Rola oksysteroli w procesie miazdzycowym

• Autorzy: Bartnikowska E

Warianty tytułu

EN

The role of oxysterols in atherosclerosis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Cholesterol (cholest-5-en-3ß-ol), steroidowy alkohol, którego cząsteczka składa się z 27 atomów węgla występuje powszechnie w komórkach ssaków. Jeżeli na cholesterol działa powietrze, szczególnie przy podwyższonej temperaturze, w obecności światła lub promieniowania, jego cząsteczka łatwo ulega utlenieniu, tworząc wiele utlenionych pochodriych. Z tego względu na skutek przetwarzania i przechowywania, szczególnie w niewłaściwych warunkach, w żywności zwiększa się zawartość oksysteroli. Oksysterole pokarmowe ulegają wchłonięciu, a następnie są selektywnie transportowane w chylomikronach i w innych frakcjach lipoprotein osocza o małej gęstości (VLDL-e i LDL-e). In vivo cholesterol może ulegać oksydacji drogą enzymatyczną, głównie w czasie biosyntezy kwasów żółciowych i hormonów steroidowych. Wiadomo ponadto, że cholesterol in vivo może także ulegać utlenieniu drogą wolnorodnikową przez rodnik hydroksylowy (HO·) oraz rodniki alkoksylowe (RO·) i peroksylowe (ROO·), które powstają w czasie peroksydacji lipidów. Przypuszcza się, że niektóre oksysterole biorą udział w inicjowaniu powstawania oraz rozwoju zmian miażdżycowych z powodu ich toksycznego działania na komórki śródbłonka i komórek mięśni gładkich ściany tętnicy, co obserwowano w badaniach w hodowli in vitro i in vivo. W tej pracy omówiono wyniki badań dotyczących roli oksysteroli w miażdżycy.

EN

Cholesterol (cholest-5-en-3ß-ol), a twenty seven-carbon steroid alcohol is ubiquitously present in mammalian cells. When cholesterol is exposed to air, particularly in the presence of heat, light or radiation, cholesterol molecule easily undergoes oxidation to form many oxygenated derivatives. Therefore, manufacturing and storage, particularly in improper conditions increase the content of oxysterols in food. Oxysterols are absorbed from diet, and then selectively absorbed and transported via chylomicrons and then in the plasma lipoprotein fractions of lower density (VLDLs and LDLs). In vivo cholesterol may also undergo enzymatic oxidation, mainly during the biosynthesis of bile acids and steroid hormones. However, it is known that in vivo cholesterol can be oxidized also by hydroxyl radical (HO·) as well as by alkoxyl (RO·) and peroxyl (ROO·) radicals formed during lipid peroxidation. Some oxysterols have been implicated in the initiation and progression of atherosclerosis due to their toxicity to arterial endothelial and smooth muscle cells observed both in vitro and in vivo. In this paper the results of research on the role of oxysterols in atherosclerosis are reviewed.

Słowa kluczowe

PL

surowica krwi; miazdzyca tetnic; choroby czlowieka; lipoproteiny; cholesterol; oksysterole; zywienie czlowieka

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2007
• Tom: 34
• Numer: 1-2
• Opis fizyczny: s.55-62,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bartnikowska E

• Szkola Glowna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa

Bibliografia

• 1. Accad M. i Farese R. V. Jr (1998): „Cholesterol homeostasis: A role for oxysterols" Current Biology, t. 8, nr. 17, 601-604.
• 2. Bartnikowska E (1995): „Aktywność biologiczna oksysteroli" Żywienie Człowieka i Metabolizm, t. XXII, nr 1, 1-9.
• 3. Blankenship J.W., Van Gent C.M., Sandberg L.B., Ross P.J., Scharffenberg J.A. (1991): Oxysterol incorporation into rat aorta resulting in elastin compositional changes. Lipids 26, 381-384.
• 4. Brown A. J. i Jessup W. (1999) „Review article: Oxysterols and atherosclerosis" Atherosclerosis, nr 142, 1- 28.
• 5. Chizzolini R. i wsp. (1998): „Oxidation in Traditional Mediterranean Meat Products" Meat Science t. 49, nr suppl. I, s. 87-99.
• 6. Dutta P.Ch., Przybylski R., Appelqvist L.A.: Formation and analysis of oxidized sterols in frying fat. In: Deep Frying: Chemistry, Nutrition and Practical Application. Eds. E.G. Perkins, M.D. Erickson. AOCS Champaign Press, 1996, pp. 112-150.
• 7. Guardiola F. i wsp. (1996): „Review section. Biological effects of oxysterols: current status" Food and chemical toxicology, t. 34, nr 2, s. 193-211.
• 8. Hwang Peter L. (1991): „Biological Activities of Oxygenated Steroles: Physiological and Pathological Implications" Bio Essays t. 13, nr 11, 583-588.
• 9. Imai H., Werthessen N.T., Subramanyam V., LeQuenne P.W., Soloway A.H., Kanisawa M. (1980): Angiotoxicity of oxygenated steroids and possible precursors. Science 207, 651-653.
• 10. Jacobson M.S., Price M.G., Shamoo A.E., Heald F.P. (1985): Atherogenesis in white carenau pigeons. Effect of low level cholestane-triol feeding. Atherosclerosis,57, 209-217.
• 11. Jacobson M. S. (1987): „Cholesterol oxides In Indian ghee: possible cause of unexplained high risk of atherosclerosis in Indian immigrant population" Lancet, nr 2, 656- 658.
• 12. Kandutsch A. A. i Chen H. W. (1973): „Inhibitor of sterol synthesis in cultured mouse cells by 7α-hydroxycholesterol, 7ß-hydroxycholesterol and 7-ketocholesterol." Journal of Biological Chemistry, nr 248 (24), 8408-8417.
• 13. Karpiński R, Cieślak B„ Cozel A., Jankowski P, Grześkiewicz St.,. Bartnikowska E., Obiedziński M.W. (1997): Oxidation of cholesterol and presence of oxysterols in foods. Roczn. Inst. Przem. Mięsnego i Tłuszczowego, t. XXXIV, 131-144.
• 14. Kingman S. (2000): „Plasma oxysterols: reliable indicators of heart disease?" Molecular Medicine Todey, nr 6, 259.
• 15. Kummerow F. A. i wsp. (2000): „The relationship of oxidized lipids to coronary artery stenosis" Atherosclerosis nr 149,181-190.
• 16. Kumar N., Singhai O.P. (1991): Cholesterol oxides and atherosclerosis. J. Sei. Food Agric. 55, 497-510.
• 17. Leonarduzzi G. i wsp. (2002): „Oxidized products of cholesterol: dietary and metabolic origin, and proatheosclerotic effects (review)" The Journal of Nutritional Biochemistry nr 13, 700-707.
• 18. Morel W. M., Lin C. Y. (1996): „Cellular biochemistry of oxysterols derived from the diet or oxidation in vivo" Nutritional Biochemistry, nr 7, 495-506.
• 19. Osada K, Kodama T., Cui L., Yamada K, Sugano M. (1993): Levels and formation of oxidized cholesterols in processed marine foods. J. Agric. Food Chem. 41, 1893-1998.
• 20. Osada K„ Sazaki E„ Sugano M. (1994): Lymphatic absorption of oxidized cholesterol in rats. Lipids 29, 555-559.
• 21. Peng S.K, Taylor C.B., Hill J. Morin R.J.(1985): Cholesterol oxidation derivatives and arterial endothelial damage. Atherosclerosis 54, 121-133.
• 22. Rooney M. W. i wsp. (1985): „Oxygenated cholesterols synergistically immobilize acyl chain in human erythrocyte membranes" Biochemica et Biophysica Acta, nr 20, 33-39.
• 23. Russell D.W. (2000):; „Review: Oxysterol biosynthetic enzymes" Biochemica et Biophysic Acta nr 1529, 126-135.
• 24. Sabine J. R. (1977) „Metabolism and excretion." [w:] Sabine J. R. „Cholesterol." Wyd. Marcel Dekker, Nowy Jork i Basel, 161-173.
• 25. Selley M. L.:(1996): „The effect of cholesterol oxidation products on human platelet aggregation" Thrombosis Research t. 83, nr 6, 449-461.
• 26. Smith L.L.: Cholesterol Autoxidation. Ed. L.L. Smith, Plenum Press, New York, 1981.
• 27. Spiteller G. (2001): „Lipid peroxidation aging and age-depend diseases": Experimental Gerontology, nr 36, 1425-1457.
• 28. Tamasawa N. i wsp. (1994): „The effect of dietary 7-ketocholesterol, inhibitor of sterol syntesis, on hepatic microsomal cholesterol 7- alfa-hydroxylase activity in rat" Biochemie et Biophysica Acta, nr 1214, 20-26.
• 29. Trzaskos J.M.: Oxylanosterols as modifiers of cholesterol biosynthesis. Prog. Lipid Res. 1995, 34, 99-116.
• 30. Wąsowicz E.: Produkty utleniania cholesterolu wykrywane w żywności i ich biologiczne znaczenie. Materiały z Ogólnopolskiego Seminarium Charakterystyka i Technologia Stosowania Tłuszczów Zwierzęcych. Inter S.G. Poznań 1996
• 31. Wielkoszyński T. (2003 a): „Utlenione pochodne cholesterolu - oksysterole. Część I - struktura, powstanie, przemiany biologiczne i metody analizy": Czynniki Ryzyka - Pismo Polskiego Towarzystwa Badań nad Miażdżycą, nr 2-4/03 (40/41/42), 26-38.
• 32. Wielkoszyński T. (2003 b): „Utlenione pochodne cholesterolu - oksysterole. Część II - aktywność biologiczna oksysteroli" Czynniki Ryzyka - Pismo Polskiego Towarzystwa Badań nad Miażdżycą nr 2-4/03 (40/41/42), 39-47.
• 33. Wolf G. (1999): „The role of oxysterol in cholesterol homeostasis" Nutrition Reviews, nr 57, 196-198.
• 34. Yin J. i wsp. (2000): „Apoptosis of vascular smooth muscle cells induced by cholesterol and its oxides in vitro and in vivo" Atherosclerosis, nr 148, s. 365-374.
• 35. Zhou Q. i wsp. (2000): „An excess concentration of oxysterols in the plasma is cytotoxic to cultured endothelial cells" Atherosclerosis, nr 149, s. 191-197.
• 36. Zwijsen R. M. L. i wsp. (1992): „Effect of cholesterol and oxysterols on gap junctional communication between human smooth muscle cells" European Journal of Pharmacology - Environmental Toxicology Section, nr 228, s. 115-120