Formation of the water beetle [Coleoptera] fauna in conditions of the urban agglomeration of Szczecin [Western Pomerania]

• Autorzy: Wichtowska M. , Sobczak A.

Warianty tytułu

PL

Ksztaltowanie sie fauny chrzaszczy [Coleoptera] wodnych w warunkach aglomeracji miejskiej Szczecina [Pomorze Zachodnie]

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The paper presents the results of investigations of the occurrence of water beetles in natural and artificial water bodies in the area of Szczecin. Altogether 6266 individuals of water beetles belonging to 132 species from 6 families were collected. Analyses were made of species structure, changes in the population of the fauna in the annual cycle, and faunal similarities between the water bodies. The main source of the fauna of Coleoptera of the urban waters were the natural water bodies and waters of the Baltic littoral.

PL

W faunie badanych zbiorników wodnych na terenie miasta Szczecina stwierdzono występowanie 132 gatunków chrząszczy wodnych należących do 6 rodzin (tabela I). Największą liczebność miała rodzina Hydrophilidae a następnie Limniidae i Hydraenidae. Gatunkiem dominującym był Laccobius minutus (24,3% całości materiału). Dokonano analizy struktury dominacji fauny chrząszczy w poszczególnych typach zbiorników wodnych. W zbiornikach wód stojących o charakterze naturalnym, najbogatsza gatunkowo i najliczniejsza fauna zasiedlała strefy najpłytszego litoralu oraz zbiorowiska nympheidów i elodeidów. W wodach bieżących dominowali przedstawiciele rodziny Limniidae. Zbadano podobieństwa faunistyczne pomiędzy wszystkimi typami zbiorników (ryc. 1). Stwierdzono, że wartości podobieństw utrzymują się na stosunkowo wysokim poziomie (od 0,23 do 0,5), co wskazuje na duży stopień jednorodności faunistycznej między obiektami. Zauważono ponadto dużą faunistyczną indywidualność wód bieżących i źródeł. Podjęto również próbę oceny wpływu presji urbanizacyjnej na różnice w strukturze dominacji chrząszczy w zbiornikach miejskich i naturalnych. Stwierdzono, że głównym źródłem fauny sztucznych zbiorników miejskich są różnego typu zbiorniki naturalne, leżące w większej lub mniejszej odległości od centrum miasta oraz pobrzeże Bałtyku. Charakterystyczną cechą fauny zbiorników miejskich jest duży udział gatunków o znacznych zdolnościach migracyjnych oraz zwiększona liczebność gatunków słonolubnych (Bidessus pusillus). Zauważoną przypadkowość w występowaniu wielu gatunków można tłumaczyć przywabiającym działaniem miasta, zwłaszcza jako pułapki świetlnej. Zbadano dynamikę liczebności i liczby gatunków w ciągu roku (ryc. 2). W przypadku sztucznych zbiorników miejskich zależała ona głównie od migracji chrząszczy a nie, jak w przypadku zbiorników naturalnych, od fenologii fauny rodzimej (brak warunków do odbycia pełnego cyklu rozwojowego w zbiornikach sztucznych). Na przebieg zmian liczby osobników i gatunków miały także wpływ warunki termiczne wody.

Słowa kluczowe

PL

hydrobiologia; Szczecin; wystepowanie; zbiorniki wodne; Limniidae; Coleoptera; Bidessus pusillus; Laccobius minutus; chrzaszcze; Hydrophilidae; Hydraenidae

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Hydrobiologica
• Rocznik: 1994
• Tom: 36
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.57-74,wykr.,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wichtowska M.

• Uniwersytet Szczecinski, Szczecin

autor

Sobczak A.

Bibliografia

• Banaszak J., K. Kasprzak, 1978. Badania fauny bezkręgowców terenów miejskich [Studies on the invertebrate fauna of an urban regions]. Prz. zool., 22, 299-349.
• Bednarek A., 1980. Fauna pluskwiaków (Heteroptera) sztucznych zbiorników wodnych terenów zurbanizowanych [Heteroperous (Heteroptera) fauna of artificial water bodies of urbanized regions], Wiad. Entomol., 1, 159-174.
• Biesiadka E., 1971. Chrząszcze wodne z podrzędu Adephaga Pojezierza Międzychodzko-Sierakowskiego [Water beetles of the Adephaga suborder in the Międzychodzko-Sierakowskie Lake District]. Bad. Fizjogr. Polski Zach., B, 24, 9-33.
• Biesiadka E., 1977. Coleoptera. In: Wróblewski A. (Ed.): Bottom fauna of the heated Konin Lakes. Monogr. fauny Polski, 7, 259-280.
• Biesiadka E., 1980. Water beetles (Coleoptera) of the eutrophic Lake Zbęchy (Leszno voiv.). Pol. ecol. Stud., 6, 263-275.
• Friday L., 1988. A key to the adults of British water beetles. Field Studies, 7, 1-151.
• Galewski K., E. Tranda, 1978. Chrząszcze - Coleoptera. Fauna słodkowodna Polski [Beetles - Coleoptera. Freshwater fauna of Poland]. Warszawa, PWN, 10, 7-396.
• Karolewski M., 1981. Specyfika i status ekologiczny miasta [Specific character and ecological status of a city], Wiad. Ekol., 27, 3-35.
• Kordylas A., 1990. Chrząszcze wodne (Coleoptera) lobeliowego jeziora Krzemno [Water beetles of the lobelian Lake Krzemno]. Fragm. faun., 33, 71-81.
• Kornobis S., 1975. Materiały do znajomości chrząszczy wodnych (Hydrocoleoptera) Wolina [Materials towards a knowledge of water beetles (Hydrocoleoptera) of Wolin], Bad. fizjogr. Polski Zach., C, 167-170.
• Kornobis S., 1979. Chrząszcze (Coleoptera) zbiorników wodnych Wolina i pd.-wsch. części Uznamu [Beetles (Coleoptera) of water bodies of Wolin and the south-eastern part of Uznam]. Bad. fizjogr. Polski Zach., C, 32, 19-44.
• Krach W., 1932. Materiały do fauny chrząszczy (Coleoptera) wodnych Jeziora Kierskiego i wód przyległych [Materials concerning the water beetle (Coleoptera) fauna of Lake Kierskie and adjoining waters]. Pr. Kom. mat.-przyr. Pozn. TPN, B, 16, 1-20.
• Łęgosz-Owsianna D., 1955. Chrząszcze drobnych zbiorników wodnych okolic Poznania [Beetles of small water bodies in the surroundings of Poznań], Pr. Kom. biol. Pozn. TPN, B, 6, 1-19.
• Pisarski B., P. Trojan, 1976. Zoocenozy obszarów zurbanizowanych [Zoocoenose of urbanized regions]. Wiad. Ekol., 22, 338-344.
• Podgórniak R., 1959. Chrząszcze wodne z podrzędu Hydradephaga wyspy Wolina [Water beetles of the Hydradephaga suborder of Wolin Island], Przyr. Pol. Zach., 3-4, 329-332.
• Podgórniak R., 1960. Chrząszcze wodne wyspy Wolina [Water beetles of Wolin Island]. Bad. fizjogr. Polski Zach., 6, 51-67.
• Szulczewski J.W., 1922. Chrząszcze Wielkopolski [Beetles of Great Poland] Pr. Kom. mat.-przyr. Pozn. TPN, B, 1, 183-243.