Rola, zagrozenia i problemy ochrony malzy skojkowatych [Unionidae]

• Autorzy: Ozgo M

Warianty tytułu

EN

The role, threats, and conservation of unionid mussels [Unionidae]

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Małże skójkowate ze względu na swój sposób odżywiania odgrywają kluczową rolę w procesach naturalnego oczyszczania wód. Jednocześnie należą do najbardziej zagrożonych grup organizmów zasiedlających nasze wody. Główne przyczyny zaniku ich populacji to: niszczenie siedlisk, eutrofizacja, zamulenie i zanieczyszczenie wód oraz regulacja rzek i przegradzanie ich tamami. Ochrona małży obejmuje utrzymywanie istniejących populacji, renaturyzację zdegradowanych siedlisk oraz programy rozmnażania i reintrodukcji. Propagowanie wiedzy na temat małży jest jednym z najważniejszych działań na rzecz ochrony naszych ekosystemów wodnych

EN

Freshwater mussels are important filter feeders strongly influencing ecosystem processes, and they are key organisms to restoring water quality in rivers and lakes. However, they belong to the most imperiled groups of animals worldwide. The main causes of their declines are destruction of habitats, eutrophication, siltation and pollution of waters, regulation and damming of rivers. Conservation measures include protection of existing high quality habitats, restoration of degraded ones, and propagation/reintroduction programs. Enhancing public understanding of the plight of mussels and benefits of maintaining their viable populations is one of the most important conservation goals

Słowa kluczowe

PL

malze; skojkowate; Unionidae; zagrozenia; ochrona czynna; reintrodukcja; samooczyszczanie wod

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2010
• Tom: 66
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.201-208,bibliogr.

Twórcy

autor

Ozgo M

• Akademia Pomorska w Slupsku, ul.Arciszewskiego 22B, 76-200 Slupsk

Bibliografia

• Bednarek A.T. 2001. Undamming rivers: a review of the ecological impacts of dam removal. Env. Manag. 27: 803-814.
• Bogan A.E. 1993. Fresh-water bivalve extinctions (Mollusca, Unionoida) - a search for causes. Am. Zool. 33: 599-609.
• Bohonak A.J., Jenkins D.G. 2003. Ecological and evolutionary significance of dispersal by freshwater invertebrates. Ecol. Lett. 6: 783-796.
• Burchard J. 1999. Zagrożenie i ochrona wód. W: Olaczek R., Warcholińska A. (red.). Ochrona środowiska i żywych zasobów przyrody. Wyd. Uniw. Łódz., Łódź: 300-334.
• Doyle M.W., Stanley E.H., Orr C.H., Selle A.R., Sethi S.A., Harbor J.M. 2005. Stream ecosystem response to small dam removal: lessons from the Heartland. Geomorphology 71: 227-244.
• Galicka W. 1999. Zbiorniki zaporowe. W: Olaczek R., Warcholińska A. (red.). Ochrona środowiska i żywych zasobów przyrody. Wyd. Uniw. Łódz., Łódź: 253-272.
• Henker A., Hochwald S., Ansteeg O., Audorff V., Babl A., Krieger B., Krödel B., Potrykus W, Schlum- precht H., Strätz Ch. 2003. Zielorientierte Regeneration zweier Muschelbäche in Oberfranken. Angewandte Landschaftsökologie, 56, Bundesamt für Naturschutz, Bonn-Bad Godesberg.
• Hus M., Śmiałek M., Zając K., Zając T. 2006. Occurrence of Unio crassus (Bivalvia, Unionidiae) depending on water chemistry in the foreland of the Polish Carpatians. Pol. J. Env. Stud. 15: 169-172.
• IUCN 2002. 2002 IUCN Red List of Threatened Species [http://www.iucnredlist.org].
• Korzeniak J., Zając K., Zając T. 2004. Relations between Unionids occurrence, in-stream vegetation and morphology of the channel in the Nida River. Nature Conserv. 60: 23-29.
• Lydeard C., Cowie R.H., Ponder F., Bogan A.E., Bouchet P., Clark S.A., Cummings K.S., Frest T.J Gargominy O., Herbert D.G., Hershler R., Perez K.E., Roth B., Seddon M., Strong E.E., Thompson F.G. 2004. The global decline of nonmarine mollusks. BioScience 54: 321-330.
• Malmqvist B., Rundle S. 2002. Threats to the running water ecosystems of the world. Env. Conserv. 29: 134-153.
• Marks J.C. 2007. Gdy tamy runą. Świat Nauki 4 (188): 70-75.
• National Native Mussel Conservation Committee (NNMCC) 1998. National Strategy for the conservation of native freshwater mussels. 1998. J. Shellfish Res. 17: 1419-1428.
• Neves R. 2004. Propagation of endangered freshwater mussels in North America. J. Conch. Spec. Publ. 3: 69-79.
• Neves R.J. 2008. Recovery of endangered mollusks in the U.S.A.: more than just a shell game. Abstracts of the 5th Congress of the European Malacological Societies [http://www.euromalac 2008.org/5theurope_abstracts.html].
• Ostrovsky I., Gophen M., Kalikhman I. 1993. Distribution, growth, production, and ecological significance of the clam Unio terminalis in Lake Kinneret, Israel. Hydrobiologia 271: 49-63.
• Ożgo M., Abraszewska A. 2009. The importance of peat excavation water bodies for biodiversity and conservation: a case of three Unionidae (Bivalvia) mussel species. Pol. J. Ecol. 57: 793-798.
• Piechocki A. 1996a. Uwagi o ochronie gatunkowej mięczaków w Polsce. Przyr. Pol. 6: 7.
• Piechocki A. 1996b. Present state of knowledge on the Polish freshwater molluscan fauna. Acta Univ. Lodz., Folia Limn. 6: 3-17.
• Piechocki A. 2002. Populacja Unio crassus Philipsson, 1788 (Bivalvia, Unionidae) z środkowej Brdy. W: Ławrynowicz M., Rózga B. (red.). Tucholski Park Krajobrazowy 1985-2000 - stan poznania. Wyd. Uniw. Łódz., Łódź: 459-470.
• Piechocki A. 2004. Book review: Henker A. i in. 2003. Zielorientierte Regeneration zweier Muschelbäche in Oberfranken. Folia Malacol. 12: 107-109.
• Piechocki A., Dyduch-Falniowska A. 1993. Mięczaki (Mollusca) - Małże (Bivalvia). Fauna Słodkowodna Polski, z. 7A, Wyd. Nauk. PWN.
• Pullin A.S. 2004. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• Roni P., Hanson K., Beechie T. 2008. Global review of the physical and biological effectiveness of stream habitat rehabilitation techniques. N. Am. J. Fish. Manag. 28: 856-890.
• Rosenzweig 2003. Win-win ecology. How the Earth’s species can survive in the midst of human enterprise. Oxford University Press, New York.
• Sethi S.A., Selle A.R., Doyle M.W, Stanley E.H., Kitchel H.E. 2004. Response of unionid mussels to dam removal in Koshkonong Creek, Wisconsin. Hydrobiologia 525: 157-165.
• Stanley E.H., Doyle M.W 2003. Trading off: the ecological effects of dam removal. Front. Ecol. Env. 1: 15-22.
• Strayer D.L. 2006. Challenges for freshwater invertebrate conservation. J. N. Am. Benth. Soc. 25: 271-287.
• Szczęsny B. 1990. Benthic macroinvertebrates in acid streams of the Świętokrzyski National Park (central Poland). Acta Hydrobiol. 32: 155-169.
• Vaughn C.C. , Taylor C.M. 1999. Impoundments and the decline of freshwater mussels: a case study of an extinction gradient. Conserv. Biol. 13: 912-920.
• Vaughn C.C., Hakenkamp C.C. 2001. The functional role of burrowing bivalves in freshwater ecosystems. Freshwater Biol. 46: 1431-1446.
• Vergeer P., Ouborg N.J., Hendry A.P. 2008. Genetic considerations of introduction efforts. W: Carrol S.P., Fox C.W (red.). Conservation Biology - Evolution in action. Oxford University Press, New York: 116-129.
• Watters G.T. 2000. Freshwater mussels and water quality: a review of the effects of hydrologic and instream habitat alterations. Proc. First Freshw. Mollusc Conserv. Soc. Symp.: 261-274.
• World Comission on Dams (WCD) 2000. Dams and development: a New framework for decisionsmaking. Earthscan Publ., London.
• Zając K. 2005. Threatened molluscs of Poland. Tentacle 13: 13-15.
• Zając K. 2009. Perłoródka rzeczna Margaritifera margaritifera - perspektywy zachowania gatunku. Chrońmy Przyr. Ojcz. 65 (2): 111-122.
• Zając K., Zając T. 2007. Plan ochrony perłoródki rzecznej Margaritifera margaritifera Linnaeus, 1758 w Polsce. IOP PAN, Kraków.