Wykorzystanie wybranych gatunkow roslin i porostow do oceny zanieczyszczenia srodowiska metalami ciezkimi

• Autorzy: Krawczyk J , Letachowicz B , Klink A , Krawczyk A
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań zawartości Fe, Mn, Zn, Cu, Pb i Cd w różnych gatunkach roślin, porostów i glebie z pięciu stanowisk, położonych wzdłuż Morza Bałtyckiego (ok. 2 km od linii brzegowej) w okolicy Jarosławca (N 54°32’ E 16°32’). Badane gatunki to: Pinus silvestris L., Betula pendula Roth, Vaccinium vitis-idaea L., Erica tetralix L., Calluna vulgaris (L.) Salisb., Epipactis atrorubens (Hoffm. ex Bernh.) Besser, Polypodium vulgare L., Pleurozium schreberi (Brid.) Mitt., Cladonia portentosa (Dufour) & Coem., Evernia prunastri (L.) Ach., Platismatia glauca (L.) W. Culb. & C. Culb., Hyogymnia physodes (L.) Nyl. Środowisko naturalne okolic Jarosławca należy uznać za nieskażone metalami ciężkimi. Wykazano duże zróżnicowanie w zawartości metali ciężkich w liściach i plechach badanych gatunków. Stosunkowo małą kumulację badanych pierwiastków stwierdzono w plechach porostów i liściach storczyków. Niektóre gatunki wykazują różną (istotną statystycznie) zawartość metali w liściach, ogonkach liściowych i łodygach. Podwyższone lub bardzo wysokie zawartości metali w niektórych roślinach i porostach należy uznać za ich właściwość gatunkową.

EN

The contents of metals (Fe, Mn, Zn, Cu, Pb, Cd) in different species of plants and lichens as well as in the soil from five sites situated coastwise the Baltic sea (aprox. 2 km of the coast line) in the vicinity of Jaroslawiec (N 54°32’ E 16°32’), were tested in the present study. Following species were selected: Pinus silvestris L., Betula pendula Roth, Vaccinium vitis-idaea L., Erica tetralix L., Calluna vulgaris (L.) Salisb., Epipactis atrorubens (Hoffm. ex Bernh.) Besser, Polypodium vulgare L., Pleurozium schreberi (Brid.) Mitt., Cladonia portentosa (Dufour) & Coem., Evernia prunastri (L.) Ach., Platismatia glauca (L.) W. Culb. & C. Culb., Hyogymnia physodes (L.) Nyl. The environment around Jaroslawiec area is recognized to be not polluted by heavy metals. Heavy metals contents in leaves and thalli of examined plants were found to be stongly diversified. Relatively low bioaccumulation ratio of the elements was stated in the thalli of lichens and leaves of Epipactis. Some species showed different (statistically significant) heavy metal contents in leaves, petioles and stems. The increased or very high levels of heavy metals in some plants and lichens should be recognized as the specific characteristic of individual species.

Słowa kluczowe

PL

porosty; metale ciezkie; bioindykatory; bioindykacja; zanieczyszczenia srodowiska; zawartosc metali ciezkich; rosliny

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2004
• Tom: 501
• Opis fizyczny: s.227-234,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Krawczyk J

• Zakład Ekologii i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Wroclawski, ul.Kanonia 6/8, 50-328 Wroclaw

autor

Letachowicz B

• Zakład Ekologii i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Wroclawski, ul.Kanonia 6/8, 50-328 Wroclaw

autor

Klink A

• Zakład Ekologii i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Wroclawski, ul.Kanonia 6/8, 50-328 Wroclaw

autor

Krawczyk A

• Zakład Ekologii i Ochrony Przyrody, Uniwersytet Wroclawski, ul.Kanonia 6/8, 50-328 Wroclaw

Bibliografia

• Álvarez E., Fernández Markos M.L., Vaamonde C., Fernández-Sanjurjo M.J. 2003. Heavy metals in the dump of an abandoned mine in Galicia (NW Spain) and in the spontaneously occurring vegetation. The Science of the Total Environment 313: 185-197.
• Burton M.A.S. 1986. Biological monitoring of environmental contaminants (plants). Monitoring and Assessment Research Centre. King’s College London, University of London: 247 ss.
• Djingova R., Kuleff I., Markert B. 2004. Chemical fingerprinting of plants. Ecological Research 19: 3-11.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1993. Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN Warszawa: 364 ss.
• Łomnicki A. 1999. Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników. PWN Warszawa: 245 ss.
• Markert B. 1992. Presence and significance of naturally occurring chemical elements of the periodic system in the plant organism and consequences for future investigations on inorganic environmental chemistry in ecosystems. Vegetatio 103: 1-30.
• Markert B. 1993. Plants as biomonitors. Indicators for heavy metals in the terrestrial environment. Basel-Cambridge: Weinheim-New York: 644 ss.
• Pulford I.D., Watson C. 2003. Phytoremediation of heavy metal-contaminated land by trees - a review. Environment International 29: 529-540.
• Reiman C., Koller F., Frengstad B., Kashulina I., Niskavaara H., Englmaier P. 2001. Comparison of element concentration in several plant species and their substrate from a 1500000 km² area in Northern Europe. The Science of the Total Environment 278: 87-112.
• Rosselli W., Keller C., Boschi K. 2003. Phytoextraction capacity of trees growing on a metal contaminated soil. Pland and Soil 256: 265-272.
• Samecka-Cymerman A., Kempers A.J. 1999. Bioindication of heavy metals in the town Wroclaw (Poland) with evergreen plants. Atmospheric Environment 33: 419-430.
• StatSoft, Inc. 2004. STASTISTICA for Windows (data analysis software system), version 6. www.statsoft.com.
• Unece 2003. Heavy metals in European mosses: 2000/2001 survey. ICP Vegetation. CEH Bangor, UK: 45 ss.