Hypogymnia physodes jako wskaznik oceny skazenia powietrza prawobrzeznej czesci miasta Szczecina metalami ciezkimi

• Autorzy: Wieczorek A , Rogalski M
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W badaniach nad zanieczyszczeniem powietrza miasta Szczecina metalami ciężkimi posłużono się metodą transplantacji porostów ze stanowisk niezanieczyszczonych na tereny narażone na oddziaływanie toksycznych substancji. W metodzie wykorzystano plechy porostu Hypogymnia physodes (L.) Nyl., pochodzące z rejonu o niskim skażeniu, które umieszczono na płytkach i przeniesiono na 48 stanowisk losowo rozmieszczonych na terenie prawobrzeżnej części Szczecina. Materiał eksponowano w czterech trzymiesięcznych okresach: dwóch okresach letnich i dwóch zimowych. Po określonym czasie ekspozycji materiał poddano analizie na zawartość metali ciężkich Pb, Cd i Cu przy użyciu spektrofotometru absorbcji atomowej. W rezultacie wykonanych badań stwierdzono występowanie współzależności pomiędzy odległością ekspozycji od centrum miasta a zawartością badanych pierwiastków w plechach Hypogymnia physodes. Wykazano również znacznie wyższą koncentrację metali w plechach eksponowanych w okresie jesienno-zimowym, co związane jest z większą aktywnością fizjologiczną porostów o tej właśnie porze roku.

EN

The study on airborne pollution with heavy metals in Szczecin was based on a method transplanting lichens from unpolluted sites into areas exposed to the impact of toxic substances. Hypogymnia physodes (L.) Nyl. thalluses, originating from low polluted area were and transferred onto 48 sites randomly distributed in the right-bank part of Szczecin. The material was exposed for four three-month periods: two summer and two winter seasons. After specified time of exposure, material was analysed for the content of heavy metals - Pb, Cd and Cu, with the use of atomic absorption spectrophotometer. As the result studies correlation was found between the distance of exposure from city center and the content of analysed chemical elements in Hypogymnia physodes thalluses. Much higher concentration of heavy metals was showed in thalluses exposed in autumn-winter season, what is connected with stronger physiological activity of lichens in that time.

Słowa kluczowe

PL

Szczecin; porosty; metale ciezkie; Hypogymnia physodes; skazenia powietrza; bioindykatory; ocena

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2004
• Tom: 501
• Opis fizyczny: s.465-470,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wieczorek A

• Katedra Ekologii, Uniwersytet Szczecinski, ul.Waska 13, 71-415 Szczecin

autor

Rogalski M

• Katedra Ekologii, Uniwersytet Szczecinski, ul.Waska 13, 71-415 Szczecin

Bibliografia

• Bystrek J. 1974. Wrażliwość porostów na zanieczyszczenia atmosferyczne. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska C. 29: 413-419.
• Bystrek J. 1984. Reakcja porostów epifitycznych na zanieczyszczenia przemysłowe. II krajowe sympozjum „Reakcje biologiczne drzew na zanieczyszczenia przemysłowe”, Kórnik, 16-19 V 1984. Wyd. UAM w Poznaniu: 335-339.
• Bystrek J. 1985. Porosty epifityczne wskaźnikiem czystości powietrza. Folia Societatis Scientiarum Lublinensis 27(1): 47-58.
• Cieśliński ST. 1982. Wpływ emisji przemysłu cementowo-wapienniczego na florę porostów epifitycznych na obszarze Kieleckiego Okręgu eksploatacji surowców węglanowych. Kieleckie Towarzystwo Naukowe. Rocznik Świętokrzyski 10: 69-100.
• Fałtynowicz W., Izydorek I., Budzbon E. 1991. The lichen flora as bioindicator of air pollution of Gdańsk, Sopot and Gdynia. Monogr. Bot. 73: 5-52.
• Grodzińska K., Szarek G., Godzik B. 1990. Heavy metal deposition in Polish National Parks: Changes during ten years. Water, Air, and Soil Pollution 49: 409-419.
• Kiszka J. 1977. Wpływ emisji miejskich i pizemysłowych na florę porostów Krakowa i Puszczy Niepołomickiej. Prace Monogr. WSP w Krakowie 19: 5-133.
• Le Blanc F., Rao D.N. 1972. Effects of sulphur dioxide on lichen and moss transplants. Ekology 54: 612-617.
• Marska B. 1982. Wpływ emisji przemysłowych na porost Hypogymnia physodes (L.) Nyl. eksponowany w tablicach wokół Zakładów Chemicznych „Police”. Zesz. Nauk. AR w Szczecinie 95: 79-87.
• Pilegaard K. 1979. Heavy metals in bulk precipitation and transplanted Hypogymnia pysodes and Dicranoweisia cirrata in the vicinity of a Danish steelworks. Water, Air, and Soil Pollution 11: 77-91.
• Puckett K. 1988. Bryophytes and lichens as monitors of metal deposition, w: Lichens Bryophytes and air quality. Bibl. Lichenol. 30: 231-267.
• Rydzak J., Stasiak H. 1971. Badania nad stanem flory porostów w rejonie przemysłu azotowego w Puławach. Ann. UMCS 26(24): 329-342.
• Świeboda M., Kalemba A. 1978. The lichen Parmelia physodes (L.) Ach. as indicator for determination of the degre of atmospheric air pollution in the area contaminated by fluorine and sulphur dioxide emission. Acta Soc. Bot. Pol. 47: 24-40.