Naturalne srodki slodzace w swietle dopuszczalnosci ich do spozycia w Polsce i krajach Unii Europejskiej

• Autorzy: Kowalowski P , Kowalowska M. , Stanowska K. , Burczyk J.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Naturalne środki słodzące to związki pochodzenia roślinnego o zastosowaniu alterna­tywnym do sacharozy, znanej powszechnie jako cukier. Związki te wykazują często mniej działań niepożądanych i na ogól mniejszą kaloryczność od cukru. Pod względem chemicznym są to poliole, glikozydy diterpenowe i triterpenowe, glikozydy flawonoido- we oraz peptydy. Stopień słodkości naturalnych środków słodzących względem sacharozy, której słodkość umownie przyjęto jako równą jedności, przedstawia się w następujący sposób np.: gli- cyryzyna 50-100, stewiozyd 300, neohesperydyna 2000, taumatyna 3000. Związki te okre­ślone są jednakowymi symbolami, zarówno w Polsce i krajach Unii Europejskiej, w postaci litery E i następującej po niej liczby, np. mannitol (E 421), sorbitol (E 420). Obecnie środki dopuszczone do obrotu w Polsce określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 27 grudnia 2000 r. (Dz. U. z dnia 5 lutego 2001 r. Nr. 9, poz. 72; wraz z późniejszymi zmianami), które jest zgodne z przepisami obowiązującymi w krajach Unii Europejskiej.Pozyskiwanie naturalnych środków słodzących ma duże znaczenie dla terapii cukrzycy. Izolowanie tych środków metodami klasycznymi wymaga dużej ilości surowca i czę­sto jest mało wydajne. Postępów w tej dziedzinie oczekuje się dzięki metodom inżynie­rii genetycznej. Możliwe jest wprowadzenie dodatkowych genów odpowiedzialnych za produkcję danego słodzika do roślin, które wcześniej takiego genu nie zawierały. Rośli­ny transgeniczne mogą również zwiększyć ilość produkowanego słodzika, poprzez zmianę materiału genetycznego.

EN

Natural sweeteners occuring in plants are substances which are alternative to sucrose, which is commonly known as a table sugar. They evoke less side-effects and usually they are less caloric than sugar. From the chemical point of view, they are polyols (sugar alcohols), flavonoid glycosides and peptides as well as diterperpenoid and triterpenoid glycosides. The degree of sweetness of the above mentioned sweet products, in comparison to sucruse which sweetness is established as 1 by agreement, e.g.: glycyrrhizin 50-100, stevioside 300, neohesperidin 2000, thaumatin 3000. Natural sweeteners are marked with a block letter E which is followed by a number, for example: mannitol (E 421), sorbitol (E 420).These symbols are the same in Poland as well as in all Europan Union countries. Currently sweeteners which are present on the Polish market were approved by the Ministry of Health in a decree from December 27, 2000 (Dz. U. from February 2, 2001, No.9/72; with further changes), which is in accordance with UE regulations. Obtaining natural sweeteners is very important for diabetic therapy. Isolating them by using traditional methods is usually not profitable enough and require a large amount of plant material. If this is the case, the methods of genetic engineering seem to be a better solution to this problem. It is possible to add genes responsible for producing sweetener to plants which originally do not contain them. By changing genetic material of some plants, it is also possible to increase the production of a sweetener.

Słowa kluczowe

PL

Unia Europejska; bezpieczenstwo zywnosciowe; glikozydy; poliole; peptydy; Polska; srodki slodzace naturalne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Herba Polonica
• Rocznik: 2003
• Tom: 49
• Numer: 1-2
• Opis fizyczny: s.105-114,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kowalowski P

• Slaska Akademia Medyczna, ul.Jagiellonska 4, 41-200 Sosnowiec

autor

Kowalowska M.

autor

Stanowska K.

autor

Burczyk J.

Bibliografia

• 1. FRANCIS F.J.: Encyclopedia of food science and technology, Sec. Ed., Vol. 2, 1210.
• 2. FRANCIS F.J.: Encyclopedia of food science and technology, Sec. Ed., Vol. 2, 2260.
• 3. B1ERMANNJ., TOOHEY B.: ABC chorego na cukrzycę. Prószyński i S-ka, Warszawa 2000, 235.
• 4. HÖJDEN B.: Wiad. Ziel. Nr 3, 2.
• 5. EMSLEYJ.: Przewodnik po chemii życia ogólnego. Prószyński i S-ka, Warszawa 1996, 41.
• 6. KRÓL B.: Przegl. Piekarń. Cukr. 1994 Nr 11, 31.
• 7. OKOLSKA G., WIERZEJSKA R.: Przem. Spoż. 1995, Nr 7, 44.
• 8. TOMASIK P.: Wybrane zagadnienia z chemii żywności. Wyd. AR, Kraków 1997, 129.
• 9. SWIDERSKI F. i wsp.: Żywność wygodna i żywność funkcjonalna. Wyd. Nauk.-Techn., Warsza­wa 1999, 91.
• 10. WYSOCKA H. i wsp.: Czy wiesz co jeść? Prószyński i S-ka, Warszawa 2000, 112; 233.
• 11. KOHLMÜNZER S.: Farmakognozja. Wyd. Lek. PZWL, Warszawa 1997.
• 12. MAY A..: Stevia: Sweetner of choice for futer generation. The Ample Herb Garden.
• 13. GRAU A., REA J.: Yacon, Smallanthus sonchifolius. Laboratoria de Investigaciones es Ecológicas de las Yungas.