Spozycie wapnia z mleka i jego przetworow w powiazaniu z wystepowaniem osteoporozy u kobiet

• Autorzy: Sawicki A , Rutkowska U. , Zdrojkowska B. , Krzesniak J. , Debinski A. , Kunachowicz H.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oceniono zależność pomiędzy spożyciem wapnia (określonym na podstawie informacji o spożyciu mleka i przetworów uzyskanych metodą ankietową) a gęstością kości kręgosłupa lędźwiowego i kości szyjki udowej (badania densytometryczne) u 77 kobiet. Stwierdzono wyższe aktualne spożycie wapnia u kobiet z osteoporozą oraz korzystny wpływ spożywania mleka w dzieciństwie i okresie wzrastania na wyższą gęstość minerałów kręgosłupa lędźwiowego u kobiet powyżej 50 r.ż. (1,029 SD 0,157) w porównaniu z kobietami nie spożywającymi mleka we wcześniejszych okresach życia (0,950 SD 0,217). Aktualne spożycie wapnia u pacjentów (lub osób z podejrzeniem osteoporozy), ze względu na zmianę sposobu żywienia związaną z chorobą, nie pozwala na wnioskowanie o gęstości kości i zagrożeniu osteoporozą.

EN

Bone mineral density and calcium intake were evaluated in 77 women in age 48 (SD 11). The women were divided into two groups: osteoporotics (OP) and controls (C) on the ground of results of densitometry measurements at lumbar spine L2-L4 (anterio-posterior view) and femur. Current calcium intake through milk and milk products as well as dairy products consumption during childhood and adolescence were assessed by food-frequency questionaire. We found that current calcium intake through milk and milk products was higher in osteoporotics than in the controls. Calcium intake expressed by the calcium intake index was 83.0 (SD 36.4) and 61.0 (SD 33.8) respectively. It was the result of the change of dietary habits in OP group, caused by risk of developing osteoporosis or statement of this illness (caused by intention to prevent osteoporosis). It was found that bone mineral density at lumbar spine was higher in women consuming milk and milk products during childhood and adolescence (1.287 SD 0.171 in women aged < 50 yr and 1.029 SD 0.157 in women > 50 yr) than in women not eating dairy products during previous years of life (1.146 SD 0.098 and 0.950 SD 0.217 respectively). Current calcium intake in osteoporotic patients with regard to change of dietary habits caused by illness is not good indicator of bone mineral density and risk of developing osteoporosis.

Słowa kluczowe

PL

przetwory mleczne; choroby czlowieka; gestosc; spozycie zywnosci; wapn; kosci; mleko; kobiety; badania ankietowe; osteoporoza; zywienie czlowieka

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 1997
• Tom: 24
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.63-74,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sawicki A

• Instytut Zywnosci i Zywienia, 02-903 Warszawa, ul.Powsinska 61-63

autor

Rutkowska U.

autor

Zdrojkowska B.

autor

Krzesniak J.

autor

Debinski A.

autor

Kunachowicz H.

Bibliografia

• 1. Badurski J., Sawicki A., Boczoń S.: Osteoporoza. Białystok, Osteoprint, 1994.
• 2. Bronner F.: Calcium and osteoporosis. Am. J. Clin. Nutr., 1994, 60, 83.
• 3. Dawson-Hug- hes B., Jacques P., Hipp C.: Dietary calcium intake and bone loss from the spine in healthy postmenopausal women. Am. J. Clin. Nutr., 1987, 46, 68 s.
• 4. Dreosti I.E.: Magnesium status and health. Nutr. Rev., 1995, 53, S23
• 5. Elandt R.: Statystyka matematyczna. Warszawa, PWN, 1964.
• 6. Freudenheim J.L., Johnson N.E., Smith E.L.: Relationships between usual nutrient intake and bone - mineral content of women 35-65 years of age: longitudinal and cross-sectional analysis. Am. J. Clin. Nutr., 1986, 44, 863.
• 7. Johnson J., Dawson-Hughes B.: Precision and stability of dual - energy X-ray absorptiometry measurements. Calc. Tissue. Int., 1991, 49, 174.
• 8. Kanis J.A.: Calcium and nutrition and its implications for osteoporosis. Part II. After menopause. Eur. J. Clin. Nutr. 1994, 48, 833.
• 9. Krześniak J., Rutkowska U.: Współczesne poglądy na wzbogacanie produktów spożywczych w wapń. Żyw. Człow. Metab., 1995, 22, 192.
• 10. Lee W.T.K., Leung S., Lui S., Lau J.: Relationship between long-term calcium intake and bone mineral content of children aged from birth to 5 years. Br. J. Nutr., 1993, 70, 235.
• 11. Matkovic V.K., Kostial I., Simonovic R., et al.: Bone status and fractures rates in two regions of Yougoslavia. Am. J. Clin. Nutr., 1979, 32, 540.
• 12. Mazess R.B., Barden H.S.: Bone density in premenopausal women: effects of age, dietary intake, physical activity, smoking and birth-control pills. Am. J. Clin. Nutr., 1991, 53, 132.-
• 13. Mazess R., Trempe J.A., Bisek J.P., et al.: Calibration of dual - energy X-ray absorptiometry for bone density. J. Bone Min. Res., 1991, 6, 799.
• 14. Miazgowski T., Napierała K., Czekalski S. i in.: Częstotość występowania i czynniki ryzyka osteoporozy w próbce populacyjnej mieszkańców Szczecina powyżej 50 roku życia. Pol. Tyg. Lek., 1993, 48, supl., 3, 13.
• 15. Ramsdale S.J., Bassey E.J., Pye D.J.: Dietary calcium intake relates to bone mineral density in premenopausal women. Br. J. Nutr., 1994, 71, 77.
• 16. Renner E., Knie G., SträckeH.: Einfluß der Calciumaufnahme mit Milch und Milchprodukten auf den Knochenmineralgehalt und auf das Auftreten der Osteoporose. Verlag B. Renner, Gissen 1991.
• 17. Riggs B.L., Wahner H.W., Melton L.J., et al.: Dietary calcium intake and rates of bone loss in women. J. Clin. Invest., 1987, 80, 979.
• 18. Rogalska-Niedźwiedź M., Charzewska J., Chwojnowska Z., i in.: Zawartość wapnia w dietach młodzieży. Żyw. Człow. Metab., 1992, 19, 244.
• 19. Rutkowska U., Iwanow K., Chojnowska J. i in.: Badania analityczne nad składem i wartości odżywczą racji pokarmowych. Cz. I. Zawartość wapnia, fosforu, magnezu, żelaza i potasu. Żyw. Człow. Metab., 1993, 20, 328.
• 20. Rutkowska U., Kunachowicz H.: Ocena spożycia fosforu z uwzględnieniem fosforanów dodawanych do żywności i wpływu na metabolizm wapnia i innych składników mineralnych. Żyw. Człow. Metab., 1994, 21, 180.
• 21. Sandler R.B., Slemenda Ch. W., La Porte R.E., et al.: Postmenopausal bone density and milk consumption in childhood and adolescence. Am. J. Clin. Nutr., 1985, 42, 270.
• 22. Sawicki A., Lejk M., Sowińska-Tabuła J., i in.: Czynniki pro- i antyzdrowotne a osteoporoza i jej skutki. Materiały Krajowej Konferencji „Zdrowy Dom". Warszawa, 1993, s. 242.
• 23. Sawicki A., Dębiński A., Skwarek M.: Osteoporoza jako problem żywieniowy i epidemiologiczny. I Krajowy Kongres „Żywności, Żywienie a Zdrowie". Warszawa, 30.05-
• 1.06, 1994, s. 59.
• 24. Sawicki A., Zakrzewska T., Skwarek M.: Wartość gęstości minerałów kości w populacji polskich kobiet określone metodą DEXA, Materiały naukowe I Krajowego Kongresu „Żywność, Żywienie a Zdrowie". Warszawa 1994, 240.
• 25. Sawicki A.Z., Zakrzewska T., Dębiński A., et al.: Precocious loss of trabecular bone in normal Polish women. Calcif. Tissue Int., 1995, 5, 476.
• 26. Stracke H., Renner E., Knie G., et al.: Osteoporosis and bone metabolic parameters in dependence upon calcium intake through milk and milk products. E. J. Clin. Nutr., 1993, 47, 617.- 27. Szajkowski Z., Gertig H.,Duda G., i in.: Ocena laboratoryjna odtwarzanych racji pokarmowych młodzieży szkól ponadpodstawowych z rejonu Wielkopolski. Bromat. Chem. Toksykol., 1992, 25, 297
• 28. Szponar L., Mieleszko T.: Żywienie całodzienne kobiet pracujących fizycznie w dużych zakładach pracy. Roczn. PZH 1987, 38, 6
• 29. Szponar L., Mieleszko T., Rucińska E.: Sposób żywienia kobiet w Polsce w latach 1975-1985. Roczn. PZH 1988, 39, 272.
• 30. Välimäki M.J., Kärkkäinen M., Lamberg-Allardt Ch., et al.: Exercise, smoking, and calcium intake during adolescence and early adulthood as determinants of peak bone mass. Brit. Med. J., 1994, 309, 230.
• 31. Yano K, Heilbrun L.K., Wasnich R.D., et al.: The relationship between diet and bone mineral content of multiple skeletal sites in elderly Japanese - American men and women living in Hawaii. Am. J. Clin. Nutr., 1985, 42, 877
• 32. Ziemiański Ś., Budzyńska-Topolowska J.: Podstawy naukowe wegetarianizmu. Żyw. Człow. Metab., 1993, 20, 221.