Zastosowanie metod analizy przestrzennej SAVEC do okreslenia obszarow o podwyzszonym ryzyku narazenia ludnosci Polski wskutek migracji pierwiastkow promieniotworczych w lancuchu pokarmowym czlowieka

• Autorzy: Krajewski P

Warianty tytułu

EN

Application of spatial analysis SAVEC for identification of vulnerable areas with elevated risk for Polish population due to 137Cs transfer from soil to food

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zadaniem trzyletniego programu badawczego SAVEC (realizacja w latach 1998-2001) było określenie obszarów o podwyższonym ryzyku narażenia ludności na skażenia promieniotwórczym cezem137C dla Polski, Czech i Węgier, według metodyki opracowanej przez Institute of Terrestrial Ecology oraz Institute of Environmental Science, University of Nottingham (Wlk. Bryt.). Prace prowadzone w ramach ww. programu polegały na rozwijaniu i modyfikacji komputerowego systemu SAVEc-IT, poprzez uaktualnienie struktury i parametrów wejściowych baz danych modelu: np. typowych dla tych krajów własności fizykochemicznych gleby, pokrycia terenu i produkcji rolnej oraz spożycia produktów żywnościowych. W pracy przedstawiono dwa przykłady zastosowania obliczeń modelowych dla Polski: określenia obszarów o zwiększonym strumieniu promieniotwórczego137Cs oraz identyfikacji krytycznych grup narażenia populacji od napromienienia wewnętrznego tym radionuklidem. System komputerowy SAVEc-IT umożliwia szybką ocenę stopnia narażenia populacji od skażeń promieniotwórczym cezem z uwzględnieniem, czasowych i przestrzennych różnic miedzy poszczególnymi regionami kraju.

EN

During the 3-years period of the project a modelling approach to predict geographical variation in radionuclide behaviour and identify areas that are particularly vulnerable to radioactive contamination has been developed in the Institute of Terrestrial Ecology and Institute of Environmental Science, University of Nottingham (UK). The SAVEc-IT software system has been successfully modified for application in the Poland, Czech Republic and Hungary, with input spatial databases of soil properties, land cover, agricultural production and diets from national data sets. Two examples of the model application are presented: for determination of areas in Poland of elevated radiocesium 137Cs fluxes and for identifying potential critical groups in Poland based on dietary preferences and consumption data. Overall, the project demonstrated the usefulness of the SAVEc-IT system in allowing improved estimates of both individual and collective doses by incorporation of spatial variation in radiocaesium transfer.

Słowa kluczowe

PL

analiza przestrzenna; programy badawcze; zywnosc; Polska; program SAVEC; skazenia promieniotworcze; Warszawa konferencja; lancuchy pokarmowe; konferencje; pierwiastki promieniotworcze; cez promieniotworczy; migracja pierwiastkow; skazenie zywnosci; zywienie czlowieka

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm. Suplement
• Rocznik: 2004
• Tom: 31
• Numer: 2 cz.1
• Opis fizyczny: s.428-434,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Krajewski P

• Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, Warszawa

Bibliografia

• 1. Prister B.S., Perepelatnikowov G.P., Pierepelyatnikowa L.V.: Contermeasures used in the Ukraine to produce forage and animal food products with radionuklide levels below intervention limits after the Charnobyl accident. The Science of the Totatal Environment, 1993, 137, 183-189.
• 2. Howard B.J., Wright S.M., Barnett C.L. Eds.: Spatial Analysis of Vulnerable Ecosystems in Europe: Spatial and dynamic prediction of radiocaesium fluxes into European foods (SAVE). Final report to the Commission of the European Communities 1999.
• 3. Gillett A.G., Crout N.M.J., Absalom J.P., et al.: Temporal and spatial prediction of radiocaesium transfer to food products. Radiat Environ. Biophys. 2001, 40, 3, 227-235.
• 4. Jagielak J., Biernacka M., Henschke J., Sosińska A.: Radiation Atlas of Poland, 1997. Environmental Monitoring Books, 1998, ISBN 83-85787-22-4, 45.
• 5. Krajewski P., Rosiak L.: Przechodzenie 137Cs do roślin w zależności od wielkości potencjału wychwytu tego radionuklidu w różnych typach gleb w Polsce, Post. Techn. Jądr., 2001, 44, 3, 32-50.
• 6. Wright S.M., Gillett A.G., Creamer R.C., et al.: Development of critical loads maps for radiocaesium for Czech Republic, Hungary and Poland, Contract deliverable to European Commission DG XII, EU contract number: 1999, ERB IC15-CT98-0206.
• 7. Gil J.M., Gracia A., Skuterud L., Strand P., Howard B.J. Eds.: Spatial Analysis of Vulnerable Ecosystems in Europe: Spatial and dynamic prediction of radiocaesium fluxes into European foods (SAVE). Project deliverable: Food consumption patterns across western European countries: national and regional variations. EC contract F14P-CT95-0015, Commission of the European Communities 1998.
• 8. Liland A., Malatova I., Kanyar B., et al.: Spatial Variation of Estimated 137Cs Intakes in Poland, Hungary and Czech Republic after the Chernobyl Accident and Comparison with the Whole Body Experiments. Proc. of IRPA Regional Congress on Radiation Protection in Central Europe (CD-form issued), Dubrovnik, 20-25. May, 2001, 123-125.