Identification of fish remains from early-mediaeval layers of the vegetable market excavation site in Szczecin, Poland

• Autorzy: Klyszejko B , Chelkowski Z. , Chelkowska B. , Sobocinski A.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Background. Considerable amounts of fish bones and scales were discovered in 1953-1963, in an archaeological excavation pit situated in a former Vegetable Market in Szczecin, on the left bank of River Odra. Materials and Methods. Bone remains comprising 725 labelled collections from various dated sediment layers were identified. Individual bones were compared to those of corresponding extant fish species from water bodies near Szczecin and were identified to bone type and assigned to species. The scales were identified as well. Results. A total of 10 085 (76.2%) bone remains, out of 13 229, could be identified. They belonged to 20 fish species. Most abundant were remains of carp bream (Abramis brama), zander (Sander lucioperca), roach (Rutilus rutilus), tench (Tinca tinca), wels catfish (Silurus glanis), European perch (Perca fluviatilis), northern pike (Esox lucius), and sturgeon (Acipenser sturio). Conclusion. The majority of fish species targeted by early-mediaeval fishermen are also very important in the present-day fisheries in the area. It can be presumed that intensive sturgeon fishery in early Middle Ages markedly contributed to the species′ extinction from the area.

Słowa kluczowe

EN

Middle Age; Acipenser sturio; Poland; tench; scale; fish remain; roach; sturgeon; Abramis brama; archaeological excavation; Tinca tinca; Rutilus rutilus; Silurus glanis; carp bream; Szczecin city; zander; wels catfish; Perca fluviatilis; Esox lucius; Stizostedion lucioperca; European perch; fish bone; pike

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Ichthyologica et Piscatoria
• Rocznik: 2004
• Tom: 34
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.85-101,fig.,ref.

Twórcy

autor

Klyszejko B

• Agricultural University of Szczecin, Kazimierza Krolewicza 4, 71-550 Szczecin, Poland

autor

Chelkowski Z.

autor

Chelkowska B.

autor

Sobocinski A.

Bibliografia

• Anonymous, 1868. Pommersche Urkundenbuch Vol. I, No. 418.
• Baruš V., Oliva O., 1995. Mihulovci a ryby [Cyclostomes and fishes]. Akademia Ceske Republiky, Praha. (In Czech.)
• Brylińska M. (ed.), 2000. Ryby sΠodkowodne Polski. [Freshwater fishes of Poland.] PWN,Warszawa. (In Polish.)
• Chełkowski Z., Filipiak J., 2000. Osteologiczne szczątki ryb z wczesno-średniowiecznego Wolina (stanowisko 1, wykop 6). [Osteological fish remains from early-mediaeval Wolin (site 1, pit 6).] Materiały Zachodniopomorskie 46: 193–212. (In Polish.)
• Chełkowski Z., Filipiak J., Chełkowska B., 1998. Występowanie i charakterystyka ichtiofauny we wczesno-średniowiecznych warstwach osadniczych portu w Wolinie [Occurrence and description of fish remains in early medieval settlement layers of the port of Wolin.] Materiały Zachodniopomorskie 44: 223–246. (In Polish.)
• Dworaczyk M., Kowalska A.B., 2004. Szczecin. Początki i dzieje wczesno-średniowiecznego miasta. [Szczecin. Origins and history of an early-mediaeval town.] Pracownia Archeologiczna Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Szczecin. (In Polish.)
• Filipiak J., Chełkowski Z., 2000. Osteological characteristics of fish remains from Elary medieval sedimentary layers of the port in the town of Wolin. Acta Ichthyologica et Piscatoria 30 (1): 135–150.
• Grodziński Z., 1971. Anatomia i embriologia ryb. [Anatomy and embryology of fishes.]PWRiL, Warszawa. (In Polish.)
• Horoszewicz L., 1960. Wartości kości gardłowych dolnych (ossa pharyngea interiora) jako kryterium gatunkowego oznaczania ryb karpiowatych (Cyprynidae). [Importance of lower pharyngeal bones (ossa pharyngea interiora) as a criterion for specific identification of cyprinid fishes (Cyprinidae).] Roczniki Nauk Rolniczych B 75 (2): 237–258. (In Polish.)
• Janec-Susłowska W., 1957. Osteologia szczupaka. [Osteology of pike.] PWN, Warszawa. (In Polish.)
• Kaj J., 1957. Możliwości poznawcze badaƒ ichtiologicznych w archeologii i metodyka badań.[Cognitive potential of ichthyological studies in archaeology; methodology.] Archeologia Polski 1: 116–125. (In Polish).
• Kubasiewicz M., Gawlikowski J., 1967. Zwierzęcy materiał kostny z wczesno-średniowiecznego Rynku Warzywnego w Szczecinie. Część I. [Animal bones from the early-mediaeval Vegetable Market in Szczecin, Part I.] Materiały Zachodniopomorskie 13:337–368. (In Polish.)
• Lebedev V.D., 1960. Presnovodnaja cetverticnaja ihtiofauna evropejskoj casti SSSR.[Freshwater Quaternary fish fauna of the European part of the USSR.] Izdatel’stvo Moskovskogo universiteta, Moskva. (In Russian.)
• Leciejewicz L., Rulewicz M., Wesołowski S., Wieczorowski T., 1972. La Ville de Szczecin des IXe–XIIIe siecles. Archaeologia Urbium, Pologne. Fasc 2. Zakład Narodowy Imienia Ossolińskich – Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
• Makowiecki D., 1993. O możliwościach poznawczych i niektórych problemach metodycznych archeozoologii polskiej. [Cognitive potential and selected methodological problems of Polish archaeozoology.] Archeologia Polski 38 (1): 37–49. (In Polish.)
• Makowiecki D., 2003. Historia ryb i rybołówstwa w Holocenie na Niżu Polskim w świetle badań archeoichtiologicznych. [History of fishes and fishing in Holocene on Polish Lowland in the light of archeoichthyological studies.] Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, Poznaƒ. (In Polish.)
• Marciniak A., 1996. Archeologia i jej źródła. Materiały faunistyczne w praktyce badawczej archeologii. [Archaeology and its sources. Faunistic materials in archaeological practice.]Wydawnictwo Naukowe PAN, Warszawa–Poznań. (In Polish.)
• Ninua, N.Š., 1976: Atlanticeskij osetr reki Rioni. [Atlantic sturgeon from the Rioni River.]Izdatel’stvo Metsniereba, Tbilisi. (In Russian.)
• Rolik W., Rembiszewski J.M., 1987. Ryby i krągłouste (Pisces et Cyclostomata). [The fish and cyclostomes.] PWN, Warszawa. (In Polish.)
• Rulewicz M., 1974. Ze studiów nad rybołówstwem we wczesno-średniowiecznych miastach przy ujściu Odry. [A contribution to the knowledge on fishing in early medieval towns In the Odra River estuary.] Archeologia Polska 19 (2): 387–482. (In Polish.)
• Rulewicz M., 1994. Rybołówstwo Gdańska na tle ośrodków miejskich Pomorza od IX do XIII wieku. [Fishing of the city of Gdańsk in relation to other urban centres of Pomerania from 9th through 13th century.] Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Ossolineum,Wrocław–Warszawa–Kraków. (In Polish.)
• Susłowska W., 1968: The morphology of osseous remnants of cyprinidae fishes excavated In the main Gdańsk stand. Zoologica Poloniae 18 (2): 171–210.
• Susłowska W., Urbanowicz K., 1967. Szczątki kostne ryb z wczesno-średniowiecznego Gdańska (X–XIII w.). [Osseous remnants of fishes from early medieval Gdańsk (10–13th century).] Gdańsk Wczesno-średniowieczny 6: 53–65. (In Polish.)
• Susłowska W., Urbanowicz K., 1984. Wartość diagnostyczna łusek krajowych gatunków ryb karpiowatych (Cyprinidae). [Diagnostic value of the scales of Polish cyprinid fish species.]Annales Zoologici 38 (5): 111–130. (In Polish.)
• Suworow W.K., 1954. Podstawy ichtiologii. [Fundamentals of ichthyology.] PWN, Warszawa.(In Polish.)
• Urbanowicz K., 1956. Osteologia karpia. [Carp osteology.]. PWN, Warszawa. (In Polish.)
• Urbanowicz K., 1965. Połowy jesiotra zachodniego Acipenser sturio L. we wczesno-średniowiecznym Gdańsku w Świetle materiałów wykopaliskowych. [Catches of the common sturgeon, Acipenser sturio L. in early medieval Gdańsk in view of the excavation material.] Przeglad Zoologiczny 9 (4): 372–377. (In Polish.)