M. 1988. Analiza przydatności testu redukcji NBT w prognozowaniu przebiegu procesów odporności naturalnej bydla. Kiel. Stud. Biol., 6: 183-191.
• Walawski K., Kaczmarczyk E., Sowiński G., Czarnik U., Zabolewicz Т., Białłowicz E. 1993. Genetic and non-genetic determination of repeatability of blood and indices in Black and White cows. Pol. Arch. Wet., 33(3-4): 165-176.
• Wara D. W., Goldstein A. L., Dogle W., Ammann A. J. 1975. Thymosin activity in patients with cellular immunodeficiency. New Engl. J. Med., 70: 292-295.
• Wasyl Z. 1975. The multiple forme of acid phosphatase from horse leucocytes. Bull. Acad. Pol. Sc. Ser. Biol., 23(3): 153-159.
• Weinmann A. 1980. Analiza cech użytkowych buhajów z centralnych wychowalni w zależno­ści od ich pochodzenia. Zesz. Nauk. AR Wroc., Zoot.23(125): 43-61.
• Wisłowska M., Trauber U. 1988. Rola magnezu w procesach życiowych. Pol. Tyg. Lek., 43(30): 984-988.
• Woeber K. A. 1976. Influence of superoxide dismutase and catalase on the stimulation by phagocytosis of 1-thyroxine and 1-triiodothyronine deiodination in the human leuko­cyte. Endocr., 99: 887-890.
• Woeber K. A., Maddux B. A. 1977. Observation concerning the binding of 1-triiodothyronine in the human polymorphonuclear leucocyte. J. Clin. Endocrinol. Metab., 44: 62-68.
• Woeber K. A., Maddux B. A. 1980. Sulfhydryl group modulation and triiodothyronine gene­ration in the human polymorphonucear leukocyte. J. Clin. Endocrinol., 50(7): 972-974.
• Wong-Staal F., Gallo R.C. 1985. Human T-lymphotropic retroviruses. Nature, 317: 395-403.
• Yamasaki K, Ziff M. 1977. Enhancement of in vitro immunoglobulin synthesis of human lymphocytes by lysosomal enzymes from polymorphonuclear leukocytes. Clin. Exp. Im­munol. 27: 254-256.
• Yoshida H., Masahiro A., Kimio O. 1981. Cytochemical markers of murine leukemias and lymphomas. Acta Pathol. Jpn., 31(3): 399-412.
• Zighelboin J., Gole R. P., Kedar E. 1976. Polymorphonuklear leukocyte Fc receptors in antibody-dependent cellular cytotoxicity (ADDC). Transplantation 21: 524-527.
• Żuk В. 1989. Biometria stosowana. PWN, Warszawa.