Hartmaniellidae - living fossils among polychaetes

• Autorzy: Szaniawski H , Imajima M
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The jaw apparatus of the Recent eunicoid polychaete Hartmaniella erecta is closely similar to those of the Mesozoic species of Palurites. It is concluded that the family Hartmaniellidae originated in the late Palaeozoic from an ancestor close to the Paulinitidae and is qlosely related to Kielanoprionidae. The lineage shows an extremaly slow rate of evolution. Hartmaniellids have been abundant during the whole Mesozoic while its Recent representation is only a relic. Palurites jurassicus sp. n. is proposed.

PL

W oparciu o badania porównawcze wykazano, że stosunkowo niedawno poznana rodzina wieloszczetów współczesnych Hartmaniellidae (Imajima 1977) posiada aparat szczękowy o bardzo podobnej budowie do wcześniej już znanego gatunku triasowego Paluriles raridentahus (Kozur 1967) oraz do opisanego w niniejszej pracy gatunku jurajskiego Palurites jurassicus sp. n. Podobieństwo to dotyczy zarówno budowy całych aparatów jak i poszczególnych ich elementów (Figs 1-4, 58) i wskazuje na bliskie pokrewieństwo. Do rodzaju Palurites należy ponadto kilka innych gatuków mezozoicznych, znabych dotychczas wyłącznie na podstawie izolowanych szczęk. Porównania z wcześniej opisanymi skolekodontami (Figs 5A, C-D, 6) pozwalają na stwierdzenie, że hartmaniellidy wyodrębniły się już w górnym paleozoiku, pochodzą od przodków bliskich paulinitidom i są najbliżej spokrewnione z kielanoprionidami. Wśród form współczesnych najbardziej do nich zbliżona jest rodzina Lumbrinereidae (Fig. 7). Hartmaniellidy były bardzo liczne w mezozoiku, a współcześnie żyją zaledwie dwa ich gatunki o bardzo ograniczonym zasięgu występowania. Uważać je więc można za formy reliktowe.

Słowa kluczowe

PL

fauna kopalna; mezozoik; trias; skamienialosci; jura; aparat szczekowy; szczeki; skolekodonty; Palurites; kielanoprionidy; hartmaniellidy; wieloszczety; cechy morfologiczne; paleontologia; Palurites raridentatus; Palurites jurassicus

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Palaeontologica Polonica
• Rocznik: 1996
• Tom: 41
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.111-125,rys.,fot.,bibliogr.

Twórcy

autor

Szaniawski H

• Instytut Paleobiologii PAN, Aleja Zwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

autor

Imajima M

• National Science Museum, Hyakunin-Cho, Shinjuku-Ku, Tokyo, 169, Japan

Bibliografia

• Amoureux, L. 1977. Annélides Polychaetes de Madagascar. Description de deux nouvelles espéces (collections Crosnier et Jouannie). Bulletin du Museum National d'Histoire Naturelle 3 serie 495 (Zoologie 344). 1097-1100.
• Colbath, G.K. 1987. An articulated polychaete jaw apparatus from the Carboniferous Kittanning Formation, western Pennsylvania, U.S.A. Paläontologische Zeitschrift 61, 81-86.
• Catalono, R., Di Stefano, P., & Kozur, H. 1992. New data on the Permian and Triassic stratigraphy of western Sicily. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie, Abhandlungen 184, 25-61.
• Corradini, D. & Olivieri, R. 1974. Langettes siciliensis n. sp. A polychaete jaw apparatus from the Permo-Carboniferous of northwestern Sicily. Bolletino della Societa Pateontologica Italiana 13, 156-163.
• Eisenack, H. 1575. Beiträge zar Anneliden Forschung, I. Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie Abhandlungen 150, 227-252.
• Eller, E.R. 1938. Scolecodonts from the Potter Farm Formation of the Devonian of Michigan. Annals of the Carnegie Museum 37, 275-287.
• Eller, E.R. 1963. Scolecodonts from the Sheffield Shale, Upper Devonian of Iowa. Annals of the Carnegie Museum 36, 159-171.
• Gathof, J.M. f 984. Chapter 57: Hartmaniellidae. In: J.M. Uebelacker & P.G. Johnson (eds) Polychaetes of the northern Gulf of Mexico. Vol. 7, 1-3. Vittor, Mobile, Alabama.
• Imajima, M. 1977. A new polychaete family, Hartmaniellidae, from Japan. In: D.J. Reish & K. Fauchald (eds) Essays on polychaetous annelids in memory of Dr. Olga Hartman, 211-216. Allan Hancock Foundation, Los Angeles.
• Kozur, H. 1967. Scolecodonten aus dem Muschelkalk des germanischen Binnenbeckens. Monatsberichte der Deutschen Akademre der Wissenschaften zu Berlin 9, 842-886.
• Kozur, H. 1970. Zur Klassifikation und phylogenetischen Entwicklung der fossilen Phyllodocida und Eunicida (Polychaeta). Freiberger Forschungshefte 260 C, 35-81.
• Kozur, H. 1971. Die Eunicida und Phyllodocida des Mesozoikums. Freiberger Forschungshefte 267 C, 73-111.
• Kozur, H. 1972. Die Bedeutung der triassischen Scolecodonten insbesondere für die Taxonomie und Phylogenie der fossilen Eunicida. Hat sieh die Synthese vom 'orheotaxonomischen' und 'parataxonomichen' system in der Praxis bewährt? Mitteilungen der Gesellschaft der Geologie - und Bergbaustudenten 21, 745-776.
• Männil, R.M. & Zaslavskaya, N.M. (Мянниль, P.M., Заславская, H.M.) 1985. Находки среднепа-леозойских полихет в юго-восточной части Западно-Сибрской Плиты. In: B.H. Дубатолов, A.B. Каныгин (ed.) Биостратиграфия палеозоя западной Сибири. Tpyды Инcmumyma Гeoлoгuu u Гeoфuзuкu CO AH CCCP 619, 69-72, 199-200, and 213. Наука Новосибирск.
• Orensanz, J.M. 1990. The eunicemorph polychaete annelids from Antarctic and Subantarctic seas. Antarctic Research Series 52, 1-183.
• Seidel, S. 1959. Scolecodonten aus dem Zechstein Thüringens. Freiberger Forschungshefte 76 C, 7-31.
• Szaniawski, H. 1968. Three new polychaete jaw apparatuses from the Upper Permian of Poland, Acta Palaeontologica Polnnica 13, 255-281.
• Szaniawski, H. 1974. Some Mesozoic scolecodonts congeneric with Recent forms. Acta Palaeontologica Polonica 19, 179-199.
• Szaniawski, H. (in press) Scolecodonts. In: R.T. Clarke & J. Jansonius (eds) Palynology: Principles and Applications. AASP Silver Jubilee Book.
• Szaniawski, H. & Gaździcki, A. 1978. A reconstruction of three Jurassic polychaete jaw apparatuses. Acta Palaeontologica Polonica 29, 3-29.
• Tasch, P. & Stude, J.R. 1966. Permian Scolecodonts from the Fort Riley Limestone of Southeastern Kansas. Wichita State University Bulletin 68, 3-33.
• Zawidzka, K. 1971. A polychaete jaw apparatus and some scolecodonts from the Polish Middle Triassic. Acta Geologlca Polanica 21, 361-377.
• Zawidzka, K. 1975. Polychaete remains and their stratigraphic distributon in the Muschelkalk of southern Poland. Acta Geologica Polonica 25, 257-274.