Zawartosc boru, miedzi i cynku w weglach brunatnych i ich popiolach

• Autorzy: Symanowicz B , Kalembasa S.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zawartość B, Cu, Zn w badanych próbkach węgli i popiołów oznaczono metodą ICP-AES na spektrometrze firmy Perkin Elmer Optima 3200RL. W węglu brunatnym średnia zawartość boru wynosiła 73,6 mg·kg⁻¹ przy najwyższej zawartości 109,5 mg·kg⁻¹ w węglu z Sieniawy, a najniższej 36,3 mg·kg⁻¹ w węglu brunatnym pochodzącym z Kopalni Węgla Brunatnego w Bełchatowie. W popiołach z węgla brunatnego średnia zawartość boru wynosiła 306,9 mg·kg⁻¹. Najwyższą zawartość 757,0 mg·kg⁻¹ oznaczono w popiele z Adamowa, a najniższą 44,3 mg·kg⁻¹ w popiele uzyskanym po spaleniu węgla brunatnego z KWB w Turawie. Zawartość średnia miedzi w węglu brunatnym wynosiła 8,7 mg·kg⁻¹. Najwyższą 13,0 mg·kg⁻¹ oznaczono w węglu z Bełchatowa, a najniższą 5,4 mg·kg⁻¹ w węglu z Konina. W popiołach z węgla brunatnego średnia zawartość miedzi wynosiła 26,6 mg·kg⁻¹. Najwyższe ilości (31,8 mg·kg⁻¹) oznaczono w popiele z Adamowa, a najniższe (24,4 mg·kg⁻¹) w popiele z Turawa. Średnia zawartość cynku w węglu brunatnym wynosiła 20,1 mg·kg⁻¹, przy największej zawartości 56,2 mg·kg⁻¹ w węglu z Sieniawy, a najniżej 6,3 mg·kg⁻¹ w węglu z Konina. W popiołach średnia zawartość cynku wynosiła 51,7 mg·kg⁻¹, przy najwyższej 103,6 mg·kg⁻¹ dla popiołu z Bełchatowa i najniższej 17,9 mg·kg⁻¹ dla popiołu z Adamowa. Wyniki te wskazują, że węgle brunatne i ich popioły mogą być dobrym źródłem mikroelementów w nawożeniu roślin.

EN

The contents of B, Cu and Zn in samples of brown coals and their ashes were determinated by using the ICP-AES method on Optima 3200RL spectrometer produced by Perkin Elmer. In brown coals the content ( mg·kg⁻¹ DM) of boron reached mean value of 73.6, the highest was 109.5 in coal from Sieniawa mine, the lowest 36.3 in coal from Bełchatów. Mean, the highest and the lowest copper contents were 8.7; 13.0; 5.4 mg·kg⁻¹ DM while the contents of zinc 20.1; 56.2; 6.3 mg·kg⁻¹ DM, respectively. In the case of brown coal ashes the contents of determined elements reached following mean, highest and the lowest values ( mg·kg⁻¹ DM): B - 306.9; 757.0; 44.3; Cu - 26.6.; 31.8; 24.4; Zn - 51.7; 103.6; 17.9. These results showed that the brown coals and their ashes may be used as a good source of microelements in plant nutrition and soil fertilization.

Słowa kluczowe

PL

zawartosc miedzi; zawartosc boru; popiol; cynk; wegiel brunatny; bor [chem.]; miedz; zawartosc cynku

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2004
• Tom: 502
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.995-1001,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Symanowicz B

• Akademia Podlaska, ul.Prusz 14, 08-110 Siedlce

autor

Kalembasa S.

Bibliografia

• Alloway B. J. 1995. Heavy metals in soils. Blachie Ac Prof., Czapman Hall, Glasgow: 31 ss.
• Berbesiewicz A., Nowosielski O. 1982. Porównanie działania nawozowego popiołu węgla brunatnego z wapniakiem na plon warzyw i właściwości gleby. Rocz. Glebozn. 37(4): 141 - 149.
• Bojarska K., Bzowski Z. 2002. Formy cynku w popiołach z węgla kamiennego. Zesz. Nauk. Kom. „Człowiek i środowisko” PAN 33: 229 - 236.
• Chairidchai P. G. S., Ritchie P. 1990. Zinc adsorption by a lateric soil in the presence of organic ligands. Soil. Soc. Am. J. 54: 1242 - 1248.
• Filipek-Mazur B., Mazur K., Gondek K. 2000. Wpływ nawożenia wermikompostem na plon i rozmieszczenie metali ciężkich w kukurydzy. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 472: 225 - 233.
• Gilewska M. 2004. Rekultywacja biologiczna składowisk popiołowych z węgla brunatnego. Roczn. Gleb. LV(2):103 - 110.
• Hermann J. 1996. Popiół lotny źródłem boru dla roślin. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 434: 193 - 198.
• Hryńczuk B., Weber R. 1999. Wartość nawozowa kompostów z osadu ściekowego, słomy i węgla brunatnego. Mat. I Konf. Nauk.-Tech. „Kompostowanie, użytkowanie kompostu” 11-13 VI Puławy-W-wa: 133 - 138.
• Kabata-Pendias A. 2002a. Biogeochemia cynku. Zesz. Nauk. Kom. „Człowiek i Środowisko” PAN 33: 11 - 18.
• Kabata-Pendias A. 2002b. Biogeochemia miedzi i molibdenu. Zesz. Nauk. Kom. „Człowiek i Środowisko” PAN 14: 11 - 19.
• Kabata-Pendias A., Pendias H. 1999. Biochemia pierwiastków śladowych. Wyd. Nauk. PWN Warszawa: 364 ss.
• Kalembasa D. 2001. Skład chemiczny wermikompostów. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 475: 271 - 279.
• Kalembasa S., Tengler Sz. 1992. Wykorzystanie węgla brunatnego w nawożeniu. WSR-P, Siedlce: 136 ss.
• Kalembasa S., Baran S., Drozd J. 2004. Wartość próchniczo twórcza odpadów jako czynnik wpływający na środowisko glebowe. Roczn. Glebozn. LV(1): 1 - 11.
• Niedźwiecki E., Protasowicki M., Wojcif.szczuk T. 1995. Źródła zanieczyszczeń metalami ciężkimi i ich oddziaływanie na gleby użytków rolnych i leśnych Pomorza Szczecińskiego, w: Waste management and treatment strategies and methods. Int. Symp. Międzyzdroje, Kochem, 3-7 IX Szczecin: 208 - 216.
• Prace komisji naukowych PTG 1989. Możliwości rolniczego wykorzystania popiołu z węgla kamiennego i brunatnego. 113: 59 - 112.
• Ruszkowska M., Wojcieska-Wyskupajtys U. 1996. Mikroelementy - fizjologiczne i ekologiczne aspekty ich niedoborów i nadmiarów. Zesz. Probl. Post. Nauk Roi. 434: 1-10.
• Spiak Z., Patorczyk-Pytlik B. 1996. Wpływ nawożenia obornikiem i osadem ścieko­wym przetworzonym przez dżdżownice na kumulację miedzi w glebach i roślinach. Zesz. Nauk. Kom. „Człowiek i środowisko” PAN 16: 92-96.
• Strączyński S. 2002. Ocena zawartości cynku w glebach Polski. Zesz. Nauk. Kom. „Człowiek i środowisko” PAN 33: 69 - 73.
• Szczepaniak W. 1996. Metody instrumentalne w analizie chemicznej. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 591 - 594.