Ocena skladu chemicznego kilku odmian pasternaku zwyczajnego [Pastinaca sativa L.] ze szczegolnym uwzglednieniem odmiany Poldlugi Bialy

• Autorzy: Wolski T , Dyduch J. , Baj T.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniami objęto korzenie pięciu odmian pasternaku zwyczajnego Pastinaca sativa L. Wyznaczono masę korzeni przypadającą na jedną roślinę oraz ich suchą masę, a także zawartość substancji biologicznie czynnych tj. cukrów, kwasu L-askorbinowego. Ponadto wykonano analizę zespołów furanokumarynowych występujących w badanych surowcach. W zespole furanokumarynowym stwierdzono obecność: izopimpineliny, ksantotoksyny, bergaptenu oraz imperatoryny. Oceniano również zawartość i skład zespołu furanokumarynowego występujących w różnych organach pasternaku zwyczajnego odmiany Półdługi Biały. Stwierdzono, że bergapten i ksantotoksyna stanowią 80% badanych zespołów. Największą zawartość zespołów furanokumarynowych ~ 1,7% wykazują owoce tej odmiany, które mogą być dobrym surowcem do otrzymywania tych związków. Furanokumaryny uzyskane z tych surowców mogą mieć zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym oraz jako naturalne pestycydy.

EN

The roots of five parsnip (Pastinaca sativa L.) cultivars were examined for root weight per one plant, contents of dry matter and biologically active compounds such as the total sugars and ascorbic acids. Morever, in the complexes of furanocoumarins occuring in parsnip the isopimpinellin, xanthotoxin, bergapten and imperatorin were identified. The content and composition of furanocouma- rin complex in different plant parts of parsnip White cv. were also determined. It was found that the total amounts of bergapten and xanthotoxin constituted over 80% components of investigated complexes. The furanocoumarins of parsnip may be used in pharmaceutic industry as well as be applied as the natural pesticides.

Słowa kluczowe

PL

furanokumaryny; sklad chemiczny; pasternak Poldlugi Bialy; produkcja roslinna; pasternak zwyczajny; korzenie; odmiany roslin; warzywa

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 1999
• Tom: 466
• Opis fizyczny: s.237-248,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wolski T

• Akademia Medyczna, ul.Peowiakow 12, 20-007 Lublin

autor

Dyduch J.

autor

Baj T.

Bibliografia

• Aberer W. 1992. Occupational dermatitis from organically grown parsnip (Pastinaca sativa L.). Contact Dermatitis 26(1): 62.
• Baj T., Bernat A., Dyduch J., Wolski J. 1998. Analiza chromatograficzna zespołów furanokumarynowych występujących w różnych odmianach pasternaku (Pastinaca sativa L.). IX Ogólnopolska Konferencja Chromatograficzna Nauka-Przemysł pt.: „Metody chromatograficzne w analizie żywności i ekotoksykologii”. Lublin, 22-24 czerwca: 27 ss.
• Berenbaum M. R., Zangerl A. R. 1992. Genetics of physiological and behavioral resistance to hast furanocoumarins in the parsnip webworm. Evolution 46: 1373 - 1384.
• Berenbaum M. R., Zangerl A. R., Nitao I. K. 1984. Furanocoumarins in seeds of wild cultivated parsnip. Phytochemistry 23: 1809 - 1812.
• Beyrich T. 1966. Furocoumarin of Pastinaca sativa L. A study on the question of xanthotoxin content of plant of the temperature zone. Pharmazie 21(6): 365 - 373.
• Dąbski H., Dąbska D. 1989. Warzywa w kuchni. Inst. Wyd. Związków Zawodowych, Warszawa: 623 - 628.
• Dyduch J., Wolski T. 1996a. Seasonal Increase in Biomass and Changes in Phytochemical Composition of Parsnip Ogans (Pastinaca sativa L.). Part I. Biomass Increase in Plants. Umbelliferae Improvement Newsletter 6: 13 - 15.
• Dyduch J., Wolski T. 1996b. Seasonal Increase in Biomass and Changes in Phytochemical Composition of Parsnip Ogans (Pastinaca sativa L.). Part II. Changes of Phytochemical Compositions. Umbelliferae Improvement Newsletter 6: 16 - 18.
• Dyduch J., Wolski T. 1998a. Dynamika wzrostu oraz analiza składu fitochemicznego pasternaku (Pastinaca sativa L.). Zesz. Nauk., 215. ATR Bydgoszcz, ser. Rolnictwo 42: 56 - 63.
• Dyduch J., Wolski T. 1998b. Evaluation of Yieding and Chemical Components of Several Parsnip (Pastinaca sativa L.) Cultivars. Acta Hort. et Regiotecturae, 23-24 September, Nitra, Slovakia: 177 - 178.
• Głowniak K. 1988. Badanie i izolacja związków kumarynowych z krajowych surowców roślinnych. Rozprawa habilitacyjna, Akademia Medyczna, Lublin: 230 ss.
• Głowniak K., Dragan T., Zgórka G., Gawron A. 1994. Phenolic and Some Other Furanocoumarins in Angelica Roots Treated with Fungi. Acta Hort. 381: 600 - 604.
• Jonson C., Brannon D. R., Kuć J. 1973. Xantothoxin as phytoalexin of Pastinaca sativa root. Phytochemistry 12: 2961 - 2962.
• Korszikow G. W., Makarowa G. W., Naletko N. L, Pawlyj A. J., Salodowniczenko N. M., Dombrowskij W. J., Pansierow W. P. 1991. Lecznicze właściwości roślin uprawnych. PWRiL Warszawa: 100 - 102.
• Murray R. D. H., Mendez J., Brown S. A. 1982. The Natural Coumarins. John Wiley & Sons, Chichester: 702 ss.
• Picardo N. 1986. Contact dermatitis to Pastinaca sativa. Contact Dermatitis 15(2): 98 - 99.
• Pięta D., Machowicz-Stefaniak Z., Wolski T., Kawka S. 1995. Preparat furanokumarynowy i próba jego zastosowania jako środka ochrony przed ftopatogenami. Pestycydy 3: 29 - 36.
• Wolski T., Dyduch J. 1995a. Evaluation of furanocoumarins content in the fruits of botanic varieties of Selery (Apium graveolens L.). Umbelliferae Improvement Newsletter 5: 4 - 7.
• Wolski T., Dyduch J. 1995b. The role of furanocoumarins occuring in Umbelliferae family. Umbelliferae Improvement Newsletter 5: 1 - 3.
• Wolski T., Dyduch J. 1997. Rola i znaczenie oraz metody analizy furanokumaryn występujących w roślinach z rodziny Umbelliferae. Ogólnopolskie Sympozjum Warzywnicze pt. „Doskonalenie technologii produkcji roślin warzywniczych.” Olsztyn, 24-25 czerwca: 254 - 260.
• Wolski T., Dyduch J. 1998. Ocena zawartości i składu furanokumaryn w różnych organach pasternaku zwyczajnego (Pastinaca sativa L. cv 'White Parsnip'). Zesz. Nauk., 215. ATR Bydgoszcz, ser. Rolnictwo 42: 251 - 255.
• Wolski T., Dyduch J., Baj T. 1999. Zawartość wybranych substancji biologicznie czynnych w korzeniach pięciu odmian pasternaku zwyczajnego (Pastinaca sativa L.). Mat. VIII Ogólnopolskiego Zjazdu Nauk. pt. „Hodowla Roślin Ogrodniczych u Progu XXI wieku”. Lublin, 4-5 lutego: 145 - 148.
• Wolski T., Gliński J. 1998. Metabolity stresowe i inne substancje biologicznie czynne jako naturalne czynniki odporności roślin. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 461: 67 - 87.
• Wolski T., Gliński Z., Buczek K., Wolska A. 1997. Możliwości leczenia grzybic ekstraktami roślinnymi. Herba Pol. 43(3): 47 - 52.
• Wolski T., Gliński Z., Buczek K., Wolska A. 1996. Otrzymywanie i charakterystyka roślinnych ekstraktów furanokumarynowych o działaniu przeciwgrzybiczym. Herba Pol. 42(3): 168 - 173.
• Zangerl A. R., Berenbaum M. R. 1993. Plant chemistry and insect adaptions to plant chemistry as determinants of hostplant utilization patterns. Ecology 74: 478 - 504.