The abundance and suitability of tree cavities and their impact on hole-nesting bird populations in beech forests of NE Iberian Peninsula

• Autorzy: Comprodon J , Salvanya J. , Soler-Zurita J.

Warianty tytułu

PL

Ocena liczebnosci i wykorzystania dziupli naturalnych oraz wplyw dostepnosci miejsc gniazdowych na populacje dziuplakow w lasach bukowych na polwyspie Iberyjskim

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The availability and suitability of tree cavities for hole-nesting birds were surveyed in three beech wood types (mature, cleared and coppice forests) in the North east of the Iberian Peninsula. We sampled the occupation of cavities and the abundance of hole-nesting birds. We also tested experimentally with tit nest boxes whether the lack of suitable nest-holes may limit the abundance of secondary cavity-nesters. We surveyed hole-nesting birds before and after nest box provision. Trunk and branch cavities (25.9%) were significantly more abundant in mature woods, and are correlated with the density of secondary occupants. Stump and root cavities (74.1%) were more abundant in coppice forests. Shortage of big diameter's (> 45 cm DBH) and good bearing trees explained the lack of cavities in managed forests. Only small proportion of available cavities was used by birds (5.5%). All occupied cavities were placed in trunk (5.5%) and presented smaller diameter entrances than the whole availability of cavities. Nest boxes occupation rate was higher in the plots where suitable nest holes were scarce (managed woods), and consequently it brought an increase on both Great Tit and Blue Tit populations. These two species populations were favoured from the next breeding season after the provision of nest boxes, but not in mature stands nor in control sites (with no nest boxes). Therefore, results show that suitability of cavities rather than availability determines secondary hole-nesting bird abundance in managed forests.

PL

Praca dostarcza podstawowych danych dotyczących występowania dziupli naturalnych w drzewostanach bukowych na południu kontynentu. Badania prowadzono w Katalonii na wschodzie Półwyspu Iberyjskiego (Fig. 1), w trzech typach lasów bukowych: półnaturalnych, w których nie prowadzono gospodarki leśnej od ponad 50 lat, z dużymi/starymi i martwymi drzewami (MAT), intensywnie gospodarowanych (CLE) i zagajnikach (COP) (Fig. 2). W dwu ostatnich kategoriach starsze (o pierśnicy > 40 cm) jak i martwe drzewa są bardzo rzadkie. Do badań wybierano powierzchnie powyżej 100 ha. W każdym rodzaju lasu wybierano 0.25 ha powierzchnie, na której w 8 kołach o promieniu 10 m prowadzono pomiary pierśnicy drzew, ich zagęszczenia, wysokości najgrubszych 5 drzew, wysokości, na jakiej pojawiają się pierwsze gałęzie, zagęszczenia zdeformowanych drzew (DEF), zagęszczenia martwych drzew, oraz pokrycia terenu skałami, nachylenia stoku, jak również opisywano wszystkie dziuple. Jako dziuple nadające się do wykorzystania przez ptaki przyjęto takie, które miały otwór wejściowy o średnicy co najmniej 25 mm, a komorę gniazdową co najmniej 40 mm. Łącznie badaniami objęto 8 powierzchni w MAT, 24 CLE i 39 w COR Trzy wybrane rodzaje lasów bardzo różniły się pomiędzy sobą (Tab. 1). Znalezione dziuple poklasyfikowano jako: dziuple w drzewach, w pniakach, korzeniach i ukrycia w ziemi i skałach. Dziuple w drzewach podzielono na te powstałe w: pniach, miejscach po złamanych gałęziach, w gałęziach, wykute przez dzięcioły, oraz szczeliny i kominy. Łącznie sprawdzono 975 dziupli uznanych za nadające się do zasiedlenia przez ptaki. Tylko 21% z nich znajdowało się w pniach, natomiast aż 42% w korzeniach drzew. Opisano także zasiedlanie dziupli przez ptaki, jak również także poza wyznaczonymi powierzchniami wyszukiwano gniazda dziuplaków, aby scharakteryzować drzewa i dziuple przez nie zasiedlane — grubość drzew, wysokość dziupli nad ziemią, wielkość otworu wejściowego itd. Wyniki te porównano z dziuplami nie wykorzystywanymi przez ptaki (Tab. 2, 4). Dziuple stwierdzano przede wszystkim w grubszych drzewach (Fig. 3), a ich zagęszczenia istotnie różniły się pomiędzy badanymi rodzajami lasów (Tab. 3). Stwierdzono, że tylko ok. 5% (9.3% w MAT) dostępnych dziupli w pniach (a więc z wyłączeniem dziupli w korzeniach) było wykorzystywanych przez dziuplaki. Zagęszczenia dziupli wpływały istotnie na liczbę gatunków dziu- plaków wtórnych (Fig. 4), natomiast rozpatrując poszczególne gatunki stwierdzono m. in. że częstość stwierdzeń kowalika i pełzacza ogrodowego korelowała z liczbą dziupli wykutych przez dzięcioły. Występowanie ptaków (częstość stwierdzeń podczas liczeń punktowych różniła się pomiędzy badanymi typami lasów, największe stwierdzano w MAT (Tab. 5). Oby ocenić wpływ dostępności miejsc gniazdowych na dziuplaki w lasach bukowych, przeprowadzono eksperymenty z wprowadzaniem na poszczególne tereny skrzynek lęgowych. Na terenach tych prowadzono liczenia punktowe przed i po powieszeniu skrzynek. Okazało się, że w starych lasach (MAT) powieszenie skrzynek lęgowych nie powoduje wzrostu częstości obserwacji sikor: bogatki i modraszki (Fig. 5). Natomiast w lasach silnie zmienionych przez gospodarkę leśną (CLE i COP) wprowadzenie skrzynek spowodowało wyraźny wzrost częstości obserwacji obu gatunków sikor (Fig. 6).

Słowa kluczowe

EN

ornithology; Parus major; Great Tit; Cyanistes caeruleus; cavity density; bird; forest structure; nest box; Blue Tit; Iberian Peninsula; forest stand; hole nesting bird; nest box occupation; abundance; animal population; beech forest; tree cavity

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Ornithologica
• Rocznik: 2008
• Tom: 43
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.17-31,fig.,ref.

Twórcy

autor

Comprodon J

• Forest Technology Center of Catalonia, Pujada del Seminari s/n 25280 Solsona, Catalonia, Spain

autor

Salvanya J.

autor

Soler-Zurita J.

Bibliografia

• Aitkinen K. E. H., Wiebe K. L., Martin K. 2002. Nest-site reuse patterns for a cavity-nesting bird community in interior British Columbia. Auk 119: 391-402.
• Alatalo R., Carlson A., Lundberg A. 1988. Nest cavity size and clutch size of pied flycatchers Ficedula hypoleuca breeding in natural tree holes. Ornis Scand. 19: 317-319.
• Alatalo R., Carlson A., Lundberg A. 1991. Polygyny and breeding success of pied flycatcher nesting in natural cavities. In: Blondel J. (ed.). Demographical, Physiological, Genetical and Behavioral Aspects of Population Biology of Passerine Birds. Springer Verlag. Berlin.
• Albano D. J. 1992. Nesting mortality of Carolina Chickadees breeding in natural cavities. Condor 94: 371-382.
• Aulén G., Carlson A. 1990. Demography of a declining White- backed Woodpecker population. In: Carlson A., Aulén G. (eds). Conservation and Management of Woodpecker Populations. Rep. 17. Dep. Wildl. Ecol., Swedish Univ. Agricult. Sci., Uppsala, pp. 63-66.
• Avery M., Leslie R. 1990. Birds and Forestry. T. & A. D. Poyser, London.
• Bai M. L., Wichmann F., Mühlenberg M. 2003. The abundance of tree holes and their utilization by hole-nesting birds in a primeval boreal forest of Mongolia. Acta Ornithol. 38: 95-102.
• Bai M. L., Wichmann F., Mühlenberg M. 2005. Nest-site characteristics of hole-nesting birds in a primeval boreal forest of Mongolia. Acta Ornithol. 40: 1-13.
• Baucells J., Camprodon J., Cerdeira J., Vila P. 2003. [Guide of the nest-boxes and feeders for birds and other vertebrates]. Lynx Edicions, Barcelona.
• Beebe S. B. 1974. Relationships between insectivorous hole- nesting birds and forest management. Yale Univ. Sch. For. Environ. Studies, New Haven.
• Bibby C. J., Burgess N. D., Hill D. A. 1992. Bird census techniques. Academic Press, London.
• Boyer R. L. 1976. Abundance of Tree cavities for Wildlife in a Michigan Red Maple Floodplain Forest. Jack Pine Warbler 54: 155-158.
• Camprodon J. [Forest management and vertebrate conservation]. In: Camprodon J., Plana E. (eds). [Biodiversity conservation, vertebrates and forestry]. Edicions Universitat de Barcelona & Centre Tecnològic Forestal de Catalunya, Barcelona.
• Camprodon J., Campión D., Martínez-Vidal R., Onrubia A., Robles H., Romero J. L., Senosiain A. 2007. [Status, habitat selection and conservation of Iberian Woodpeckers], In: Camprodon J., Plana E. (eds). [Biodiversity conservation, vertebrates and forestry]. Edicions Universitat de Barcelona & Centre Tecnológic Forestal de Catalunya, Barcelona.
• Carlson A., Sandström U., Olsson K. 1998. Availability and use of natural tree holes by cavity nesting birds in a Swedish deciduous forest. Ardea 86: 109-119.
• Colmant L. 1995. [Forestry characteristics of the breeding habitat of Black Woodpecker (Dryocopus martins) in West Ardenne: an example of the beech forest of Marais du Franoy in Oignies-en-Thiérache]. Pares Nationaux 3: 67-76.
• Colmant L. 1996. [Black Woodpecker (Dryocopus martius) conservation in special protection zone. Example of the Forêt Domaniale Indivise de Stambruge], Forêt Wallonne 26: 10-15.
• Drent P. J. 1984. Mortality and dispersal in summer and its consequences for the density of great tits Parus major and the onset of autumn. Ardea 72: 127-162.
• Drent P. J. 1987. The importance of nestboxes for territory settlement, survival and density of the great tit. Ardea 75: 59-71.
• Edington J. M., Edington M. A. 1972. Spatial patterns and habitat partition in the breeding birds of a upland wood. J. Anim. Ecol. 41: 331-357.
• Ehnström B., Waiden H. W. 1986. The protection and management of endangered and declining invertebrate species in Swedish woodlands. National Board of Forestry, Jönköping, Sweden.
• Gautier G., Smith J. N. M. 1987. Territorial behaviour, nest-site availability and breeding density in buffleheads. J. Anim. Ecol. 56:171-184.
• Gorman G. 2004. Woodpeckers of Europe. A study of the European Picidae. Bruce Coleman Books, London
• Haapanen A. 1965. Bird fauna of the Finnish forests in relation to forest succession. Ann. Zool. Fennici 2: 153-196.
• Hagvar S. 1991. Threatened and vulnerable insects in coniferous forests. Fauna 44: 20-29.
• Hagvar S., Hagvar G., Monnes E. 1990. Nest site selection in Norwegian woodpeckers. Holarct. Ecol. 13: 156-165.
• Hearly W. M., Brooks R. T., DeGraaf R. M. 1989. Cavity trees in Sawtimber-Size Oak Stands in Central Massachusetts. Northern Journal of Applied Forestry 6: 61-65.
• Hurlbert S. H. 1984. Pseudoreplication and the design of ecological field experiments. Ecological Monographs 54: 187-211.
• Ingold D. J. 1989. Nesting phenology and competition for nest sites among Red-headed and Red-bellied Woodpeckers and European Starlings. Auk 106: 209-217.
• Johnsson K., Nilsson S. G., Tjernberg M. 1990. The Black Woodpecker; - a key-species in European forest. In: Carlson A., Aulén G. (eds). Conservation and management of woodpecker populations. Dep. Wildl. Ecol., Swedish Univ. Agricult. Sci., Uppsala, Rep. 17, pp. 99-102.
• Li P., Martin T. E. 1991. Nest-site selection and nesting success of cavity-nesting birds in high elevation forest drainages. Auk 108: 405-418.
• Loeb S. C., Hooper R. G. 1997. An experimental test of interspecific competition for Red-Cockaded Woodpecker cavities. J. Wildl. Manage. 61: 1268-1280.
• Lõhmus A., Remm J. 2004. Nest quality limits the number of hole-nesting passerines in their natural cavity-rich habitat. Acta Oecol. 27: 125-128.
• Lundberg A., Alatalo R. V. 1992. The Pied Flycatcher. T. & A. D. Poyser, London.
• Mazgajski T. D. 1998. Nest-site characteristic of Great Spotted Woodpecker Dendrocopos major in Central Poland. Pol. J. Ecol. 46: 33-41.
• Mazgajski T. D. 2007. Nest hole age decreases nest site attractiveness for the European Starling Sturnus vulgaris. Ornis Fennica 84: 32-38.
• McComb W C., Noble R. E. 1981. Nest box and natural cavity use in three mid south forest habitats. J. Wildl. Manage. 45: 93-101.
• Møller A. P. 1989. Parasites, predators and nest boxes: facts and artefacts in nest box studies of birds? Oikos 56: 421- 424.
• Newton I. 1994. The role of nest sites in limiting the numbers of hole-nesting birds: a review. Biol. Conserv. 70: 265-276.
• Newton I. 1998. Population Limitation in Birds. Academic Press, London.
• Nilsson S. G. 1975. Clutch size and breeding success of birds in nest boxes and natural cavities. Var Fagelvarld 34: 207-211.
• Nilsson S. G. 1979. Effects of forest management on the bird breeding community in southern Sweden. Biol. Conserv. 16: 135-143.
• Nilsson S. G. 1984a. Clutch size and breeding success of the pied flycatcher Ficedula hypoleuca in natural tree-holes. Ibis 126: 407-410.
• Nilsson S. G. 1984b. The evolution of nest site selection among hole nesting birds: the importance of nest predation and competition. Ornis Scand. 15: 157-175.
• Nilsson S. G. 1987. Limitation and regulation of population density in the Nuthatch Sitta europaea breeding in natural cavities. J. Anim. Ecol. 56: 921-937.
• Nilsson S. G., Björkman C., Forslund P., Höglund J. 1985. Nesting holes and food supply in relation to forest bird densities on islands and mainland. Oecologica 66: 516-521.
• Pöysa H., Pöysa S. 2002. Nest-site limitation and density dependence of reproductive output in the Common Goldeneye Bucephala clangula: implications for the management of cavity-nesting birds. J. Applied Ecol. 39: 502-510.
• Pullienen E., Saari L. 2002. Nest site selection of hole-nesting passerines in natural habitats in eastern Finnish Forest Lapland. Aquilo Ser. Zool. 30: 109-113.
• Raphael M. G., White M. 1984. Use of snags by cavity-nesting birds in the Sierra Nevada. Wildl. Monogr. 86: 1-66.
• Rolstad J. 1991. Managing forest for faunal diversity: a landscape ecological perspective. Fauna 44: 5-10.
• Sánchez S., Cuervo J. J., Moreno E. 2007. Suitable cavities as a scarce resource for both cavity and non-cavity nesting birds in managed temperate forests. A case study in the Iberian Peninsula. Ardeola 54: 261-274.
• Sandström U. 1992. Cavities in trees: Their occurrence, formation and importance for hole-nesting birds in relation to silvicultural practice. Dep. Wildl. Ecol., Swedish Univ. Agricult. Sci., Uppsala, Rep. 23.
• Smith K. W 1988. Breeding Bird Communities of Commercially Managed Broad-leaved Plantations. RSPB Conserv. Rev. 2: 43-46.
• Smith K. W. 1997. Nest site selection of the Great Spotted Woodpecker Dendrocopos major in two oak woods in southern England and its implications for woodland management. Biol. Conserv. 80: 283-288.
• Sokal R. R., Rohlf F. J. 1995. Biometry. Freeman, New York.
• Summers R. W., Taylor W. G. 1996. Use by tits of nest boxes of different designs in pinewoods. Bird Study 43: 138-141.
• Tellería J. L. 1986. [Terrestrial Vertebrate Census Manual]. Editorial Raíces, Madrid.
• van Balen J. H., Booy C. J. H., van Franeker J. A., Osieck E. R. 1982. Studies on hole-nesting birds in natural nest sites 1. Availability and occupation of natural nest sites. Ardea 70: 1-24.
• Walankiewicz W. 1991. Do secondary cavity-nesting birds suffer more from competition for cavities or from predation in a primeval deciduous forest? Nat. Areas J. 11: 203-211.
• Waters J. R., Noon B. R., Verner J. 1990. Lack of nest site limitation in a cavity-nesting bird community. J. Wildl. Manage. 54: 239-245.
• Wesołowski T. 1989. Nest sites of hole-nesters in a primeval temperate forest (Białowieża Nation Park, Poland). Acta Ornithol. 25: 321-351.
• Wesołowski T. 2002. Anti-predator adaptations in nesting Marsh Tits Parus palustris: the role of nest-site security. Ibis 144: 593-601.
• Wesołowski T., Tomiałojć L. 1986. The breeding ecology of woodpeckers in a temperate primaeval forest. Preliminary data. Acta Ornithol. 22: 1-21.