Immunoenzymatyczna metoda [ELISA] oznaczania gliadyny [glutenu] w produktach żywnościowych

• Autorzy: Daniewski W , Wojtasik A. , Kunachowicz H.

Warianty tytułu

EN

ELISA [enzyme-linked immunosorbent assay] method of gluten determination in food products

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Gluten to jeden z najpowszechniej występujących alergenów roślinnych, powodujący u osób wrażliwych wystąpienie celiakii (glutenozależnej choroby trzewnej). Osoby cierpiące na tę chorobę muszą dla zachowania zdrowia pozostawać przez całe życie na diecie bezglutenowej. Z tego względu istotne znaczenie ma badanie zawartości glutenu (gliadyny) w żywności, zarówno specjalnego przeznaczenia żywieniowego, jak i w wybranych produktach ogólnego spożycia. Z uwagi na wagę zagadnienia, w Zakładzie Wartości Odżywczych Żywności Instytutu Żywności i Żywienia wdrożono zatwierdzoną przez Kodeks Żywnościowy, immunoenzymatyczną metodę (ELISA Mendez R5) oznaczania gliadyny w żywności przy użyciu gotowych zestawów testowych.

EN

Gluten is one of the most common plant allergens which causes celiac disease in sensitive individuals. Celiac persons must stay gluten free diet for life to maintain health. Thus it is very important to analyse gluten (gliadin) content in food - both particular nutritional uses and also food for normal consumption. Taking this into consideration ELISA Mendez R5 method of gluten determination temporarily endorsed by Codex Alimentarius FAO/WHO was implemented in department of Nutritional Value of Food at National Food and Nutrition Institute.

Słowa kluczowe

PL

test ELISA; metody immunoenzymatyczne; gluten; oznaczanie; produkty spozywcze; Kodeks Zywnosciowy; alergeny roslinne

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 2009
• Tom: 36
• Numer: 4
• Opis fizyczny: s.640-647,rys.,bibliogr.

Twórcy

autor

Daniewski W

• Zaklad Wartosci Odzywczych Zywnosci, Instytut Zywnosci i Zywienia w Warszawie, Warszawa

autor

Wojtasik A.

autor

Kunachowicz H.

Bibliografia

• 1. Burda-Muszyńska B., Cukrowska B., Oralewska B.: Celiakia atypowa i częstość występowania w grupach ryzyka u dzieci. W: Biologicznie aktywne peptydy i białka żywności. Red: Dziuba J., Fornal Ł.: Warszawa, WNT, 2009, 307-319.
• 2. Jarosz M., Dzieniszewski J.: Celiakia. Porady lekarzy i dietetyków. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005.
• 3. Rujner J., Cichańska B.A.: Dieta bezglutenowa i bezmleczna dla dzieci i dorosłych. Warszawa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2002.
• 4. Wojtasik A.: Żywienie w celiakii, W: Biologicznie aktywne peptydy i białka żywności. Red.: Dziuba J., Fornal Ł., Warszawa, WNT, 2009, 319-332.
• 5. Gawęcki J. (red.). Białka w żywności i żywieniu. Warszawa, Instytut Danone, 1998.
• 6. Iwaniak A., Dziuba J.: Bioaktywne sekwencje w białkach żywności, W: Biologicznie aktywne peptydy i białka żywności. Red.: Dziuba J., Fornal Ł., Warszawa, WNT, 2009, 176-267.
• 7. Wieser H.: Chemistry of gluten proteins. Food Microbiol., 2007 Apr, 24(2), 115-9.
• 8. Shewry P.R., Halford N.G.: Cereal seed storage proteins: structures, properties and role in grain utilization. J. Exp. Bot., 2002, 53, 370, 947-58.
• 9. Jabri B., Kasarda D.D., Green P.H.: Innate and adaptive immunity: the yin and yang of celiac disease. Immunol. Rev., 2005, 206, 219-31.
• 10. Codex Alimentarius: Ad hoc Working Group on the Revision of the Standard for Gluten-Free Products. Joint FAO/WHO Food Standards Programme. Codex Committee on Nutrition and Foods for Special Dietary Uses. 10 November 2007.
• 11. Kanerva P.M., Sontag-Strohm T.S., Ryöppy P.H., et al.: Analysis of barley contamination in oats using R5 and ù-gliadin antibodies. Journal of Cereal Science Volume 44, Issue 3, November 2006, 347-352.
• 12. Wieser H.: Relation between gliadin structure and celiac toxicity. Acta Paediatr., 1996, 85, Suppl 412, 3-9.
• 13. Dewar D.H., Amato M., Ellis H.J., et al.: The toxicity of high molecular weight glutenin subunits of wheat to patients with coeliac disease. Eur. J. Gastroenterol. Hepatol., 2006, 18, 5, 483-91.
• 14. Howdle P.D.: Gliadin, glutenin or both? The search for the Holy Grail in coeliac disease. Eur. J. Gastroenterol. Hepatol., 2006, 18, 7, 703-6.
• 15. Hallert C., Olsson M., Störsrud S., et al.: Oats can be included in gluten-free diet. Lakartidningen 1999, 96, 3339.
• 16. Hoffenberg E.J., Haas J., Drescher A., et al.: A trial of oats in children with newly diagnosed celiac disease. J. Pediatr., 2000, 137, 361-366.
• 17. Högberg L., Laurin P., Fälth-Magnusson K., et al.: Oats to children with newly diagnosed coeliac disease: a randomised double blind study. Gut 2004, 53, 5, 649-654.
• 18. Kupper C.: Dietary guidelines and implementation for celiac disease. Gastroenterology, 2005, 128, 4, Suppl 1, 121-7.
• 19. Lundin K.E., Nilsen E.M., Scott H.G., et al.: Oats induced villous atrophy in coeliac disease. Gut. 2003, 52, 11, 1649-52.
• 20. Storsrud S., Olsson M., Arvidsson Lenner R., et al.: Adult celiac patients do tolerate large amounts of oats. Europ. J. Clin. Nutr. 2003, 57, 163.169.
• 21. Thompson T.: Gluten contamination of commercial oat products in the United States. N. Engl. J. Med., 2004, 4, 351, 19, 2021-2.
• 22. Skerritt J.H., Hill A.S.: Enzyme immunoassay for determination of gluten in foods: collaborative study. J. Assoc. Off. Anal. Chem., 1991, 74, 2, 257-64.
• 23. Kahlenberg F., Sanchez D., Lachmann I., et al.: Monoclonal antibody R5 for detection of putatively coeliac-toxic gliadin peptides. Eur. Food. Res. Technol., 2006, 222: 78-82.
• 24. Darewicz M., Dziuba J., Minkiewicz P.: Computational characterisation and identification of peptides for in silico detection of potentially celiac-toxic proteins. Food. Sci. Technol. Int., 2007, 13, 2, 125-133.
• 25. Méndez E., Vela C., Immer U.: Report of a collaborative trial to investigate the performance of the R5 enzyme linked immunoassay to determine gliadin in gluten-free food. Eur. J. Gastroenterol. Hepatol., 2005, 17, 10, 1053-63.
• 26. Dostálek P., Hochel I., Méndez E., et al.: Immunochemical determination of gluten in malts and beers. Food Addit. Contam., 2006, 23, 11, 1074-8.
• 27. Ferre S., Garcia E., Mendez E.: Measurement of hydrolysed gliadins by a competitive ELISA based on monoclonal antibody R5: analysis of syrups and beers. Stern M (editor): Procedeings of 18th meeting of Working Group on Prolamin Analysis and Toxicity, 2-5 October 2003, Stockholm, Sweden. Zwickau: Verlag Wissenschaftliche Scripten; 2004, 65-69.
• 28. Picariello G., Ferranti P., Nasi A., et al.: Peptides and proteins in beers: a proteomic approach. Stern M. (Ed.): Procedeings of 21 meeting of Working Group on Prolamin Analysis and Toxicity, 28-30 September 2006, Trieste, Italy. Verlag Wissenschaftliche Scripten; 2007, 59-66.
• 29. Dekking L., Mitea C., Stepniak D., et al.: Detection and detoxification of gluten. Stern M (Ed.): Procedeings of 21st meeting of Working Group on Prolamin Analysis and Toxicity, 28-30 September 2006, Trieste, Italy,.Zwickau: Verlag Wissenschaftliche Scripten; 2007, 23-27.
• 30. Rozporządzenie Komisji Unii Europejskiej (WE) nr 41//2009 z 20 stycznia 2009 r. dotyczące składu i etykietowania środków spożywczych odpowiednich dla osób nietolerujących glutenu.
• 31. Akobeng A.K, Thomas A.G.: Systematic review: tolerable amount of gluten for people with coeliac disease. Aliment. Pharmacol. Ther., 2008, 1, 27, 11, 1044-52.
• 32. Catassi C., Fabiani E., Iacono G., et al.: A prospective, double-blind, placebo-controlled trial to establish a safe gluten threshold for patients with celiac disease. Am. J. Clin. Nutr., 2007, 85, 160.6.
• 33. Pekka C., Markku M., Kaukinen K.: Safe gluten threshold for patients with celiac disease: some patients are more tolerant than others. Am. J. Clin. Nutr., 2007 Jan, 85, 1, 160-6.. 34. Troncone R., Auricchio R., Granata V.: Issues related to gluten-free diet in coeliac disease. Curr. Opin. Clin. Nutr. Metab. Care., 2008, 11, 3, 329-33.