Metale ciezkie w glebach i warzywach z krakowskich ogrodow dzialkowych

• Autorzy: Gambus F , Wieczorek J.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zawartość metali ciężkich w glebach większości badanych krakowskich ogrodów działkowych przekracza górne zawartości przyjmowane dla gleb nie zanieczyszczonych, a niektóre z nich klasyfikowane są w grupie gleb o dużym i niebezpiecznym stopniu zanieczyszczenia. Dotyczy to zwłaszcza cynku i kadmu oraz w mniejszym stopniu ołowiu. Oznaczona ilość metali ciężkich w badanych warzywach przekracza dopuszczalną zawartość kadmu we wszystkich próbkach sałaty i rzodkiewki oraz ołowiu i cynku we wszystkich próbkach sałaty. Jedynie zawartość miedzi i niklu w obu warzywach mieści się w dopuszczalnych granicach.

EN

The aim of the investigations was to determine the accumulation of heavy metals (Cd, Cu, Ni, Pb and Zn> in soils and vegetables from allotment gardens in Krakow, and to compare the data with the metals contents in analogous materials from the gardens located in other areas. Samples of soil and vegetables wen; collected in the middle of June 1993 in 15 gardens in Kraków, the materials for comparison were obtained from the areas strongly or slightly polluted with heavy metals (Fig. 1). Samples of soil were collected (mm 0-20 cm and 20-40 cm layers, respectively, vegetable samples from lettuce and radish in their consumptive maturity The contents of Cd, Cu, Ni, Pb and Zn in the soil and plants were determined following the decomposition in the mixture of nitric and perchloric acids. Apart from the heavy metals contents also physico-chemical properties of the soil samples were determined (Tab. 1). The determined contents of heavy metals in the soils from garden plots in Kraków fall within relatively wide limits and most often exceed the top values assumed Tor non-polluted soils (Tab. 2). In some gardens the contents may be estimated dangerous for the growth and development of plants, and for their consumers. This fact concerns particulary zinc and cadmium, and to a lesser degree, lead (Tab. 3). Most of the investigated soils were characterized by a big amount of organic matter and neutral or alkaline reaction (Tab. 1). It may be assumed that it limits the heavy metals uptake from soil by the vegetables grown in these'gardens. The permissible contents of cadmium, lead and zinc in lettuce, and cadmium in radish were exceeded in all analyzed samples, including those from the areas considered free from industrial pollution (Tab. 5), Radish from all garden plots in Krakow accumulated excessive amounts of lead, and from most (11 gardens) also zinc. Only the contents or copper and nickel were within the norm.

Słowa kluczowe

PL

Krakow; ogrody dzialkowe; gleby; zanieczyszczenia gleb; zanieczyszczenia zywnosci; metale ciezkie; warzywa

EN

Krakow city; garden plot; soil; soil contaminant; food contaminant; heavy metal; vegetable

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agraria et Silvestria. Series Agraria
• Rocznik: 1995
• Tom: 33
• Opis fizyczny: s.45-59,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Gambus F

• Akademia Rolnicza, Krakow

autor

Wieczorek J.

Bibliografia

• [1] Curzydło J.: Ołów i cynk w roślinach i glebach w sąsiedztwie drogowych szlaków komunikacyjnych. Rozp. hab. 127, Zesz. Nauk. AR w Krakowie, 1988.
• [2] Czarnowska K Gworek B.: Pierwiastki śladowe w warzywach liściowych i owocach z ogrodów działkowych dzielnicy Warszawa-Mokotów. Rocz., Glebozn. XLV/I-2, 37-43, 1994.
• [3] Czarnowska K., Gworek B.: Wpływ zanieczyszczeń miejskich na zawartość metali ciężkich w glebach i warzywach warszawskich ogrodów działkowych. Roczn. Nauk Roln. ser. A 107/2, 23-33, 1987.
• [4] Czarnowska K., Gworek B., Szafranek A.: Akumulacja metali ciężkich w glebach i warzywach korzeniowych z ogrodów działkowych dzielnicy Warszawa-Mokotów. Rocz. Glebozn. XLV/1- 2, 45- 54, 1994.
• [5] Fergusson J. E.: Chemistry. Environmental impact and Health Effect. The Heavy Elements. Pergamon Press 1990.
• [6] Gambuś F. Porównanie pobierania metali ciężkich przez warzywa przy zróżnicowanej ich zawartości w glebie. Biul. Region. ZUP AR w Krakowie 295, 41 49, 1991.
• [7] Gorlach E.: Wskaźniki zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi. Biul. Region ZUP AR w Krakowie, 295, 29-39, 1991.
• [8] Grodzińska K., Godzik B., Szarek B.: Vegetables anil soil contamination of heavy metals in allotment gardens in Kraków agglomeration. Buil. Pol. Acad. Sci., Biol. Sci 35(4-6), I I I-I2I, 1987.
• [9] Grodzińska K. i wsp.: Opracowanie wyników badań monitoringu ekologicznego województwo krakowskiego za lata 1988-1992. Kraków 1993.
• [10] Jasiewicz C.: Zanieczyszczenie warzyw metalami ciężkimi, Zesz. Nauk. AR w Krakowie 265, Rolnictwo XXX, 129-143, 1992.
• [11] Kabata-Pendias A. i wsp.: Ocena stopnia zanieczyszczenia gleb i roślin metalami ciężkimi i siarką. IUNG, Puławy 1993.
• [12] Kuboi T., Noguchi A., Yazaki J.: Family dependent cadmium accumulation characteristics in higher plants. Plant and Soil 92, 405-415, 1986.
• [13] Międzobrodzka A. i wsp.: Wpływ emisji Huty im. Lenina i Cementowni na uprawy rolne. Zesz., Nauk, AGH 1031, Sozologia i Sozotechnika 21, 131-139, 1987.
• [14] Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka Z.: Metody analizy i oceny właściwości gleb i roślin — katalog. Warszawa 1991.
• [15] Roszyk E., Shamsham S.: Wpływ mycia na zmniejszenie zawartości metali w roślinach zanieczyszczonych przez emisje przemysłowe. Rocz. Glebozn. XLIII/3—4, 19-27, 1992.
• [16] Zarządzenie Ministra zdrowia i opieki społecznej z dnia 31 marca 1993 r. w sprawie wykazu substancji dodatkowych dozwolonych i zanieczyszczeń technicznych w środkach spożywczych i używkach. Monitor Polski, nr 22, Warszawa —11 maja 1993 r.
• [17] Zawadzka T. i wsp.: Zawartość metali ciężkich w warzywach z różnych regionów Polski w latach 1986 -1988. Cz. I. Zawartość ołowiu, kadmu i rtęci. Roczniki PZH XLI/3-4, 111-131, 1990.
• [18] Zawadzka T. i wsp.: Zawartość metali ciężkich w warzywach z różnych regionów Polski w latach 1986 -1988. Cz. II. Zawartość cynku i miedzi. Roczniki PZH XLI/3-4, 132-143, 1990.