Nastepczy wplyw chemicznego zanieczyszczenia gleby na zawartosc i pobranie metali ciezkich przez rosliny. Czesc II. Kukurydza [Zea mays L.]

• Autorzy: Jasiewicz C , Antonkiewicz J
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki ścisłego doświadczenia wazonowego dotyczące oceny przydatności kukurydzy do fitoremediacji metali ciężkich z gleby zanieczyszczonej chemicznie. Średnia zawartość badanych pierwiastków w testowanej roślinie mieściła się w granicach: 0,13-10,10 mg Cd; 0,75-11,40 mg Pb; 0,25-47,71 mg Ni; 1,33-5,69 mg Cu; 42,16-673,94 mg Zn·kg⁻¹ s.m. Procentowe wykorzystanie pierwiastków przez kukurydzę z wazonu w stosunku do ich zawartości w glebie wahało się od 0,57 do 1,57% Cd; od 0,02 do 0,15% Pb; od 0,49 do 1,26% Ni; od 0,09 do 1,31% Cu; od 0,64 do 2,53% Zn. Porównując procentowe wykorzystanie metali ciężkich przez kukurydzę, zależnie od obiektu, można ustalić szereg malejący o następującej kolejności: Zn, Cd, Cu, Ni, Pb. Z powyższego szeregu wynika, że Zn był w największym stopniu wykorzystywany przez kukurydzę, a Pb w najmniejszym.

EN

Paper presented the results of strict pot experiment dealing with evaluating the usefulness of maize to phytoremediation of heavy metals from chemically polluted soil. Average contents of studied elements in the test plant ranged within: 0.13-10.10 mg Cd; 0.75-11.40 mg Pb; 0.25-47.71 mg Ni; 1.33-5.69 mg Cu; 42.16-673.94 mg Zn·kg⁻¹ DM. Percentage uptake of the metals by maize in relation to their contents in soil oscillated within 0.57-1.57% Cd; 0.02-0.15% Pb, 0.49-1.26% Ni; 0.09-1.31% Cu; 0.64-2.53% Zn. Comparing percentage utilization of heavy metals by maize it was possible to arrange the elements in following order, beginning from the highest values: Zn, Cd, Cu, Ni, Pb. This order showed that the maize utilized to greatest extent zinc while the lead to the smallest.

Słowa kluczowe

PL

kukurydza; gleby; metale ciezkie; pobieranie pierwiastkow; zanieczyszczenia gleb; zanieczyszczenia chemiczne; zawartosc metali ciezkich

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2004
• Tom: 501
• Opis fizyczny: s.165-171,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jasiewicz C

• Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, al.A.Mickiewicza 21, 31-120 Krakow

autor

Antonkiewicz J

• Katedra Chemii Rolnej, Akademia Rolnicza, al.A.Mickiewicza 21, 31-120 Krakow

Bibliografia

• Antonkiewicz J. 2004. Następczy wpływ chemicznego zanieczyszczenia gleby na zawartość i pobranie metali ciężkich przez rośliny. Część I. Konopie siewne (Cannabis sativa L.). Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 501: 15-21.
• Antonkiewicz J., Jasiewicz Cz. 2002. The use of plants accumulating heavy metals for detoxication of chemically polluted soils. Electronic Journal of Polish Agricultural Universities. Vol. 5, 1, Series Environmental Development: 1-13. <http://www.ejpau.media.pl/series/volume5/issue1/environment/art-01.html>.
• Antonkiewicz J., Jasiewicz Cz. 2003. Ocena przydatności kukurydzy (Zea mays L.) do fitoekstracji kadmu, ołowiu, niklu, miedzi i cynku z gleby zanieczyszczonej tymi pierwiastkami. Acta Scien. Pol. Formatio Circumiectus 2(1): 61-69.
• Czarnowska K. 1996. Ogólna zawartość metali ciężkich w skałach macierzystych jako tło geochemiczne gleb. Rocz. Glebozn. 47, Supl.: 43-50.
• Dudka S. 1989. Naturalne zawartości kadmu i cynku w glebach Polski i w wybranych roślinach jednoliściennych. Pamiętnik Puławski. Prace IUNG 95: 207-214.
• Erikson L.E. 1997. An overview of research on the beneficial effects of vegetation in contaminated soil. Annals of the New York Academy of Sciences., Vol. 829: 30-35.
• Gambuś F. 1997a. Pobieranie metali ciężkich przez różne gatunki roślin uprawnych. Cz. I. Wrażliwość roślin na metale ciężkie. Acta Agr. et Silv., Ser. Agr. 35: 21-29.
• Gambuś F. 1997b. Pobieranie metali ciężkich przez różne gatunki roślin uprawnych. Cz. II. Akumulacja metali ciężkich przez rośliny. Acta Agr. et Silv., Ser. Agr. 35: 31-44.
• Gambuś F., Gorlach E. 1997. Zawartość kadmu w różnych ogniwach łańcucha pokarmowego: gleba-roślina-zwierzę na przykładzie województwa krakowskiego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 448a: 103-108.
• Greinert A. 2004. Liczby graniczne zanieczyszczenia gleb w polityce proekologicznej państwa. Uniw. Zielonogórski, Zesz. Nauk. 131, Inż. Śród. 12: 113-120.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999. Biogeochemia pierwiastków śladowych. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 398 ss.
• Korzeniowska J., Stanisławska-Glubiak E. 2002. Współczesne kryteria oceny zanieczyszczenia gleby metalami ciężkimi. Post. Nauk Rol. 5: 29-46.
• Koszelnik-Leszek A. 2001. Wrażliwość wybranych odmian kukurydzy na wysokie koncentracje niklu w glebie. Acta Agr. et Silv., Ser. Agr. 39: 157-165.
• Kucharski R., Marchwińska E., Gzyl J. 1982. Ocena narażenia ludności na spożycie ołowiu i kadmu na podstawie zawartości tych metali w warzywach. Biul. Nauk. „Człowiek i Środowisko” 6(1-2): 197-203.
• Kucharski R., Sas-Nowosielska A., Pogrzeba M., Kryński K., Małkowski E. 1999.
• Perspektywy stosowania metody fitoekstrakcji do oczyszczania gleb w warunkach polskich. Ochr. Śród. i Zasób. Natur. 18: 469-475.
• Łyszcz St., Ruszkowska M. 1991. Zróżnicowana reakcja kilku gatunków roślin na nadniar cynku. Roczn. Glebozn. 42(3-4): 215-221.