Nawozenie organiczne i wapnowanie gleby a zawartosc olowiu w warzywach

• Autorzy: Jablonska-Ceglarek R , Zaniewicz-Bajkowska A. , Rosa R. , Franczuk J.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badano wpływ nawożenia organicznego oraz wapnowania na zawartość ołowiu w glebie i warzywach. W pierwszym roku po nawożeniu i wapnowaniu uprawiano kapustę głowiastą białą, w drugim burak ćwikłowy, a w trzecim sałatę kruchą. Nawożenie organiczne stosowano w postaci: obornika (60 t·ha⁻¹), słomy żytniej (4 t·ha⁻¹) oraz żyta i wyki ozimej uprawianych na zielony nawóz jako międzyplony ozime. Glebę wapnowano nawozem wapniowym węglanowym zwyczajnym w dawce 1,5 t CaO·ha⁻¹. W pierwszym roku po nawożeniu organicznym obniżenie, w porównaniu do kontroli, zawartości w glebie ołowiu rozpuszczalnego uzyskano, stosując nawożenie słomą żytnią, obornikiem i żytem. Najkorzystniej na obniżenie zawartości ołowiu w kapucie wpłynęło nawożenie obornikiem i żytem ozimym. Wapnowanie gleby w pierwszym roku po jego zastosowaniu nie wpływało w sposób istotny na ilość ołowiu rozpuszczalnego w glebie. Następczy wpływ nawożenia organicznego na zawartość w glebie ołowiu rozpuszczalnego oraz na zawartość ołowiu w warzywach stwierdzono tylko w drugim roku po jego zastosowaniu. Najkorzystniej na obniżenie zawartości ołowiu rozpuszczalnego w glebie oraz jego zawartości w burakach ćwikłowych wpłynęło nawożenie wyką ozimą i żytem. Wapnowanie gleby nie miało istotnego wpływu na zawartośc ołowiu w warzywach.

EN

The effect of organic fertilization and liming of soil on lead content in soil and in the white cabbage grown in the first year after fertilization was studied. The following organic fertilizers were used: farmyard manure at the dose 60 t·ha⁻¹, rye straw at the dose of 4 t·ha⁻¹, and rye and winter vetch cultivated for green fertilizer as winter intercrops. The soil was limed with the normal calcium carbonate fertilizer at the dose of 1,5 t CaO·ha⁻¹. In the first year after organic fertilization lowering of soil content of lead dissolvable in ammonium acetate (pH 7,3), assumed available for the plants, was obtained with the use of fertilization with straw, farmyard manure, and rye. The greatest lowering of lead content in cabbage was obtained with fertilization with farmyard manure and winter rye. The liming of soil, in the first year after use, did not have an essential influence on the quantity of dissolvable lead in soil and its contents in cabbage. The successive effect of organic fertilization on the content of lead dissolvable in soil and in vegetables was found only in the second year following its application. The most beneficial effect on lowering dissolvable lead content in soil and red beet was exercised by fertilization with winter vetch and rye The liming of soil did not have an essential influence on the content of lead in vegetables.

Słowa kluczowe

PL

nawozenie organiczne; zawartosc olowiu; metale ciezkie; buraki cwiklowe; wapnowanie gleby; salata krucha; kapusta glowiasta biala; warzywa

EN

cabbage; crisp lettuce; heavy metal; lead content; organic fertilization; red beet; soil liming; vegetable

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Hortorum Cultus
• Rocznik: 2003
• Tom: 02
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.31-45,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Jablonska-Ceglarek R

• Akademia Podlaska, ul.B. Prusa 14, 08-110 Siedlce

autor

Zaniewicz-Bajkowska A.

autor

Rosa R.

autor

Franczuk J.

Bibliografia

• Alloway B. J., Ayres D. C., 1999. Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska. PWN Warszawa.
• Baran S., Martyn W., Flis-Bujak M., Pietrasik W., 1995. Problemy rekultywacji gleb zanieczyszczonych przez metale ciężkie. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 418, 698–702.
• Baran S., Martyn W., Bojarski J., 1998. Wpływ wermikompostu z osadu ściekowego i węglanu wapnia na migrację metali ciężkich do łańcucha troficznego. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 461, 111–120.
• Bartnicki J., Hrehoruk J., Olendrzyński K., 1994. Oszacowanie udziału Polski w atmosferycznym transporcie metali ciężkich na obszar Europy. Arch. Ochr. Środ. 3–4, 39–66.
• Buliński R., Błoniarz J., Moskwa R., 1987. Wpływ emisji Huty Szkła „Krosno” na zawartość niektórych pierwiastków śladowych w wybranych warzywach i owocach. Bromat. Chem. Toksykol. 20, 222.
• Chodak T., Szerszeń L., Kabała C., 1995. Metale ciężkie w glebach i warzywach (burakach ćwikłowych i marchwi) ogrodów działkowych Wrocławia. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 418, 291–297.
• Chojnicki J., Czarnowska K., 1993. Zmiany zawartości fosforu ogółem i rozpuszczalnego Zn, Cu, Pb i Cd w glebach intensywnie użytkowanych rolniczo. Rocz. Gleboz. XLIV, 3–4, 99–111.
• Ciećko Z., Wyszkowski M., Żołnowski A., 1995. Ocena wpływu kory drzewnej i torfu oraz wapnowania na pobieranie kadmu przez owies i kukurydzę. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 418, 603–609.
• Czarnowska K., Gworek B., 1994. Pierwiastki śladowe w warzywach liściowych i owocach z ogrodów działkowych dzielnicy Warszawa-Mokotów. Roczn. Glebozn. XLV 1/2, 37–43.
• Czernych N. A., Owczarenko M. M., Popowiczewa Ł. Ł., Czernych I. N., 1995. Prijemy sniżienia fitotoksicznosti tiażiełych mietałłow. Agrochimija 9, 101–107.
• Dziadowiec H., 1993. Ekologiczna rola próchnicy glebowej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 411, 269–282.
• Gerritse R. C., Van Driel W., 1994. The relationship between of trace metals, organic matter and pH in temperate soil. J. Environ. Annal. 13/2, 197–204.
• Gołowatyj S. E., Żigariew P. E., Pankrutskaja Ł. J., 2000. Postuplienie kadmia w sielskochaziajstwiennyje. Agrochimija 1, 81–85.
• Hławiczka S., 1998. Ocena emisji metali ciężkich do powietrza z obszaru Polski. Cz. II. Emisje w latach 1980–1995. Arch. Ochr. Środ. 24/4, 91–108.
• Hutton M., Symon C., 1986. The Quantities of Cadmium, Lead, Mercury and Arsenic Entering the U.K. Environment from Human Activities. Sci. Total Environ. 57, 409–419.
• Kukier U., 1991. Metale ciężkie w atmosferze i glebach Lublina. Arch. Ochr. Środ. 2, 117–138.
• Lityński T., Jurkowska H., 1982. Żyzność gleby i odżywianie się roślin. PWN Warszawa.
• Misztal M., Ligęza S., 1995. Wpływ odczynu, wilgotności i czasu inkubacji na rozpuszczalność metali ciężkich w glebie zanieczyszczonej przez hutę cynku. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 418, 466–472.
• Mocek A., Owczarek W., 1993. Wiązanie Cu, Pb, Zn przez próchnicę w glebach zanieczyszczonych emisjami hut miedzi. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 411, 293–298.
• Nriagu J., 1989. Natural versus anthropogenic emissions of trace metals to the atmosphere. [w:] Pacyna J., Ottar B. (red.): Control and Fate of Atmospheric Trace Metals. Kluwer Publ. Dordrecht., 3–13.
• Pacyna J., Münch J., 1988. Atmospheric emmisions of arsenic, cadmium, mercury and zinc in Europe in 1982. Norwegian Inst. for Air Research 17.
• Thorton I., Timothy H. J., 1984. Sources of Lead Associated Metals in Vegetables Grown in British Urban Soils: uptake form the soil versus air deposition. [w:] Hemphill D.D. (red.): Trace Substances in Environmental Health-XVIII, University of Missouri, 303–310.
• Tyksiński W., Wróblewicz A., 2000. Zawartość kadmu i ołowiu w podłożach i częściach jadalnych warzyw pochodzących z upraw produkcyjnych. Mat. Konf. „Efektywność stosowania nawozów w uprawach ogrodniczych”. SGGW Warszawa, 131–133.
• Zommer-Urbańska S., Topolewski P., Kuczyńska I., Wojciech P., 1989. Badania zawartości fluoru i ołowiu w wybranych warzywach i owocach uprawianych w zasięgu emisji tych pierwiastków przez Hutę Szkła Gospodarczego „Irena” w Inowrocławiu. Rocz. PZH XL, 3, 208–214.