Badania długookresowe nad zmianami w stanie odżywienia witaminami antyoksydacyjnymi ludzi w wieku podeszłym

• Autorzy: Wartanowicz M , Ziemlanski S.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Praca stanowi część badań długookresowych nad stanem zdrowia, sposobem żywienia się i stanem odżywienia ludzi w wieku podeszłym. W ramach tych badań prześledzono stan odżywienia witaminami antyoksydacyjnymi oraz zmiany w okresie 5 lat. Przeprowadzona ocena zawartości witamin w surowicy krwi wykazała występowanie ryzyka niedoboru wielu witamin: kwasu foliowego, witaminy B6, witaminy C, karotenów i witaminy E. W grupie mężczyzn w wieku 75 ± 0,6 lat, badanych po raz pierwszy w 1992 roku, a następnie ponownie w 1997 roku, ryzyko niedoboru witaminy B6 zwiększyło się z 12% do 93%, kwasu foliowego z 65% do 91%, ryzyko niedoboru witaminy E/Ch zmniejszyło się z 21% do 7%. W grupie kobiet badanych w latach 1992 i 1997 zwiększyło się ryzyko niedoboru witaminy B6 z 13% do 48%, zmniejszyło ryzyko niedoboru witaminy E/Ch z 30% do 3%. Zarówno u kobiet, jak i mężczyzn w wieku podeszłym poprawił się stan wysycenia organizmu karotenami całkowitymi. W oparciu o kryteria optymalnego wysycenia organizmu witaminami antyoksydacyjnymi, suboptymalny stan odżywienia witaminą E występował u 41%, a karotenami u 34% badanej grupy osób w wieku podeszłym.

EN

The reported work is a part of long-lasting studies on the health status, nutrition mode and nutritional status of people in old age. In the work the nutritional status with respect to antioxidant vitamins was studied, including its changes in a time period of five years. The determinations of serum vitamin levels showed the risk of deficiency of many vitamins: folic acid, vitamin B6, vitamin C, carotenes and vitamin E. In the age group 74 ± 0.6 years in males studied for the first time in 1992 and again in 1997 the risk of vitamin B6 deficiency rose from 12% to 93%, folic acid deficiency risk increased from 65% to 91%, and vitamin E/Ch deficiency risk decreased from 21% to 7%. In the female population studied in 1992 and 1997 the risk of vitamin B6 deficiency rose from 13% to 48%, while the risk of vitamin E/Ch deficiency decreased from 30% to 3%. Both in females and males the degree of organism saturation with total carotenes was improved. In the light of the criteria of optimal saturation of the organism with antioxidant vitamins suboptimal vitamin E nutrition status was found in 41% and that of carotenes in 34% in the studied group of old people.

Słowa kluczowe

PL

surowica krwi; stan zdrowotny; choroby czlowieka; stres oksydacyjny; witaminy antyoksydacyjne; sposob zywienia; ludzie starzy; zawartosc witamin; stan odzywienia; niedobor witamin

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywienie Człowieka i Metabolizm
• Rocznik: 1999
• Tom: 26
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.14-22,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wartanowicz M

• Instytut Zywnosci i Zywienia, 02-903 Warszawa, ul.Powsinska 61-63

autor

Ziemlanski S.

Bibliografia

• 1. Abbey M.: The importance of vitamin E in reducing cardiovascular risk. Nutr. Rev., 1995, 53, 528.
• 2. Bonithon-Koop C., Coudray C., Beer C., et al.: Combined effects of lipid peroxidation and antioxidant status on carotid atherosclerosis in a population aged 59-71 y: The EVA Study Etude sur le Viellisement Arteriel. Am. J. Clin. Nutr., 1997, 65, 121.
• 3. Bostick R.M., Potter D.J.: Reduced risk of colon cancer with high intake of vitamin E. Cancer Res., 1993, 53, 4230.
• 4. Byers T., Guerrero N.: Epidemiologic evidence for vitamin C and vitamin E in cancer prevention. Am. J. Clin. Nutr., 1995, 62 suppl., 1385S.
• 5. Bessey O.A., Lowry O.H., Brock M.J., et al.: The determination of vitamin A and carotens in small quantities of blood serum. J. Biol. Chem, 1946, 166, 177.
• 6. Cross C.E., Traber M.G.: Cigarette smoking and antioxidant vitamins: the smoke screen continues to clear but has a way to go. Am. J. Clin. Nutr., 1997, 65, 562.
• 7. Esterbauer H., Dieber-Rotheneder, Striegl G.: Role of vitamin E in preventing the oxidation of low-density lipoproteins. Am. J. Clin. Nutr., 1991, 53, 314S.
• 8. Gey K.F., Moser U.K., Jordan P., et al.: Increased risk of cardiovascular disease at suboptimal plasma levels of essential antioxidants: an epidemiological up-date with special attention to carotene and vitamin C. Am. J. Clin. Nutr., 1993, 57 supp. 1, 787S.
• 9. Gey K.F.: Optimum plasma levels of antioxidant micronutrients. In: New Aspects of Nutritional Status. Basel, Karger, Bibl. Nutr. Dieta, 1994, 51, 84.
• 10. Gridley G., Mac Laughlin J.K.: Vitamin supplement and reduced risk of oral and pharyngeal cancer. Am. J. Epidemiol., 1992, 135, 1083.
• 11. Gerster H.: Anticarcinogenic effect of common carotenoids. Int. J. Vit. Nutr. Res., 1993, 63, 93.
• 12. Grimlble R.F.: Effect of antioxidative vitamins on immune function with clinical applications. Int. J. Vit. Nutr. Res., 1997, 67, 312.
• 13. Gala C.R., Martyn C.N., Winter P.D., et al.: Vitamin C and risk of death from stroke and coronary heart disease in cohort of elderly people. Brit. Med. J., 1995, 310, 1563.
• 14. Ginter E.: Ascorbic acid in cholesterol and bile acid metabolism. Ann. N. Y. Acad. Sci., 1975, 258, 410.
• 15. Hashim S.A., Schuttringer G.R.: Rapid determination of tocopherol in macro and micro quantities of plasma. Am. J. Clin. Nutr., 1966, 19, 137.
• 16. Herbert V: The assay and nature of folic acid activity in human serum. J. Clin. Invest., 1961, 40, 81.
• 17. Hodis H.M., Mack W.J., La Bree L.: Serial coronary angiographic evidence that antioxidant vitamin intake reduce progression of coronary artery atherosclerosis J. Amer. Med. Assoc., 1995, 273, 1849 .
• 18. Kwiterivich P.O. Jr.: The effect of dietary fat, antioxidants and prooxidants on blood lipids, lipoproteins and atherosclerosis. J. Am. Diet. Assoc., 1997, 7 suppl., S31.
• 19. Kohlmeir L., Hastings S.B.: Epidemiologic evidence of a role of carotenoids in cardiovascular disease prevention. Am. J. Clin. Nutr., 1995, 62 suppl., 1370S.
• 20. Lowry O.H., Lopez J.A., Bessey O.A.: The determination of ascorbic acid small amounts of blood serum. J. Biol. Chem., 1945, 160.
• 21. Lynch S.M., Gaziano J.M., Frei B.: Ascorbic acid and atherosclerotic cardiovascular disease. Subcell Biochem., 1996, 25, 331.
• 22. La Rue A., Koehler K.M., Wayne S.J.: Nutritional status and congnitive functioning in a normally aging sample: a 6-y reassessment. Am. J. Clin. Nutr., 1997, 65, 20.
• 23. Miller R.T., Edwards M.: Microbiological assay of vitamin B6 in blood and urine. In: Methods in vitamin B6 nutrition. Analysis and assessment. Ed: R.P. Reynold. New York, Plenum Press, 1981, 50.
• 24. Moor de Burgos A., Wartanowicz M., Ziemlański Ś.: Blood vitamin in overweight and obese women. Eur. J. Clin. Nutr., 1992, 46, 803.
• 25. Palmer H.J., Paulson K.F.: Reactive oxygen species and antioxidants in signal transduction and gene expression. Nutr. Rev., 1997, 55, 355.
• 26. Price J.F., Fowkes F.G.R.: Antioxidant vitamins in the prevention of cardiovascular disease. Eur. Heart J., 1997, 18, 719.
• 27. Robertson J.M.D., Donner A.P., Trevithick J.B.: A possible role of vitamin C and E in cataract prevention. Am. J. Clin. Nutr., 1991, 53, 346 S.
• 28. Stahelin H.B., Gey K.F., et al.: Plasma antioxidant vitamins and subsequent cancer mortality in the 12-years follow-up of the prospective Basel Study. Am. J. Epidemiol., 1991, 133, 766.
• 29. Sies H., Stahl W: Vitamins E, C, B-carotene and other carotenoids as antioxidants. Am. J. Clin. Nutr., 1995, 62 supp., 1315S.
• 30. Selhub J., Jacques P.F., Wilson P.W.F., et al.: Vitamin status and intake as primary determinants of homocysteinemia in an elderly population. J. Amer. Med. Assoc., 1993, 270, 2693.
• 31. Selhub J., Jacques F.F., Wilson P.W.F., et al.: Association between plasma homocysteine concentrations and extracranid carotid-artery stenosis. N. Engl. J. Med., 1995, 332, 286.
• 32. Wartanowicz M., Panczenko-Kresowska B., Ziemlański Ś.: The effect of alpha-tocopherol and ascorbic acid on the serum lipid peroxide level in elderly people. Ann. Nutr. Met., 1984, 28, 186.
• 33. Wartanowicz M., Ziemlański Ś.: Rola witaminy C (kwasu askorbinowego) w fizjologicznych i patologicznych procesach ustroju człowieka. Żyw. Człow. Metab., 1992, 19, 193.
• 34. Wartanowicz M., Ziemlański Ś., Pawlicka M., et al.: Studies on the effects of dietary habits on health state of elderly subjects with particular reference to lipid metabolism and peroxidation process in the organism. Serum levels of ascorbic acid, tocopherol, retinol, carotenes, folate and pyridoxine. Żyw. Człow. Metab., 1993, 20, 107.
• 35. Zhou Y.C., Zheng R.L.: Phenolic compounds and an analog as superoxide anion scavengers and antioxidants. Biochem. Pharmacol., 1991, 42, 1177.
• 36. Ziemlański Ś., Wartanowicz M., Panczenko-Kresowska B.: The role of antioxidant vtamins in the prevention and treatment of atherosclerosis. Żyw. Człow. Metab., 1995, 22, 254.
• 37. Ziemlański Ś., Wartanowicz M., Potrzebnicka K., et al.: Effect of exogenous ascorbic acid on experimental hypertension and mineral balance in rats fed low-and high- fat diets. Nutrition Int., 1991, 7, 131.
• 38. Yan Poppel G., Goldbohm R.A.: Epidemiologic evidence for ß-carotene and cancer prevention. Am. J. Clin. Nutr., 1995, 62 suppl., 1393 S.