Spatial and temporal heterogeneity in plankton distribution in a Nigerian tropical freshwater pond [southern Nigeria]

• Autorzy: Akpan A. W. , Akpan B.E.

Warianty tytułu

PL

Przestrzenne i czasowe zroznicowanie rozmieszczenia planktonu w slodkowodnym, tropikalnym stawie w poludniowej Nigerii

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Plankton density in the pond varied significantly with time and depth but not with site, indicating no site-specific differences. ANOVA showed the importance of temporal over spatial variation (P < 0.01). The two components were not significantly different during the rainy season, owing to the effect of cloud cover and precipitation which flushed out the plankton. Temporal variation predominated during the dry season owing to increasing variation in solar radiation and plankton abundance.Przestrzenne i czasowe zróżnicowanie w składzie planktonu stawu Mfangmfang (ryc. 1) badano dwa lata (listopad 1986 - październik 1988). Woda stawu charakteryzowała się wysoką temperaturą (27,91 ± 1,80°C ) i odczynem neutralnym. Przeźroczystość była niska w sezonie deszczowym (18,60 - 21,48 cm) z powodu dopływu osadu zawieszonego. Również niska była zawartość jonów (48,46 ± 11.85 µS cm-1) oraz alkaliczność ogólna (20,08 ± 10,03 mg dm-3 CaCO3) przy średnim natlenieniu (4,46 ± 1,58 mg dm-3), BZT5 było wysokie (5,25 ± 1,45 mg dm-3), co spowodowane było dopływem ścieków miejskich podczas gdy wartości NO3-N (69,51 ± 42,46 µg dm-3) i PO4-P (30.00 ± 25,60 µg dm-3) były najniższe w czasie sezonu suchego, gdyż zostały zużytkowane przez fitoplankton. Stwierdzono występowanie 27 rodzajów z 9 większych grup jak: Chlorophyceae (52,06%), Bacillariophyceae (30,60%), Cyanophyceae (9,20%), Dinophyceae (2,99%), Chrysophyceae (2,68%), Euglenophyceae (1,48%), Cladocera (0,60%), Copepoda (0,36%) i Rotifera (0,03%). Fitoplankton był zdominowany przez Chlorosophyceae wykazujące największe bogactwo gatunkowe (10 gatunków), zagęszczenie (x = 1860 osobn. dm-3) i różnorodność (x = 0,30), co spowodowane było eutroficznym charakterem stawu (wskaźnik 12,89). Zooplankton był mocno ograniczony (1.0%) i reprezentowany przez Cladocera, Copepoda i Rotifera (po jednym rodzaju), ze średnim zagęszczeniem 83 osobn. dm-3. Zagęszczenie planktonu było istotnie wyższe w sezonie suchym w porównaniu do sezonu deszczowego, co związane było z dostępnością światła słonecznego i nutrientów. Analiza zróżnicowania przestrzennego wykazała, że 78,0% fitoplanktonu występowało w ciągu dnia na głębokości 1-3 m, a na powierzchni (12%) (ryc. 2) .Analiza zróżnicowania czasowego pokazała, że w godzinach rannych występowały większe ilości planktonu (40,0%) niż w innych porach dnia (ryc. 3). Test ANOVA wykazał, że czasowy składnik zmienności był wyższy niż przestrzenny (P < 0,05) w porze suchej, wskutek wzrastającej zmienności promieniowania słonecznego i liczebności planktonu.

PL

Przestrzenne i czasowe zróżnicowanie w składzie planktonu stawu Mfangmfang (ryc. 1) badano dwa lata (listopad 1986 - październik 1988). Woda stawu charakteryzowała się wysoką temperaturą (27,91 ± 1,80°C ) i odczynem neutralnym. Przeźroczystość była niska w sezonie deszczowym (18,60 - 21,48 cm) z powodu dopływu osadu zawieszonego. Również niska była zawartość jonów (48,46 ± 11.85 µS cm-1) oraz alkaliczność ogólna (20,08 ± 10,03 mg dm-3 CaCO3) przy średnim natlenieniu (4,46 ± 1,58 mg dm-3), BZT5 było wysokie (5,25 ± 1,45 mg dm-3), co spowodowane było dopływem ścieków miejskich podczas gdy wartości NO3-N (69,51 ± 42,46 µg dm-3) i PO4-P (30.00 ± 25,60 µg dm-3) były najniższe w czasie sezonu suchego, gdyż zostały zużytkowane przez fitoplankton. Stwierdzono występowanie 27 rodzajów z 9 większych grup jak: Chlorophyceae (52,06%), Bacillariophyceae (30,60%), Cyanophyceae (9,20%), Dinophyceae (2,99%), Chrysophyceae (2,68%), Euglenophyceae (1,48%), Cladocera (0,60%), Copepoda (0,36%) i Rotifera (0,03%). Fitoplankton był zdominowany przez Chlorosophyceae wykazujące największe bogactwo gatunkowe (10 gatunków), zagęszczenie (x = 1860 osobn. dm-3) i różnorodność (x = 0,30), co spowodowane było eutroficznym charakterem stawu (wskaźnik 12,89). Zooplankton był mocno ograniczony (1.0%) i reprezentowany przez Cladocera, Copepoda i Rotifera (po jednym rodzaju), ze średnim zagęszczeniem 83 osobn. dm-3. Zagęszczenie planktonu było istotnie wyższe w sezonie suchym w porównaniu do sezonu deszczowego, co związane było z dostępnością światła słonecznego i nutrientów. Analiza zróżnicowania przestrzennego wykazała, że 78,0% fitoplanktonu występowało w ciągu dnia na głębokości 1-3 m, a na powierzchni (12%) (ryc. 2) .Analiza zróżnicowania czasowego pokazała, że w godzinach rannych występowały większe ilości planktonu (40,0%) niż w innych porach dnia (ryc. 3). Test ANOVA wykazał, że czasowy składnik zmienności był wyższy niż przestrzenny (P < 0,05) w porze suchej, wskutek wzrastającej zmienności promieniowania słonecznego i liczebności planktonu.

Słowa kluczowe

PL

fitoplankton; Cyanophyceae; stawy; plankton; Bacillariophyceae; Cladocera; zooplankton; Nigeria; hydrobiologia; wystepowanie; Rotifera; staw Mfangmfang; Copepoda; Chlorophyceae; Dinophyceae

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Hydrobiologica
• Rocznik: 1994
• Tom: 36
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.201-211,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Akpan A. W.

• University of Uyo, P.M.B.1017, Uyo, Akwa Ibom State, Nigeria

autor

Akpan B.E.

Bibliografia

• Anadu D.I., A. Obioha, C. Ejike, 1990. Water quality and plankton periodicity in two contrasting mine lakes in Jos, Nigeria. Hydrobiologia, 208, 17-25.
• American Public Health Association, 1980. Standard methods for the examination of water and waste water. Washington, Amer. Publ. Health Assoc., 1134 pp.
• Biswas S.,N.O.Nweze, 1990. Phytoplankton of Ogulebe Lake, Opi, Anambra State, Nigeria. Hydrobiologia, 199, 81-86.
• Chidobem I.J., C. Ejike, 1985. An evaluation of the trophic status of the Shen reservoir by an analysis of phytoplankton composition and water characteristics. Proc. 4th Annual Conf. Fish Soc. of Nigeria (FISON), Port Harcourt, 26-29th Nov. 1985, 175-178.
• Crompton W.G., R.G. Wetzel, 1992. Effects of differential growth and morality in the seasonal succesion of phytoplankton population in Lawrence Lake, Michigan. Ecology, 63 (6), 1729.
• Khan M.A., C. Ejike , 1984. Limnology and plankton periodicity of Jos Plateau water reservoir, Nigeria, West Africa. Hydrobiologia, 114, 189-199.
• Khan M.A., T. Fagbemi, C. Ejike, 1983. Diurnal variations of physico-chemical factors and planktonic organisms in Jos Plateau (West Africa) Water Reservoir. Jap. J. Limnol., 44, 65-71.
• King R.P., N.A. Nkanta, 1991. The status and seasonality in the physico-chemical hydrology of Nigerian rainforest pond. Jap. J. Limnol., 52, 1-12.
• Lewis W.M. Jr., 1978. Comparison of temporal and spatial variation in the zooplankton of a lake by means of variance components. Ecology, 59, 666-671.
• Shannon C.E., W. Weaver, 1963. A mathematical theory of communication. Urbana, Univ. of Illinois Press, 117 pp.
• Sokal R.R., F.J. Rohlf, 1981. Biometry. 2nd ed. New York, Freeman, 858 pp.
• Threlkeld S.T., 1983. Spatial and temporal variation in the summer zooplankton community of a riverine reservoir. Hydrobiologia, 107, 249-254.