PL
Przeprowadzono dwa 12 letnie doświadczenia polowe z corocznym nawożeniem gnojowicą trzody chlewnej (120, 300 kg N/ha) i nawożenie mineralnymi (120 kg N/ha). Identyczny schemat nawozowy stosowano na glebie lekkiej (piasek) i ciężkiej (ił) Stwierdzono, że nawożenie gnojowicą powoduje wzrost koncentracji manganu w zielonce kukurydzy i słomie zbóż o obniżenie w ziarnie zbóż, bulwach ziemniaków i zielonce żyta. Nawozy mineralne (NPK) powodują wzrost zawartości Mn we wszystkich badanych roślinach. Wszystkie porównywane warianty nawozowe powodowały zwiększenie pobrania Mn. Koncentracja manganu w suchej masie roślin i jego pobranie były wyższe na glebie lekkiej bardzo kwaśnej niż na glebie ciężkiej lekko kwaśnej, mimo że była zasobniejsza w mangan. Przeprowadzone badania wykazały, że nawozy mineralne NPK wskutek zakwaszania gleby powodują większy wzrost zawartości w glebach Mn przyswajalnego i jego pobrania niż nawożenie gnojowicą, która Mn zawiera ale na odczyn gleby działa łagodniej.
EN
Two twelve - year - losting field experiments with annual fertilizing with pig slurry (120-300 kg N/ha) and with mineral fertilizers (120 kg N/ha) were carried out. The identical fertilizing scheme was used in light soil (sand) and heavy one (loam). Slurry fertilizing was stated to cause an increase of manganese concentration in maize green crop and in cereals straw and a decrease in cereals grain, in potatoes tubers and in rye green crop. Mineral fertilizers (NPK) caused an increase of Mn content in all examined plants. All compared fertilizing variants caused an increase of Mn in plants dry weigh and its uptake were higher in light acid soil than in heavy, slightly acid soil. The conducted research indicated that mineral NPK owing to acidification of soil cause a larger increase of available Mn content in soils and its uptake than fertilizing with slurry which contains influences the soil reaction more mildly.