Abundance of gypsic rendzinas from Niecka Nidzianska in available phosphorus, potassium and magnesium

• Autorzy: Ciarkowska K.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In the paper 24 profiles of gypsic rendzinas from the Niecka Nidziariska area were investi­gated. They derived from 3 types of gypsum: selenite, shaly and compact gypsum and represented arable and turf soils. The aim of the paper was to estimate selected physico-chemical and chemical properties of gypsic rendzinas from the point of view of their agricultural quality and with a special reference to their abundance in available forms of potassium, phosphorus and magnesium. It was estimated that investigated soils characterize high contents of available potassium, medium of available phosphorus and low of available magnesium. These soils belong to IIIa-V soil quality classes yet on account of available phosphorus and potassium contents they are not inferior to the best soils in Poland.

PL

Badaniami objęto 24 profile rędzin gipsowych pochodzących z rejonu Niecki Nidziańskiej. Reprezentują one wszystkie występujące na tym terenie pod typy rędzin: inicjalne, właściwe, brunatne i czarnoziemne, Badane gleby wytworzone zostały z trzech odmian gipsów, selenitowego, zbitego i łupkowego i reprezentują gleby zadarnione i użytki orne. Celem pracy było omówienie wybranych właściwości fizykochemicznych i chemicznych rędzin gipsowych pod kątem ich wartości rolniczej, ze szczególnym uwzględnieniem zasobności tych gleb w przyswajalny fosfor, potas i magnez. Oznaczone przyswajalne formy potasu, fosforu i magnezu, zostały przedstawione w postaci zakresów i wartości średnich dla poziomów próchnicznych i przejściowych do skal macierzystych gleb ornych i zadarnionych (tab. 1, ryc. 1) oraz dla poziomów skał macierzystych badanych gleb wytworzonych z różnych odmian skał gipsowych (tab. 2, ryc. 2). Dokonano również oceny zasobności badanych gleb w przyswajalny P, K i Mg i zobrazowano procentowy udział gleb w różnym stopniu zasobnych w te składniki (ryc. 3, 4, 5). Stwierdzono, że badane gleby charakteryzują się wysoką zasobnością w przyswajalny potas, średnią w przyswajalny fosfor i niską zasobnością w przyswajalny magnez, przy czym poziomy próchniczne gleb ornych odznaczają się wyższą zawartością potasu i fosforu przyswajalnego w porównaniu do analogicznych poziomów gleb zadarnionych. Zawartości przyswajalnych form potasu, fosforu i magnezu uzależnione są od odmiany skały macierzystej. Wyższe zawartości przyswajalnego fosforu i potasu w poziomach C gleb wytworzonych z gipsu łupkowego i zbitego były związane z większymi domieszkami materiału akcesorycznego (głównie minerałów ilastych o dużym udziale illitu i montmorylonitu) w tych odmianach gipsu niż w selenicie (Kwiatkowski 1972). Pomimo, że gleby te należą do klas bonitacyjnych IIIa-V to ze względu na zawartość form przyswajalnych potasu i fosforu nie ustępują najlepszym glebom w Polsce.

Słowa kluczowe

EN

magnesium; abundance; Niecka Nidzianska; rendzina soil; Poland; soil quality class; gypsic rendzina; arable soil; available potassium; turf soil; soil; potassium; phosphorus

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agraria et Silvestria. Series Agraria
• Rocznik: 1999
• Tom: 37
• Opis fizyczny: p.59-68,fig.

Twórcy

autor

Ciarkowska K.

• Agricultural University, al.Mickiewicza 21, 31-120 Krakow, Poland

Bibliografia

• Boratyński K., Czuba R., Góralski J. 1988, Chemia Rolnicza. PWRiL, wyd, II.
• Chojnicki J., Czarnowska K. 1993. Zmiany zawartości fosforu ogółem i rozpuszczalnego oraz Zn, Cu, Pb i Cd w glebach intensywnie użytkowanych rolniczo. Roczn, Glebozn. 44, 3/4: 99-111.
• Ciarkowska K. 1999 Właściwości sorpcyjne rędzin gipsowych rejonu Niecki Nidziańskiej (oddane do druku. Materiały Konferencyjne, Kongres PTG, Lublin ).
• Czuba R., Siuta J. 1976, Agroekologiczne podstawy nawożenia. PWRiL, Warszawa.
• Czuba R., Strahl A., Andruszczak E. 1968. Zawartość przyswajalnego fosforu, potasu i magnezu w profilach glebowych. Roczn. Glebozn. 19, 1: 135-149.
• Dobrzański B. 1976. Przydatność rolnicza rędzin. Roczn. Glebozn. 27, 2: 83-89.
• Dobrzański B., Konecka-Betley K., Kuźnicki F., Turski R. 1987. Rędziny Polski. Roczn. Nauk Roln, Seria D, Monografie 208. PWN.
• Dobrzański B., Turski R. 1972. Rędziny Wyżyny Lubelskiej wytworzone ze skal węglanowych okresu kredowego. Roczn. Nauk Roln. Seria D, Monografie 148.
• Dubiel W., Kaniuczak J. 1976. Zawartość przyswajalnego magnezu w glebach Południowo-Wschodniej Polski. Acta Agr. Silv. ser. Agr. 16/2: 3-17.
• Kaniuczak J. 1995. Magnez przyswajalny w glebach centralnej części Obniżenia Podkarpackiego. Zesz. Probl, Post. Nauk Roln. 421a: 181-191,
• Kowaliński S. 1962, Podstawowe rozważania na temat żyzności gleb. Post. Nauk Roln. 6 (78).
• Kuźnicki F., Białousz S., Kamińska M., Oszmiańska M,, Skłodowski P., Ziemińska A., Żakowska H. 1976. Rędziny wytworzone ze skal węglanowych różnych formacji geologicznych na obszarze Gór Świętokrzyskich i ich obrzeżenia. Roczn, Glebozn. 27, 2: 19-48.
• Kwiatkowski S. 1972, Złoża gipsów mioceńskich Polski Południowej. IG Biuletyn: 299-336.
• Licznar S.E. 1976. Rędziny i gleby nawapieniowe Opolszczyzny w świetle badań mikromorfologicznych i fizykochemicznych. Roczn. Glebozn. 27, 4: 73-119.
• Lityński T. 1971. Żyzność gleby i nawożenie. PWN, wyd. II, Warszawa.
• Lityński T., Jurkowska H., Gorlach E. 1976. Analiza chemiczno-rolnicza, PWN, Warszawa.
• Strzemski M. 1950. Rędziny i borowiny gipsowe okolic Buska i Wiślicy. Roczn. Nauk Roln. 54: 437-481.