Selected thermal indicators in northeastern Poland during the second half of the XX century

• Autorzy: Panfil M , Draganska E. , Cymes I.

Warianty tytułu

PL

Wybrane wskazniki termiczne w Polsce polnocno-wschodniej w drugiej polowie XX wieku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Thermal conditions of northeastern Poland were characterized on the basis of day average, maximum and minimum temperatures for the years 1951-2000. Anomaly warm and anomaly cold days were determined considering the value of deviations from the average value. To consider a given day an anomaly the deviation had to be equal or higher than m } 2σ. The stimulating influence of thermal conditions was determined on the basis of the value of day air temperature amplitude and day-to-day variability of average day temperature (Ti), determining the frequency of occurrence of individual classes of thermal stimuli. Generally, the average month number of days with anomaly values of Ti during the entire period studied was relatively small. They occurred most frequently in winter when anomaly days with negative deviation dominated. Days with positive Ti deviation occurred mainly during the summer. Days with Ti ≥ m+3σ and Ti ≤ m-3σ were not found for any of the stations. The values of day air temperature amplitude showed that during the summer period the stimuli defined as sharp (day amplitude values of ≥ 12oC, in average 40%) while during the winter period the inert stimuli (amplitude values of < 4oC) occurred most often. On the basis of day-to-day variability of day average air temperature the stimulating effect of thermal conditions during all month was mostly classified as inert, from 80-85% during the winter to 90-95% during the summer.

PL

Na podstawie wartości dobowych temperatur średnich, maksymalnych i minimalnych za wielolecie 1951-2000 scharakteryzowano warunki termiczne północno-wschodniej Polski. Wyznaczono dni anomalnie ciepłe i anomalnie chłodne, biorąc pod uwagę wielkość odchyleń od wartości średniej. Dany dzień uznano za anomalny, gdy odchylenie było równe lub większe od m } 2 σ. Bodźcowość warunków termicznych określono na podstawie wartości amplitudy dobowej temperatury powietrza i zmienności międzydobowej średniej temperatury dobowej (Ti), wyznaczając częstość występowania poszczególnych klas bodźców termicznych. Na ogół średnia miesięczna liczba dni z anomalnymi wartościami Ti w całym badanym wieloleciu była stosunkowo niewielka. Najczęściej występowały one zimą, kiedy dominowały dni anomalne o odchyleniu ujemnym. Dni z Ti o odchyleniu dodatnim występowały głównie latem. Nie stwierdzono w ogóle dni z Ti ≥ m+3 σ oraz Ti ≤ m-3 σ na żadnej ze stacji. Wielkości amplitudy dobowej temperatury powietrza pokazały, że w okresie letnim najczęściej notowano bodźce określane jako ostre (wartość amplitudy dobowej ≥ 12oC, średnio 40%), natomiast w okresie zimowym – bodźce obojętne (wartość amplitudy < 4oC). Na podstawie międzydobowej zmienności średniej dobowej temperatury powietrza bodźcowość warunków termicznych we wszystkich miesiącach najczęściej klasyfikowano jako obojętną, od 80-85% w okresie zimowym do 90-95% w okresie letnim.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Polish Journal of Natural Sciences
• Rocznik: 2007
• Tom: 22
• Numer: 4
• Opis fizyczny: p.584-592,fig.,ref.

Twórcy

autor

Panfil M

• University of Warmia and Mazury in Olsztyn, pl.Lodzki 1, 10719 Olsztyn, Poland

autor

Draganska E.

autor

Cymes I.

Bibliografia

• BŁAŻEJCZYK K. 2004. Bioklimatyczne uwarunkowania rekreacji i turystyki w Polsce. Pr. Geogr., IGiPZ PAN, 192: 1-291.
• JAKUBCZAK Z. 1970. Anomalie termiczne w końcu 1969 roku w Puławach. Gaz. Obserw. PIHM, 23(5): 9-10.
• JONES P.D., BRIFFA K.R., OSBORN T.J., MOBERG A., BERGSTRO¨M H. 2002. Relationships between circulation strength and the variability of growing-season and cold-season climate in northern and central Europe. The Holocene, 12(6): 643-656.
• JONES P.D., PARKER D.E., OSBORN T.J., BRIFFA K.R. 2001.Global and hemispheric temperature anomalies – land and marine instrumental records. Trends: A Compedium of Data on Global Change. Carbon Dioxide Information Analysis Center, Oak Ridge National Laboratory, U.S Department of Energy, Oak Ridge, Tenn., U.S.A.
• KOSIBA A. 1974. Anomalie temperatury w Polsce w okresie zim 1963/64 i 1962/63 na tle anomalii całej kuli ziemskiej. Acta UW, 255, Prace Obserw. Meteor. Wroc., 19 (1964), 101-131.
• KUZIEMSKA D. 1976. Zagadnienie anomalii w rocznym przebiegu temperatury powietrza w aspekcie prognozy. Prace IMGW, 11: 5-88.
• MANTON M.J., DELLA-MARTA P.M., HAYLOCK M.R., HENNESSY K.J., NICHOLLS N., CHAMBERS L.E., COLLINS D.A., DAW G., FINET A., GUNAWAN D., INAPE K., ISOBE H., KESTIN T.S., LEFALE P., LEYU C.H., LWIN T., MAITREPIERRE L., OUPRASITWONG N., PAGE C.M., PAHALAD J., PLUMMER N., SALINGER M.J., SUPPIAH R., TRAN V.L., TREWIN B., TIBIG I, YEE D. 2001. Trends in extreme daily rainfall and temperature in Southeast Asia and the South Pacific: 1961-1998. Int. J. Climatol., 21(3): 269-284.
• PRZYBYLAK R. 2002. Changes in seasonal and annual high-frequency air temperature variability in the Arctic from 1951-1990, International J. of Climatol., 22: 1017-1032.