PL
Jednym z podstawowych czynników odgrywających bardzo ważną rolą w procesach adaptacyjnych do skrajnych warunków środowiska jest odpowiednia żywność i prawidłowy, dostosowany do warunków środowiskowych, sposób żywienia. Zalecenia dotyczące żywienia w środowisku gorącym obejmują stosowanie czteroposiłkowego modelu żywienia z przesunięciem obiadu na późniejsze godziny popołudniowe, a kolacji na godziny wieczorne, podczas gdy w porze południowej należy spożywać lekki posiłek z dużą ilością surówek, owoców i napojów. W warunkach klimatu gorącego należy zapewnić podaż odpowiednich ilości płynów. Aktualnie przyjmuje się, że potrzeby żywieniowe osób przebywających i pracujących w warunkach gorącego środowiska wymagają jedynie nieznacznego wzrostu wartości energetycznej dziennej racji pokarmowej. Podaż makroskładników w racji pokarmowej stosowanej w żywieniu osób w klimacie gorącym nie odbiega od ogólnie przyjętych zasad racjonalnego żywienia. Przyjmuje się, że normalnie stosowane racje pokarmowe z reguły pokrywają zapotrzebowanie człowieka przebywającego w środowisku gorącym na mikro- i makroelementy, z wyjątkiem pierwszych dni aklimatyzacji, gdzie zaleca się uzupełnianie, mogących wystąpić niedoborów sodu, poprzez dodatek do pożywienia lub napojów niewielkich ilości soli kuchennej. Wraz ze zwiększeniem wartości energetycznej racji pokarmowej zwiększeniu może ulegać zapotrzebowanie na witaminy z grupy B. W celu zmniejszenia niekorzystnego działania stresu cieplnego i przyspieszenia aklimatyzacji do środowiska gorącego podaż witaminy C powinna wynosić ok. 250mg/dobę. Biorąc pod uwagę niekorzystny wpływ zimnego środowiska na organizm człowieka należy stwierdzić, że osoby, które żyją lub wykonują pracę fizyczną w tym środowisku wymagają specjalnego sposobu żywienia. Powoduje ono wzrost zapotrzebowania człowieka na szereg zarówno makro-, jak i mikroskładników, a racje pokarmowe stosowane w żywieniu muszą niejednokrotnie dostarczać nie tylko znacznie większych ilości energii i makroskładników, ale także witamin i składników mineralnych, aniżeli przewidują to obowiązujące normy żywienia.
EN
One of the fundamental factors playing essential role in adaptation to extreme environmental conditions is adequate nutrition and proper, adjusted to the conditions, nutrition manner. Recommendations concerning nutrition in hot climate include use of four-meal nutrition pattern, where dinner is rescheduled to late afternoon hours, and supper to night hours, while a light meal consisted of salads, fruit and drinks should be eaten at noon. Adequate amounts of water and other drinks should be provided in hot climate. Currently, it is assumed that nutritional needs of people staying and working in hot climate require only slight increase of energy value of daily food rations. Macro elements consumption with food rations used for alimentation of people staying in hot climate do not diverge from the commonly accepted nutrition standards. It is assumed that standard food rations usually meet the requirements for micro and macro elements demanded by persons staying in hot climate, except for the first days of acclimatization, when possible sodium shortages should be supplemented by addition of small amounts of table salt to food and drinks. An increase of food ration's energy value may lead to increased demand for vitamins type B. In order to diminish unprofitable effects of heat stress and to accelerate acclimatization the vitamin C supply should amount to approx. 250mg/dobę. Taking into consideration unprofitable influence of cold climate on human organism it should be stated that people living or working in such conditions require special nutrition. Low temperatures cause increased demand for many, both macro and microelements, and food rations used for alimentation must deliver not only increased amounts of energy and macro elements but also vitamins and mineral elements, which exceed obligatory nutrition norms.