Dioksyny i furany [PCDD-Fs] w ptakach morskich z poludniowej czesci Morza Baltyckiego

• Autorzy: Falandysz J. , Bergqvist P.A. , Rappe C.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oznaczono stężenie polichlorowanych dibenzo-p-dioksyn (PCDDs) i polichlorowanych dibenzofuranów (PCDFs) w tkankach trzech grup ptaków morskich - wszystkożernych (mewa pospolita Larus canus), rybożernych (nur rdzawoszyi Gavia stellata, alka krzywonosa Alca torda, nurzyk podbielały Uria aalge) i drapieżnych (bielik Haliaeetus albicilla), z części południowej Morza Bałtyckiego. 2,3,4,7,8-penta-CDF i 1,2,3,7,8- penta-CDD wykryto w największym stężeniu, a w mniejszym wiele innych mniej toksycznych PCDDs i PCDFs.

EN

PCDDs and PCDFs have been determined in the adipose tissue, liver or breast muscle of a few marine birds, including mixed-feeders (common gull), fish-eaters (redthroated diver, razorbill, guillemot) and predator species (sea eagle) collected from the south coast of the Baltic Sea. High levels of 2,3,4,7,8-penta-CDF and 1,2,3,7,8-penta-CDDD as well as of numerous less toxic PCDD/Fs were found in all samples. A relationship could be observed between the position of the test species in the food chain and body lipids PCDD/Fs concentrations, which were lower for the common gull than for a typical fish-eater and highest in the white-tailed sea eagle.

Słowa kluczowe

PL

Baltyk; Uria aalge; zwiazki aromatyczne; nur rdzawoszyi; polichlorowane dibenzo-p-dioksyny; toksykologia; Larus canus; dioksyny; Alca torda; stezenie zanieczyszczen; Gavia stellata; nurzyk podbielaly; zanieczyszczenia srodowiska; mewa pospolita; alka krzywonosa; polichlorowane dibenzofurany; tkanki zwierzece; furany; oznaczanie; ptaki morskie

EN

Baltic Sea; Uria aalge; aromatic compound; Red-throated Loon; polychlorinated dibenzo-p-dioxin; toxicology; Larus canus; dioxin; Alca torda; pollutant concentration; Gavia stellata; environment protection; Common Gull; Razorbill; polychlorinated dibenzofuran; animal tissue; furan; determination; sea bird

• Wydawca: -
• Czasopismo: Bromatologia i Chemia Toksykologiczna
• Rocznik: 1998
• Tom: 31
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.75-78,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Falandysz J.

• Uniwersytet Gdanski, 80-952 Gdansk, ul.J.Bazynskiego 1a

autor

Bergqvist P.A.

autor

Rappe C.

Bibliografia

• 1. Rappe C.: Sources of exposure, environmental levels and exposure assessment of PCDDs and PCDFs. Chemosphere, 1993; 27: 211-220
• 2. Rappe C., Bergqvist P-A., Marklund S.: Analysis of polychlorinated diobenzofurans and dioxins in ecological samples. W Chlorinated dioxins and diben- zofurans in the total environment II. H. Keith, C. Rappe, G. Choudhary (red.). 1989: 125-138
• 3. Bergqvist P-A., Bergek S., Hallback H., Rappe C., Storach S.: Dioxins in cod and herring from the seas arround Sweden. Chemosphere, 1989; 19: 513-516
• 4. Bignert A., Olsson M., Bergqvist P-A., Bergek S., Rappe C., de Witt C., Jansson B.: Polychlorinated dibenzo-p-dioxins (PCDD) and dibenzofurans (PCDF) in seal blubber. Chemosphere, 1989; 19: 551-556
• 5. Falandysz J., Florek A., Kulp S-E., Bergqvist P-A., Strandberg L., Strandberg B., Rappe C.: Dioksyny i furany w jadalnych gatunkach ryb z Zatoki Gdañskiej. Rocz. PZH., 1996; 47: 197-204
• 6. Falandysz J., Florek A., Kulp S-A., Strandberg B., Strandberg L., Bergqvist P-A., Rappe C.: Polichlorowane dibenzo-p-dioksyny (PCDDs) i polichlorowane dibenzofurany (PCDFs) w kormoranach Phalacrocorax carbo z Zatoki Gdańskiej. Bromat. Chem. Toksykol., 1996; 29: 267-270
• 7. De Wit C., Jansson B., Strandell M., Jansson P., Bergqvist P-A., Bergek S., Kjeller L-O., Rappe C., Olsson M., Slorach S.: Results from first year of the Swedish dioxin survey. Chemosphere, 1990; 20: 1473-1480
• 8. Yamashita N., Tanabe S., Ludwig J.P., Kurita H., Ludwig M.E., Tatsukawa R.: Embryonic abnormalities and organochlorine contamination in double-crested cormorants (Phalacrocorax auritus) and Caspian terns (Hydroprogene caspia) from the Upper Great Lakes in 1988. Environm. Pollut., 1993; 79: 163-173
• 9. Stalling D.L., Smith L.M., Petty J.D., Hogan J.W., Johnson J.L., Rappe C., Buser H.R.: Residues of polychlorinated dibenzo-p-dioxins and dibenzofurans in Laurentian Great Lake fish. W Human and environmental risk of chlorinated dioxins and related compounds. E. Trucker, A.L. Young, A.P. Gray (red.). Plenum Press, New York, 1983: 221-236
• 10. Stalling D.L., Petty J.D., Smith L.M., Dubay G.R.: W Environmental Health Chemistry. J.D. McKinney (red.). Ann Arbor Science, Ann Arbor, 1983; 171-184
• 11. Nordisk Dioxinriskbedomning. Rapport fran en nordisk expertgrupp. NORD 1988; 49: Nordic Council of Ministers, Copenhagen, 1988