Kadm i olow w glebach ornych Dolnego Slaska

• Autorzy: Kucharzewski A , Nowak L
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczące kształtowania się ogólnej zawartości kadmu i ołowiu w wierzchniej orno-próchnicznej warstwie gleb mineralnych i próchniczno-mineralnych Dolnego Śląska, charakteryzujących się silnie zróżnicowanymi właściwościami w zakresie stwierdzonego odczynu (pH 3,0-8,1), zawartości próchnicy (0,2-40,4%) oraz składu granulometrycznego (3,0-68,0% frakcji < 0,02 mm), jak również szerokim przedziałem zawartości badanych metali (0,02-26,00 mg Cd·kg⁻¹ i 4,9-370,0 mg Pb·kg⁻¹) oraz wyższą niż średnia krajowa zawartość tych pierwiastków (Cd - 0,27 mg·kg⁻¹; Pb - 22,6 mg·kg⁻¹). Analizą statystyczną wykazano niewielkie, na granicy istotności, dodatnie korelacje zawartości kadmu z badanymi właściwościami gleb oraz znacznie wyższe związki ołowiu z próchnicą (R = 0,37) i spławialną frakcją granulometryczną gleby (R = 0,22). W głębszym poziomie profilu glebowego (40-60 cm) stwierdzono wyraźnie mniejsze stężenia analizowanych metali, ale istotność różnic wykazano statystycznie tylko w przypadku ołowiu. Potwierdzono wysoką pod względem zawartości tych metali, ponad 99% pełną przydatność rolniczą gleb ornych w regionie dolnośląskim.

EN

Paper presents the results of studies on total cadmium and lead contents in the upper arable-humic layer of mineral soils and humic-mineral soils of Lower Silesia. These soils are characterized by strongly differentiated properties with respect to soil reaction (pH 3.0-8.1), humus content (0.2-40.4%) and granulometric composition (3.0-68.0% fraction < 0.02 mm), as well as a broad range of studied metals content (0.02-26.0 mg Cd·kg⁻¹ and 4.9-370.0 mg Pb·kg⁻¹) as well as higher than the country's average contents of these elements (Cd - 0.27 mg·kg⁻¹; Pb - 22.6 mg·kg⁻¹) . Statistical analysis showed low, at the verge of significance, positive correlations between cadmium content and soil properties, and markedly stronger binding of lead with humus (R = 0.37) and the washable granulometric fraction of soil (R = 0.22). At deeper level of soil profile (40-60 cm) markedly lower concentrations of analysed metals were found though significance of differences was shown statictically only for lead. A high, above 99% agricultural usability of arable soils in the Lower Silesia region was confirmed with respect to tested metal contents.

Słowa kluczowe

PL

olow; sklad granulometryczny; grunty orne; gleby; profile glebowe; zanieczyszczenia gleb; Dolny Slask; kadm; zawartosc prochnicy; odczyn gleby

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2004
• Tom: 501
• Opis fizyczny: s.235-241,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kucharzewski A

• Katedra Rolniczych Podstaw Kształtowania Środowiska, Akademia Rolnicza, pl.Grunwaldzki 24, 50-375 Wroclaw

autor

Nowak L

• Katedra Rolniczych Podstaw Kształtowania Środowiska, Akademia Rolnicza, pl.Grunwaldzki 24, 50-375 Wroclaw

Bibliografia

• Gorlacii E., Gambuś F. 1997. Nawozy fosforowe i wieloskładnikowe jako źródło zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 448a: 139-146.
• Dębowski M., Kucharzewski A. 1996. Ocena zawartości metali ciężkich w glebach Dolnego Śląska. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 434: 849-854.
• Kabata-Pendias A., Motowtcka-Terelak T., Piotrowska M., Terelak H., Witek T. 1993. Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. Ramowe wytyczne dla rolnictwa. Wyd. IUNG Puławy, P(53): 20 ss.
• Kabata-Pendias A., Piotrowska M., Motowicka-Terelak T., Maliszewska-Kordybuch B., Filipiak K., Krakowiak A., Pietruch Cz. 1995. Podstawy oceny chemicznego zanieczyszczenia gleb. Metale ciężkie, siarka i WWA. PIOŚ, IUNG Puławy, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa: 41 ss.
• Kabata-Pendias A. 1998. Biogeochemia ołowiu. Zesz. Nauk. Kom. „Człowiek i Środowisko ” PAN 21: 9-17.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wydawn. Nauk. PWN, Warszawa, 398 ss.
• Piotrowska M., Terelak H. 1997. Kadm w glebach Polski. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 448/b: 251-257.
• Terelak H., Piotrowska M. 1998. Zawartość ołowiu w glebach użytków rolnych Polski i wybranych województw. Zesz. Nauk. Kom. „Człowiek i Środowisko” PAN 21: 19-24.
• Terelak H., Piotrowska M., Motowicka-Terelak T., Stuczyński T., Budzyńska K. 1995. Zawartość metali ciężkich i siarki w glebach użytków rolnych Polski oraz ich zanieczyszczenie tymi składnikami. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 418/1: 45-60.