An attempt to assess the impact of anthropopressure on the ecological state of urbanised watercourses of Krakow conurbation and the difficulties encountered

• Autorzy: Wardas M , Aleksander-Kwaterczak U. , Jusik S. , Hryc B. , Zgola T. , Sztuka M. , Kaczmarska M. , Mazurek M.

Warianty tytułu

PL

Proba i trudnosci wykonania oceny wplywu antropopresji na stan ekologiczny w ciekach zurbanizowanych krakowskiego zespolu miejskiego [KZM]

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Rivers and streams in cities are treated as urbanised watercourses because of their significant transformation. Their load, channeling and incorporation into the water-sewerage infrastructure are often so considerable that such watercourses can hardly be recognised as an intrinsic component of surface waters. Anthropopressure, as reflected in quantitative and qualitative degradation caused by flow regulation and economic development in the drainage basin area, makes evaluation of the impact of human activity on the aquatic environment somewhat difficult. Based on the recommendations of the Water Framework Directive, an attempt has been made to assess the ecological state of selected tributaries of the Prądnik-Białucha River within the Krakow Conurbation. Aquatic environment sampling of the Sudół Dominikański (Rozrywka) watercourse was performed (September 2005) in order to determine some physicochemical, chemical and biological parameters, paying particular attention to macrophytes. The parameters measured on site: pH, electrolytic conductivity and Eh of water and bottom sediments, and sozological observations, were subjected to analysis. In the laboratory, concentrations of heavy metals, both in water and in solid particles (sediments and suspended matter) and anions in water were determined. The environmental state of the Sudół Dominikański watercourse was compared with that in the area of the Prądnik-Białucha River valley, for which an assessment had been conducted in the previous year (September 2004).

PL

Rzeki i strumienie w miastach, wskutek ich znacznego przekształcenia, traktuje się jako cieki zurbanizowane. Często ich obciążenie i zabudowa infrastrukturą wodno-kanalizacyjną są tak znaczne, że trudno nadal uznawać je za jednolite części wód powierzchniowych. Antropopresja przejawiająca się degradacją ilościową i jakościową w wyniku regulacji przepływu i zagospodarowania zlewni powoduje, że ocena skali wpływu działalności człowieka na środowisko wodne nie jest prosta. Na podstawie zaleceń Ramowej Dyrektywy Wodnej podjęto próbę oceny stanu ekologicznego wybranych dopływów rzeki Prądnik-Białucha, w obrębie Krakowskiego Zespołu Miejskiego. Wykonano opróbowanie środowiska wodnego cieku Sudół Dominikański (Rozrywka – wrzesień 2005 r.), w kierunku określenia niektórych elementów fizykochemicznych, chemicznych oraz biologicznych, szczególnie zwracając uwagę na makrofity. Analizie poddano mierzone w terenie wskaźniki: pH, PEW i Eh wody i osadów dennych oraz obserwacje sozologiczne. W laboratorium zmierzono zawartość metali ciężkich zarówno w wodzie, jak i cząstkach stałych (osadach i zawiesinach) oraz zawartość anionów w wodzie. Stan środowiska cieku Sudół Dominikański porównano ze stanem w rejonie doliny rzeki Prądnik-Białucha, dla której ocenę wykonano rok wcześniej (wrzesień 2004 r.).

Słowa kluczowe

EN

anthropopressure; ecological status; watercourse; Krakow city; conurbation; sediment; macrophyte

• Wydawca: -
• Czasopismo: Journal of Elementology
• Rocznik: 2010
• Tom: 15
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.725-743,fig.,ref.

Twórcy

autor

Wardas M

• University Of Sciences and Technology in Krakow, al.Mickiewicza 30, 30-059 Krakow, Poland

autor

Aleksander-Kwaterczak U.

autor

Jusik S.

autor

Hryc B.

autor

Zgola T.

autor

Sztuka M.

autor

Kaczmarska M.

autor

Mazurek M.

Bibliografia

• Adynkiewicz-Piragas M., Drabiński A. 2001. The impact of hydrotechnical projects on the ecosystem of the Smortawa River. Zesz. Nauk. AR Wrocław, Melioracja, 43 (417): 7-29.
• Bojakowska I., Sokołowska G. 1998. Geochemical purity classes of aqueous sediments. Prz. Geol., 46 (1): 49-54.
• Bukowy S. 1956. Geology of the area between Kraków and Korzkiew. PIG, Warszawa.
• Czerniawska-Kusza I., Szoszkiewicz K. 2007. Biologiczna i hydromorfologiczna ocena wód płynących na przykładzie rzeki Mała Panew [Biological and hydromorphological evaluation of flowing waters: a case study of the Mała Panew River]. Uniw. Opol. SINDRUK, p. 71. (in Polish)
• Gradziński R. 1972. A geological guidebook of the Krakow surroundings. Wyd. Geologiczne, Warszawa.
• Grzybowski M., Endler Z., Juśkiewicz-Swaczyna B., Duriasz J. 2006. Waloryzacja przyrodnicza i hydromorfologiczna ocena rzeki Lisi Parów w obszarze krawędziowym Wysoczyzny Elbląskiej [Ecological valorisation and hydromorpholgical evaluation of the Lisi Parów River in the margin area of Wysoczyzna Elbląska]. In: Funkcjonowanie geoekosystemów zlewni rzecznych 4. Procesy ekstremalne w środowisku geograficznym. Red. A. Kostrzewski, J. Szpikowski. Kołobrzeg, pp. 125-127. (in Polish)
• Helios-Rybicka E. 1986. Role of clay minerals in the binding of heavy metals by river sediments of the Upper Vistula. Zesz. Nauk. AGH, Geologia, 32: 123.
• Ilnicki P., Lewandowski P. 1997. Ecomorphological valorisation of waterways of Wielkopolska Province. Bogucki Wyda. Nauk., Poznań, p. 123.
• Irmer U. 1997. Bedeutung Von Hintergrundwerten fur Qualitatsanforderung an Oberflachenwassern. IKSE — Workshop: Bewertung der Ergebnisse aus der Elbeschadstofforschung. Geesthacht, pp. 36-40.
• Koprowska L., Jabłońska-Barna I. 2007. Ocena jakości wód rzeki Łyny w latach 1978-2007 na podstawie zgrupowań makrobezkręgowców [Evaluation of the quality of water in the Łyna River made in 1978-2007 on the basis of assemblages of macroinvertebrates]. XIV Ogólnopolskie Warsztaty Bentologiczne Hydromorfologiczna ocena ekosystemów wodnych. Opole, pp 28. (in Polish)
• LAWA — Landesarbeitsgemeinschaft Wasser, 1998, Beurteilung der Wasserbeschaffenheit von Fliefigewassern in der Bundesrepublik Deutschland — chemische Gewasserguteklassifikation. Zielvorgaben zum Schutz oberirdischer Binnengewasser—Band 2, Berlin, pp. 10-26.
• Lis J., Pasieczna A. 1995. Geochemical atlas of Krakow and its surroundings 1:100 000. Państw. Inst. Geol., Warszawa, p. 43.
• Muller G. 1981. Die Schwermetallbelasturg der Sedimente des Neckars und seiner Nebenflusse: Eine Bestandsaufnahme. Chemiker Zeitung, Chemie, Technische Chemie, Chemiewirtschaft, 105(6), pp. 157-164.
• Soszka H., Kudelska D., Kownacki A., Flejtuch T. 2001. Adaptacja do warunków polskich metody biologicznej oceny i klasyfikacji rzek zharmonizowanej z praktyką państw Unii Europejskiej [The biological evaluation and classification of rivers coherent with the practice of the EU member states — its adaptation to the Polish conditions]. Warszawa (maszynopis, manuscript). (in Polish)
• Szoszkiewicz K., Karolewicz K., Ławniczak A., Dawson F.H. 2002. An Assessment of the MTR Aquatic Plant Bioindication System for Determining the Trophic Status of Polish Rivers. Pol. J. Environ. Stud., 11 (4): 421-427.
• Szoszkiewicz K., Zgoła T., Jusik S., Hryc-Jusik B., Raven P., Dawson F.H. 2007. Ocena hydromorfologiczna wód plynacych (River Habitat Survey) [Hydromorphological evaluation of flowing waters]. Bogucki Wyd. Nauk., Poznań. (in Polish)
• Trafas K. (red.). 1988. The City of Krakow Atlas. UJ UMK — PPWK Kraków, Warszawa, Wrocław, pp. 47.
• Turekian K.K., Wedepohl K.H. 1961. Distribution of the elements in some major units of the earth’s crust. Bull. Geol. Soc. Am., 72: 175-184.
• Wójcik R., Sikora W.S., Helios Rybicka E. 1999. A study of river waters pollution with inorganic anions. In: Zastosowania chromatografii jonowej w analizie wody [Ion chromatography application in the analysis of water]. Ed. J. Siepak. Wyd. Uniw. Adama Mickiewicza, Poznań, pp. 67-83.
• Minister of Environment Regulation, 2004, on the classification for presenting the state of surface and underground waters, method of conducting the monitoring and the method for results interpretation, and the presentation of the state of those waters. Dz.U.04.32.284,.
• Minister of Environment Regulation of 28 April 2004 on the scope and mode of drawing up plans of water management on the area of river basins and the conditions of using the waters of a water region. Dz.U.04.126.1318.
• Minister of Economy and Labour Regulation of 30 July 2004 on the acceptance of the Coherence Fund use strategy for 2004-2006. Dz.U.04.176.1827.
• The Act of 18 July 2001. The Water Law. Dz.U.05.239.2019.
• The Act of the Sejm of the Republic of Poland of 8 May 2003 on the Acceptance of “Ecological Policy of the State for 2003-2006 with prospects for 2007-2010 taken into consideration”. M.P.03.33.433.
• EU Water Framework Directive, The Directive of the European Parliament and of the Council of 23 October 2000 establishing a framework for the Community action in the field of water policy. 2000/60/EC.
• „The Study of Determinants and Land Development Plans of the City of Krakow”, 2003. Annexe to the Resolution No. XII/87/03 of the Council of the City of Krakow of 16 April 2003.
• www.krakow.pl/prasowka
• www.biznespolska.pl/wiadomosci/prasa
• www.republika.pl/towpradnik
• www.wrotamalopolski.pl/root_SIOW/Ochrona + srodowiska/ sytuacja+w + malopolsce/ pog_mal_ret. htm