EN
Topsoil values of magnetic susceptibility (ĸ) were measured in forests of many mountain ranges of Southern Poland. The measurements were done directly on the soil surface and also in vertical profiles up to 30 cm depth. The aim of this study was interpretation of obtained ĸ data in respect to their natural or anthropogenic origin. For this purpose in 9 samples coming from 3 topsoil cores, representing 3 different soil horizons with enhanced ĸ values an additional magneto-mineralogical analysis were performed. On the base of some key magnetic parameters (ₓ , SIRM, HCR, S) the characterization of form and grain size of magnetic particles causing the enhanced ĸ values in study soil horizons was done. On the most of study areas the ĸ values were low, indicating the lack or low content of anthropogenic magnetic particles coming from urban and industrial dust deposition. Their presence in higher concentration was indicated in soils from Silesian Beskids and Little Beskids as well as in Wałbrzych area. To some degree it was also observed in western part of Żywiec Beskids.
PL
W pracy przedstawiono wartości podatności magnetycznej (ĸ) gleb leśnych większości terenów górskich południowej Polski otrzymane w oparciu o pomiary terenowe powierzchniowe i wgłębne do 30 cm. Dokonano interpretacji stwierdzonych wartości ĸ pod kątem jej naturalnego bądź antropogenicznego pochodzenia. Dodatkowo w kilku próbkach pochodzących z poziomów glebowych o najwyższej wartości ĸ wykonano szczegółowe analizy magneto-mineralogiczne określające rodzaj cząstek magnetycznych powodujących tak wysokie wartości. Na większości badanych obszarów stwierdzono niskie wartości ĸ, wskazujące na brak lub niewielką zawartość antropogenicznych cząstek magnetycznych pochodzących z pyłów przemysłowo-miejskich. Ich bezsporną obecność stwierdzono w glebach Beskidu Śląskiego, rejonu Wałbrzycha, a w mniejszym stopniu w glebach Beskidu Żywieckiego i Małego.