Zawartosc azotu amonowego i azotanowego w glebie pod monokultura zyta

• Autorzy: Sosulski T , Mercik S , Stepien W
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wyniki badań zamieszczone w niniejszej pracy zebrano na wieloletnim doświadczeniu nawozowym z monokulturą żyta, założonym w 1923 r. w Skierniewicach. Przebadano wpływ zróżnicowanego nawożenia mineralnego, mineralno-organicznego i organicznego na zmiany zawartość azotu mineralnego (N-NH₄⁺ + N-NO₃⁻) w glebie oraz na zawartość azotu całkowitego w glebie po blisko 80 latach uprawy żyta w monokulturze. Zawartość różnych związków azotu była mierzona w profilu glebowym do 65 cm głębokości, w trzech poziomach genetycznych gleby (Ap, Eet, Bt) w trzech terminach: w marcu przed wysiewem nawozu azotowego, w sierpniu - po zbiorze roślin i w listopadzie - na końcu okresu wegetacji. Najwięcej azotu całkowitego znajdowało się w warstwie ornej gleby na obiekcie corocznie nawożonym obornikiem, mniej przy łącznym nawożeniu saletrą amonową i obornikiem co 4 lata, wyłącznie saletrą amonową, a najmniej na poletkach bez nawożenia azotowego. Największą zawartość azotu mineralnego w glebie badanych obiektów nawozowych stwierdzono w okresie późnej jesieni, mniejszą wiosną, a najmniejszą latem po zbiorach roślin. Jesienią i wiosną zawartość N mineralnego w glebie na obiektach nawożonych obornikiem była znacznie większa niż na obiektach z wyłącznym nawożeniem mineralnym. Po zbiorze roślin najwięcej N mineralnego w glebie stwierdzono na obiekcie nawożonym łącznie saletrą amonową i obornikiem. Zmniejszeniu zawartości N mineralnego w glebie pomiędzy jesienią a wiosną towarzyszyło przemieszczenie azotu do głębszego poziomu gleby (Bt). Wiosną, zawartość N-NH₄⁺ w glebie była przeważnie większa niż N-NO₃⁻. Natomiast po zbiorze roślin i późną jesienią przeważnie więcej było N-NO₃⁻ niż NH₄⁺.

EN

The influence of different mineral, mineral-organic and organic fertilization on mineral nitrogen content (N-NH₄⁺ and N-NO₃⁻) and changes of total nitrogen in the soil after almost 80 years of rye monoculture was evaluated in long-term fertilization experiment (since 1923) at Skierniewice. The content of mineral nitrogen (N-NH₄ and N-NO₃) was measured in soil layers: Ap, Eet and Bt (0-65 cm), in early spring - before the nitrogen treatment, in the summer - after harvesting and late in the autumn. The highest N total content in ploughing soil layer was obtained at annual manuring, lower at combined fertilizing with ammonium nitrate and FYM every 4th year and on the plots with ammonium nitrate, and the lowest on untreated plots. From all the fertilization combinations the highest mineral N content in soil profile down to 65 cm was found in late autumn - at the beginning of November, less in spring - prior to application of nitrogen mineral fertilizers (March) and the least amount in August - directly after harvest. In autumn and spring the highest content of N mineral in soil was observed on fields fertilized every year with manure and significant lower on plots subjected to mineral treatment only. After harvesting the highest mineral N content in soil was observed on plots with combined fertilizing with ammonium nitrate and FYM every 4th year. The decrease of mineral N content in the soil occurring between autumn and spring was connected with nitrogen movement to the deeper (Bt) soil layer. In spring the content of N-NH₄⁺ in soil was higher than the N-NO₃⁻. After crop harvesting and in late autumn the content of N-NO₃⁻ in soil usually was higher than the N-NH₄⁺.

Słowa kluczowe

PL

nawozenie organiczne; zawartosc azotu amonowego; gleby; uprawa roslin; nawozenie; monokultury; zyto; nawozenie organiczno-mineralne; zawartosc azotu azotanowego; nawozenie mineralne

EN

organic fertilization; ammonia nitrogen content; soil; plant cultivation; fertilization; monoculture; rye; organic-mineral fertilization; nitrate nitrogen content; mineral fertilization

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2006
• Tom: 513
• Opis fizyczny: s.433-445,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Sosulski T

• Katedra Nauk o Srodowisku Glebowym, Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

autor

Mercik S

• Wszechnica Mazurska, Olecko

autor

Stepien W

• Katedra Nauk o Srodowisku Glebowym, Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, ul.Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa

Bibliografia

• Ciećko Z., Wyszkowski M., Szagała J. 1996. Wpływ 4-letniego stosowania mineralnych nawozów azotowych na zawartość N-NO₃ i N-NH₄ w glebach. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 440: 27-33.
• Czekała J., Blecharczyk A., Jakubus M. 1995. Działanie nawożenia organicznego i mineralnego na plonowanie żyta ozimego i związki próchniczne w glebie w zmianowaniu i monokulturze. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 241a: 47-53.
• Dechnik I., Wiater J. 1996. Dynamika azotu azotanowego w glebie pod monokulturą pszenicy ozimej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 440: 75-80.
• Fotyma E. 1995. Przydatność glebowego testu N mineralnego w nawożeniu zbóż ozimych. Fragm. Agronom. XII 3(47): 59-77.
• Fotyma E., Fotyma M. 2002. Parametry modelu optymalizacji dawek azotu pod pszenicę ozimą. Nawozy i Nawożenie IV, 1(10): 83-89.
• Fotyma E., Pietruch Cz. 1999. Zawartość azotu mineralnego w glebach gruntów ornych Polski po zbiorach roślin jako wskaźnik stanu środowiska. Wyd. IUNG, Puławy: 20 ss.
• Jenkinson D. S., Bradbury N. J., Koleman K. 1994. How the Rothamsted Clasical Experiments have been used to develope and test model for the turnover of carbon and nitrogen in soil. Long - term Experiments in Agricultural and Ecological Sciences: 117-138.
• Körschens M., Müller A. 1995. Yield development as well as carbon and nitrogen balances of long-term experiments in Bad Lauchstädt. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 421b: 51-60.
• Kuszelewski L., Łabętowicz J. 1991. Skutki niezrównoważonego nawożenia mineralnego w świetle trwałego doświadczenia polowego. Roczn. Glebozn. 62(3/4): 9-17.
• Łabętowicz J. 1995. Skład chemiczny roztworu glebowego w zróżnicowanych warunkach glebowych i nawozowych. Wydawnictwo SGGW: 103 ss.
• Maćkowiak Cz., Żebrowski J. 1999. Wpływ nawożenia obornikiem i doboru roślin w zmianowaniu na zawartość w glebie węgla oiganicznego i azotu ogólnego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 465: 341-351.
• Mazur T. Sądej W. 1996. Zmiany zawartości azotu mineralnego w czasie inkubacji gleby nawożonej gnojowicą, obornikiem i nawozami mineralnymi. Zesz. Nauk. AR w Szczecinie 172, Rolnictwo 62: 341-348.
• Mazur T., Wojtas A., Sądej W., Mazur Z. 1996. Wpływ nawożenia na zawartość jonu amonowego, azotanowego i azotanowego w roztworze glebowym. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 440: 257-261.
• Mercik S., Łabętowicz J., Sosulski T., Stępień W. 2002. Losy azotu z nawozów mineralnych i obornika w doświadczeniach wieloletnich. Nawozy i Nawożenie IV, 1(10): 228-237.
• Mercik S., Stępień W., Gębski M. 1999. Yields of plants and some chemical properties of soil in 75 - years field experiments in Skierniewice. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 465: 39-49.
• Nowak W., Sowiński J., Sołowińska H., Pytlarz-Kozicka M. 2000. Wpływ nawożenia organicznego oraz azotowego na odczyn gleby, ilość N-mineralnego i zawartość węgla organicznego w czasie wegetacji buraka cukrowego. Folia Univ. Agric. Stetin. 211, Agricultura 84: 367-372.
• Piechota T., Blacharczyk A., Małecka I. 2000. Wpływ wieloletniego nawożenia organicznego i mineralnego na zawartość składników pokarmowych w profilu glebowym. Folia Univ. Agric. Stetin. 211, Agricultura 84: 393-398.
• Pietrzak S., Sapek B. 1997. The influence of soil pH and form of nitrogen fertilizer on the content of nitrate-nitrogen and ammonium-nitrogen in soil solution. Journal of Water and land Development 1: 83-91.
• Rabikowska B. 2002. Wpływ nawożenia obornikiem i azotem mineralnym na bilans azotu w doświadczeniu statystycznym. Nawozy i Nawożenie IV, 1(10): 188-197.
• Sapek A. 2000. Sezonowe zmiany zawartości azotu azotanowego w glebie łąki trwałej deszczowanej w latach 1987-1998. Wiadomości IMUZ 21(1): 9-19.
• Sienkiewicz S., Koc J., Wojnowska T., Ignaczak S., Szymczayk S. 1998. Wpływ różnych sposobów użytkowania gleb wyłączonych z intensywnej uprawy na mineralizację azotu. Bibliotheca Fragmenta Agronomica 5: 239-247.
• Sucharska-Orłowska J., Maciejewska M., Orłowski M. 1998. Oddziaływanie nawozów kompleksowych w trzyletnim zmianowaniu na zawartość N-NH₄⁺ i N-NO₃⁻ i magnezu w glebie. Folia Univ. Agric. Stetin. 190, Agricultura 72: 295-301.
• Szewczyk M. 1993. Wpływ zróżnicowanego nawożenia organicznego na ilość i jakość próchnicy gleb. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 411: 43-52.
• Wiater J., Dębicki R. 1993. Wpływ substancji organicznych i organiczno-mineralnych na zmiany C organicznego i azotu w glebach. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 409: 65-72.
• Wiater J., Chwil S. 2001. Dynamika mineralnych form azotu w glebie lekkiej nawożonej nawozami wieloskładnikowymi (NPK) i magnezowo-wapniowymi. Folia Univ. Agric. Stetin. 223, Agricultura 89: 181-186.