Jakosc wody w jeziorach Niepruszewskim i Tomickim, polozonych w rolniczej zlewni Samicy Steszewskiej w latach 1999-2000

• Autorzy: Zbierska J , Lawniczak A.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań jakości wód jezior Niepruszewskiego i Tomickiego, usytuowanych w rolniczej zlewni Samicy Stęszewskiej. Badania stanowią część szerokiego projektu badawczego, dotyczącego obiegu biogenów w agroekosystemach i zanieczyszczania wód. Zlewnię cechuje przewaga gruntów ornych (72% pow.), mała lesistość (12%), duży udział gleb lekkich, intensywna gospodarka rolna i dość gęsta zabudowa wiejska. Woda w Jeziorze Niepruszewskim w 1999 roku nie odpowiadała normom z powodu wysokiej wartości miana coli. W 2000 roku zarówno w Jez. Niepruszewskim jak i w Jez. Tomickim jakość wody odpowiadała III klasie czystości. Wysoki poziom składników biogennych, chlorofilu i suchej masy sestonu oraz mała widzialność krążka Secchiego świadczą o postępującej eutrofizacji obydwu jezior. W stosunku do wcześniejszych badań PIOŚ (1994 r.) w Jeziorze Niepruszewskim nastąpiło obniżenie wielkości BZT₅ oraz zawartości azotu mineralnego chlorofilu, pogorszyły się natomiast warunki tlenowe, widzialność krążka Secchiego, poziom fosforu oraz miano coli. W stosunku do badań OBKOŚ (1982 r.) w Jeziorze Tomickim zmniejszyła się zawartość fosforu i wielkość BZT₅, pogorszył się natomiast stan sanitarny, poziom azotu mineralnego i warunki tlenowe.

EN

Results of the survey on water quality in two lakes, Niepruszewskie and Tomickie, were presented. Both lakes are situated on agricultural catchment of Samica Stęszewska river. The study is an integral part of wide research project, dealing with the estimation of biogen circulation in agroecosystems, balancing of nutrients in on the farms and estimating actual participation of the agriculture in water pollution. Samica Stęszewska catchment lies in central Wielkopolska region dominated by arable grounds (72% area), at rather small woodland area (12%), large share of light soils, intensive farming and dense rural bulding. Average value of BOD₅ and oxygen content in Samica Stęszewska river water meet the standards of 1st or 2nd class of purity. Only the orthophosphate and total phosphorus levels sometimes exceed admissible norms. With the courze of river we observed distinct reduction of biogen concentration and electrolytic conductivity in water below the lakes, at simultaneous increase of BOD₅. This research included estimation of BOD, soluble oxygen, mineral nitrogen (N-NH₄, N-NO₃), phosphorous (soluble and total), chlorophyll, the seston, dry matter, conductivity and Secchi depth, as well as coli form bacteria. The water of Niepruszewskie Lake was out of class in 1999 due to bacterial content. However, in 2000 both, the Niepruszewskie and Tomickie Lakes were classified in the 3rd class of water purity. High level of biogens as well as chlorophyll, seston dry matter and Secchi depth indicates the advanced eutrophication level in both lakes. Comparing to the previous studies (State Environmental Inspectorate 1994) the decreases of BOD, mineral nitrogen and chlorophyll were observed whereas the oxygen conditions, Secchi depth, phosphorous content, and coli bacteria level improved. In comparison with the survey carried in 1982, the water of Tomickie Lake deteriorated in terms of phosphorous and BOD whereas the sanitary condition, nitrogen level and oxygen parameters were improved.

Słowa kluczowe

PL

ochrona srodowiska; zlewnia Samicy Steszewskiej; zlewnie rolnicze; jakosc wody; jeziora; jezioro Niepruszewskie; jezioro Tomickie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych
• Rocznik: 2001
• Tom: 476
• Opis fizyczny: s.519-526,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Zbierska J

• Akademia Rolnicza, ul. Wojska Polskiego 71E, 60-625 Poznan

autor

Lawniczak A.

Bibliografia

• GIERCUSZKIEWICZ-BAJTLIK M. 1987. Degradacja Jezior Ewingi, Żnińskie Duże i Tuczno. PWN Warszawa: 157 ss.
• ILNICKI P. 1992. Udział polskiego rolnictwa w eutrofizacji wód powierzchniowych. Mat. konf. nauk. „Problemy zanieczyszczania i ochrony wód powierzchniowych - dziś i jutro". UAM Poznań, 16-19.09.1991. Seria Biol. 49: 99-111.
• ILNICKI P. 1998. Wpływ rolnictwa na jakość wody w Jeziorze Biezdruchowskim. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 458: 377-387.
• JAŃCZAK J. (red.). 1996. Atlas jezior Polski. IMGW. Bogucki Wyd. Nauk. Poznań: 268 ss.
• KAJAK Z. 1979. Eutrofizacja jezior. PWN Warszawa: 233 ss.
• KONDRACKI J. 1994. Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa: 340 ss.
• KUDELSKA D., CYDZIK D., SOSZKA H. 1994. Wytyczne monitoringu podstawowego jezior. PIOS Warszawa: 42 ss.
• PUŁYK M., TYBISZEWSKA E. 1996. Stan czystości jezior badanych w latach 1990-1995 w woj. poznańskim. Biblioteka Monit. Środ. PIOŚ, WIOŚ Poznań: 142 ss.
• SZULCZYŃSKA M., WITCZAK Z. 1983. Komunikat nr 9 o stanie czystości wód jeziora Tomickiego. OBKOŚ Poznań (maszynopis).
• SZYPER H. 1992. Zanieczyszczenia przestrzenne jezior położonych w zlewniach rolniczych. Mat. konf. nauk. „Problemy zanieczyszczania i ochrony wód powierzchniowych - dziś i jutro". UAM Poznań, 16-19.09.1991. Seria Biol. 49: 333-346.
• ZBIERSKA J., ŁAWNICZAK A. 2001. Ocena jakości wody w rzece Samicy Stęszewskiej i źródeł zanieczyszczeń w jej zlewni w latach 1999-2000. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 476: 527-535.