Przeciwdzialanie nadmiernemu rozpraszaniu zabudowy duzych miast. Wnioski

• Autorzy: Nowakowski M
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rozpraszanie zabudowy i narastający chaos przestrzenny na podmiejskich obszarach dużych miast polskich jest efektem wielu niewłaściwości w przepisach prawa i w organizacji zarządzania przestrzenią. Ten negatywny proces jest zjawiskiem splecionym z wielu wzajemnie zależnych wątków. Artykuł stanowi zwięzłe podsumowanie i wnioski z badań prowadzonych pod kierunkiem autora w Instytucie Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej w latach 2000-2001.Realizacja większości sformułowanych wniosków wymaga odpowiednich uregulowań prawnych. Wnioski organizacyjne Nieracjonalna rozbudowa aglomeracji miejskich wynika tak z braku odpowiedniego systemu władzy odpowiedzialnej za gospodarowanie na tych obszarach, jak i z braku stosowania właściwych narzędzi, a nawet braku wiedzy o narzędziach służących do sterowania przestrzennym rozwojem w pożądanych kierunkach. Polityka przestrzenna powinna być prowadzona na całym obszarze aglomeracji przez jedną instytucję, dbającą o dobro całości, a nie tylko o partykularne interesy poszczególnych gmin. Wnioski planistyczne Dla obszarów miejskich aglomeracji powinny być sporządzane cztery rodzaje dokumentów planistycznych. 1. Studium struktury przestrzennej całej aglomeracji, składające się z tekstu i rysunku w skali 1:50 000, uchwalone przez wojewódzki sejmik samorządowy, a w przypadku powołania właściwej władzy - przez radę aglomeracji, po uzgodnieniu z sejmikiem województwa. 2. Polityka przestrzenna gminy, składająca się z tekstu i rysunku w skali 1:25 000, w pełni zgodna ze studium struktury przestrzennej aglomeracji. 3. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, sporządzane zawsze dla całych jednostek strukturalnych, wyodrębnionych w dokumencie „polityka przestrzenna gminy". 4.Plany operacyjne, sporządzane dla obszarów działań inwestycyjnych w czasie najbliższych kilku lat, uchwalane tak jak plany miejscowe przez rady gmin, jako obowiązujący przepis gminy. Wnioski ekonomiczno-finansowe Ograniczenie społecznie nieuzasadnionych i niepotrzebnie wysokich kosztów budowy i eksploatacji aglomeracji miejskich wymaga powstrzymania rozpraszania ich zabudowy (urban sprawl) i kształtowania racjonalnie zwartych struktur. Można to uzyskać przez stosowanie środków ekonomicznych ułatwiających zabudowywanie wolnych terenów wewnątrz miast, przy jednoczesnym obciążaniu inwestycji peryferyjnych pełnymi kosztami budowy społecznej i technicznej infrastruktury. Należy też wprowadzić obowiązek sporządzania prognoz ekonomicznych skutków ustaleń planistycznych.

EN

The urban sprawl as the dispersion of the building up and the increasing spatial chaos on the suburban areas of big Polish cities is the effect of many improprieties in the legal regulations and in the organization of the spatial management. This negative process is the phenomenon plaited with many mutually dependent plots. The article is a brief summary and conclusions from the examinations made under the author's leadership in the Institute of the Physical Planning and Municipal Economy in the period 2000-2001. The realization of a great majority of formulated conclusions needs the proper legal regulations. Organizational conclusions The irrational rebuilding of the urban agglomerations results as from the lack of the proper authority system responsible for the management on these areas so from the lack of application of right tools, and even the missing knowledge about the tools for the steering of the spatial development in the required directions. The spatial policy should be led on the all agglomeration area by the one institution, taking a care of entire welfare and not only of particular interests of several communities. Planning conclusions The four kinds of planning documents should be prepared for the areas of urban agglomerations. 1.The study of the spatial structure of the general agglomeration, consisting of the text and the drawing in the scale 1:50 000, resolved by the voivodeship local governmental seymik and in a case of the right authority appointment - by the agglomeration council, after the agreement with the voivodeship seymik. 2.The community spatial politics, consisting of the text and the drawing in the scale 1:25 000, fully agreeable with the study on the spatial structure in the agglomeration. 3.The local plans of spatial management, always prepared for all structural units, listed in the document "spatial politics in community". 4.The operational plans, prepared for the areas of the investment activities in the time of nearest several years, resolved as the local plans by the councils of communities, as the obligatory regulation in the community. Economic-financial conclusions The social limitation of the unjustified and unnecessary high building costs and the exploration of urban agglomerations require to stopthe urban sprawl and the shaping of rationally dense structures. We can obtain it by the application of economic means making possible the build up of the free terrains inside the cities, at the synchronous debiting periphery investments with full building costs of the social and technical infrastructure. One should put an obligation to prepare the economic prognoses for the reasons of the planning statements.

Słowa kluczowe

PL

miasta; urbanistyka; zabudowa; zabudowa rozproszona; miasta duze

• Wydawca: -
• Czasopismo: Człowiek i Środowisko
• Rocznik: 2002
• Tom: 26
• Numer: 1-2
• Opis fizyczny: s.87-102,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Nowakowski M

• Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, 02-078 Warszawa, ul.Krzywickiego 9

Bibliografia

• Analyse economique spatiale 1988. Zbiorowa. Grenoble
• Baugesetzbuch, 1993
• Brzeski W. J., Frenzen R. 1999 Uzasadnienie reformy formuły ad valorem w gospodarkach transformacji w: Świat Nieruchomości nr 28
• Code de l'Urbanisme 1990
• Europejska perspektywa przestrzennego rozwoju na rzecz zrównoważonego i trwałego rozwoju obszaru Unii Europejskiej. Maj 1999
• Jędraszko A. 1994 Samorząd terytorialny w Niemczech. Warszawa
• Jędraszko A. 1996 Zarządzanie mieszkalnictwem i planowanie komunikacji przez samorząd terytorialny w Niemczech. Łódź
• Jędraszko A. 1998 Planowanie s'rodowiska i krajobrazu w Niemczech. Warszawa Kołodziejski J. 1998 System planowania przestrzennego po reformie ustrojowej państwa
• Koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju. Monitor Polski nr 26 z dnia 16.08.2001
• Koncepcja studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy. 1997 - materiały konkursu urbanistycznego TUP
• Lewiński S., Niewiadomski Z, Nowakowski M., Suliga J., Sumień T. 1991 Podstawy prawne gospodarki przestrzennej Polski na tle rozwiązań zachodnioeuropejskich. Maszynopis IGPiK
• Nowakowski M. 2000 Praktyka gospodarowania przestrzenią. WSH Pułtusk
• Nowakowski M. (red.) 1994 Planowanie rozwoju aglomeracji miejskich w opiniach ekspertów
• Podstawy i bariery rozwoju Warszawy. OW SARP, Warszawa 2000
• Skalski K. 1997 Działania operacyjne w obszarach zabytkowych [w:] Świat Nieruchomości nr 21
• Skalski K. 1999 Rewitalizacja dawnych dzielnic miejskich w okresie transformacji systemowej w Polsce [w:] Świat Nieruchomości nr 28
• Stan prac nad raportem o stanie miast. Informacja Biura Związku Miast Polskich. Poznań 2000
• Uwarunkowania ustrojowe i prawne kształtowania ładu przestrzennego w Warszawie. OW TUP i OW SARP, 2001
• Ziobrowski Z. z zespołem 2000 Metodyczne podstawy planowania i programowania operacyjnego na poziomie lokalnym. Maszynopis IGPiK