Wielogeneracyjne drzewostany sosnowe jako forma ochrony siedlisk lesnych

• Autorzy: Barzdajn W , Zientarski J.

Warianty tytułu

EN

Multigeneration pine tree-stands as a form of protection of forest habitats

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Racjonalna gospodarka leśna może przyczynić się do ochrony leśnych siedlisk przyrodniczych. Próbą potwierdzenia tej tezy są m. in. dwa eksperymenty prowadzone przez Katedrę Hodowli Lasu Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu. W pierwszym eksperymencie w 90. letnim drzewostanie sosnowym ze spontanicznym odnowieniem naturalnym w fazie podrostu, wyznaczono 5 powierzchni próbnych o wielkości 0,5 ha. Na poszczególnych powierzchniach zredukowano zapas drzewostanu matecznego odpowiednio o 100%, 75%, 50%, 25% i 0% (powierzchnia kontrolna). Po pięciu latach przeanalizowano przyrost drzewostanów matecznych i podrostów stwierdzając, że redukcja zapasu o 25% powoduje zadawalający wzrost podrostów i nie zmniejsza, z uwagi na przyrost z prześwietlenia, sumarycznej produkcji. Jest to przykład tworzenia wielogeneracyjnych drzewostanów sosnowych, chroniących leśne przyrodnicze siedliska, bez uszczuplenia funkcji produkcyjnych. W drugim eksperymencie dwupiętrowy drzewostan sosnowy, przewidziany do usunięcia zrębem zupełnym, podzielono na 2 części. Jedną część zgodnie z planem urządzeniowym usunięto całkowicie, w drugiej części usunięto drzewostan główny pozostawiając drugie piętro do dalszej hodowli. Po 15 latach w drzewostanie pozostawionym przyrost bieżący miąższości wyniósł 131 m3/ha, a uprawa założona na części usuniętej zrębem zupełnym nie wykazała przyrostu. Eksperyment ten pokazuje, że hodowla dwugeneracyjnych lub wielogeneracyjnych drzewostanów sosnowych na siedliskach borowych jest możliwa, i że użytkowanie nie musi przerywać ciągłości trwania lasu oraz jego środowiskotwórczych funkcji. Przyczynia się też do zwiększenia efektów produkcyjnych, dzięki skróceniu i nakładaniu się cykli produkcyjnych.

EN

Reasonable forest management can contribute to protection of forest habitat. The attempt to confirm this thesis is two experiments run by Forest Culture Department of August Cieszkowski Agriculture Academy in Poznan. In first experiment held on 90 year old pine tree-stand with spontaneous natural renewal in growing phase, there were marked 5 trial areas measuring 0.5 ha. On these areas there was reduced stock of backwoods trees-stand by respectively 100%, 75%, 50%, 25% and 0% (control area). After five years the increase of backwoods tree stands and brushwood was analyzed and the conclusion was that the reduction of stock by 25% results in satisfactory growth of brushwood and does not decrease total production. It is the example of growing the multigenerational pine tree-stands protecting forest habitats without reducing the productivity functions. In the second experiment the two floor pine tree-stand, planned to be completely removed, was divided into two parts. One part according to the plan was removed completely, in the second part only major tree-stand was removed while second floor was left for further growth. After 15 years in the left tree-stand current thickness increase was 131 m3/ha, while area with completely removed tree-stand did not show any increase. This experiment shows that the growth of two-generation or multigenerational pine tree-stands in forest habitats is possible and its usage does not have to break the continuity of the forest and its habitat creating functions. It also contributes to production effects thanks to shorter and overlapping production cycles.

Słowa kluczowe

PL

drzewostany wielopokoleniowe; ochrona siedlisk; drzewostany sosnowe; odnowienia lasu; hodowla lasu; wymiana pokolen; podrost; lesnictwo; odnowienia naturalne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej
• Rocznik: 2007
• Tom: 09
• Numer: 2-3[16] cz.2
• Opis fizyczny: s.325-336,rys.,fot.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Barzdajn W

• Akademia Rolnicza, Poznan

autor

Zientarski J.

Bibliografia

• Ackzell L. 1993. A comparison of planting, sowing and natural regeneration of Pinus sylvestris (L.) in boreal Sweden. Forest Ecology and Management 61: 229–245.
• Andrzejczyk T. 2003. Różnowiekowe drzewostany sosnowe. Powstawanie, struktura, hodowla. Wyd. SGGW, Warszawa.
• Adrzejczyk T. 2007. Wpływ przerzedzenia okapu górnego na rozwój podrostów sosny zwyczajnej Pinus sylvestris L. w pogradacyjnych drzewostanach w lasach pilskich. Sylwan 151 (1): 20–29.
• Barzdajn W., Drogoszewski B., Zientarski J. 1992. Wzrost podrostów sosnowych Pinus sylvestris L. pod drzewostanami matecznymi w Nadleśnictwie Gubin. PTPN, Pr. Kom. Nauk Rol. Leś. 74: 17–27.
• Barzdajn W., Drogoszewski B., Zientarski J. 1993. Struktura wielopokoleniowych drzewostanów sosnowych Pinus sylvestris L. w Nadleśnictwie Gubin. PTPN, Pr. Kom. Nauk Rol. Leś. 76: 11–23.
• Barzdajn W., Drogoszewski B., Zientarski J. 1995. Badania nad zmianą sposobu zagospodarowania lasów sosnowych na stałych powierzchniach doświadczalnych w Nadleśnictwie Torzym. Przegląd Przyrodniczy 6 (3/4): 73–80.
• Barzdajn W., Drogoszewski B., Zientarski J. 1996 a. Charakterystyka drzewostanu sosnowego Pinus sylvestris L. wyrosłego pod okapem drzew matecznych. PTPN, Pr. Kom. Rol. Leś. 82: 15–25.
• Barzdajn W., Drogoszewski B., Zientarski J. 1996 b. Struktura odnawiających się drzewostanów sosny zwyczajnej w Nadleśnictwie Gubin. Sylwan 140 (11): 19–31.
• Barzdajn W., Drogoszewski B., Zientarski J. 1996 c. Charakterystyka drzewostanu sosnowego Pinus sylvestris L. wyrosłego pod okapem drzew matecznych. PTPN, Pr. Kom. Rol. Leś. 82: 15–25.
• Barzdajn W., Drogoszewski B., Zientarski J. 2001. Zmiana struktury drzewostanu sosnowego (Pinus sylvestris L.) przy przemianie sposobu zagospodarowania lasu w Nadleśnictwie Torzym. Rocz. AR Pozn. CCCXXXI, Leśn. 39: 17–25.
• Barzdajn W., Drogoszewski B., Zientarski J. 2004 a. A response of pine forests to the cessation of tending and other silvicultural treatments. Coniferous forests vegetation – differentiation, dynamics and transformations. Editors: Andrzej Brzeg, Maria Wojterska. Wydawnictwo Naukowe UAM, seria Biologia, nr 69: 269–274.
• Barzdajn W., Drogoszewski B., Zientarski J. 2004 b. Spontaneous regeneration of Scots pine Pinus sylvestris L. in mesic mixed coniferous forest in the Forest Inspectorate Gubin. Coniferous forests vegetation – differentiation, dynamics and transformations. Editors: Andrzej Brzeg, Maria Wojterska. Wydawnictwo Naukowe UAM, seria Biologia, 69: 263–267.
• Barzdajn W., Drogoszewski B., Zientarski J., Danielewicz W., Sienkiewicz A. 1991. Wpływ sposobu zagospodarowania na trwałość i produkcyjność drzewostanów sosnowych. Cz. I. Założenia metodyczne i charakterystyka obiektu doświadczalnego w Nadleśnictwie Torzym. Rocz. AR w Poznaniu 231: 3–26.
• Barzdajn W., Drogoszewski B., Zientarski J., Danielewicz W., Sienkiewicz A. 1994. Wpływ sposobu zagospodarowania na trwałość i produkcyjność drzewostanów sosnowych. Cz. II. Charakterystyka powierzchni doświadczalnej w Nadleśnictwie Gubin. Rocz. AR w Poznaniu 255: 3–22.
• Czuraj M. 1991. Tablice miąższości kłód odziomkowych i drzew stojących. PWRiL, Warszawa.
• Ilmurzyński E., Mierzejewski W. 1956. Badanie możliwości wykorzystania starszych odnowień podokapowych sosny. Sylwan 100 (3): 72–84.
• Mierzejewski W. 1987. Inf. ustna.
• Sundkvist H. 1993. Forest regeneration potential of Scots pine advance growth in northern Sweden. Swedish University of Agricultural Sciences, Dept. of Silviculture, Umeå.
• Tarasiuk S., Zwieniecki M. 1990. Social-structure dynamics in uneven-aged Scots pine Pinus sylvestris regeneration under canopy at the Kaliszki Reserve, Kampinoski National Park (Poland). Forest Ecology and Management 35: 277–289.
• Tomczyk S. 1993. Odnowienie naturalne. Sosna. Biblioteczka leśniczego zeszyt 29. Wyd. Świat, Warszawa.