Ocena czestosci wystepowania mikrojader w erytrocytach myszy eksponowanych subchronicznie na promieniowanie jonizujace i nonylofenol

• Autorzy: Dobrzynska M. M.

Warianty tytułu

EN

Frequency of micronuclei in erythrocytes of mice subchronic exposed to ionising radiation and nonylphenol

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było określenie indukcji mikrojąder w retikulocytach i erytrocytach polichromatycznych myszy pod wpływem subchronicznej ekspozycji na promieniowanie X, nonylofenol (NF) lub na skojarzone działanie obu czynników. Myszy Pzh: SFIS narażane były przez 8 tygodni, 5 razy w tygodniu. Dawki wynosiły 0.05 Gy lub 0,10 Gy promieniowania X, 25 mg/kg mc lub 50 mg/kg mc nonylofenolu, a w przypadku skojarzonego działania 0,05 Gy + 25 mg/kg mc NF lub 0,10 Gy + 50 mg/kg mc NF. Zarówno promieniowania X, jak i NF działając oddzielnie indukowały powstawanie mikrojąder w retikulocytach i erytrocytach polichromatycznych myszy. Skojarzone działanie obu czynników w retikulocytach krwi obwodowej oraz w erytrocytach polichromatycznych szpiku kostnego indukowało zwiększoną częstość występowania mikrojąder w porównaniu do efektów działania każdego z czynników oddzielnie. W retikulocytach szpiku kostnego skojarzone działanie obu czynników w małych dawkach (0,05 Gy + 50 mg/kg mc NF) powodowało zwiększenie efektu mutagennego. Natomiast, w przypadku skojarzenia obu czynników w większych dawkach (0,10 Gy + 50 mg/kg mc NF), nonylofenol może wywierać efekt ochronny w stosunku do DNA retikulocytów powodując zmniejszenie uszkodzeń indukowanych przez promieniowanie X.

EN

The aim of the research was to investigate the level of micronuclei induction in reticulocytes and polychromatic erythrocytes of mice following subchronic exposure to X-rays, nonylphenol (NP) or to a combination of both. Male mice Pzh:SFIS were exposed during 8 weeks, 5 day per week to doses 0.05 Gy and 0.10 Gy of X-rays, 25 mg/kg mc and 50 mg/kg bw of nonylphenol as well as to 0.05 Gy + 25 mg/kg bw NP and 0.10 Gy + 50 mg/kg bw NP for combined exposure. Both X-rays and NP, acting alone induced micronuclei in reticulocytes and in polychromatic erythrocytes of mice. Combined X-rays-NP exposure of peripheral blood reticulocytes and bone marrow polychromatic erythrocytes caused enhanced frequency of micronuclei compared to the effect of each agent alone. In bone marrow reticulocytes, combined exposure in lower doses (0.05 Gy + 25 mg/kg bw NP) induced enhanced mutagenic effect. Contrary, after combined exposure to both agents in higher doses (0.10 Gy + 50 mg/kg bw NP), nonylphenol may protected DNA of reticulocytes against damage induced by X-rays.

Słowa kluczowe

PL

zwierzeta laboratoryjne; myszy; promieniowanie jonizujace; nonylofenol; krew obwodowa; szpik kostny; mikrojadra; retikulocyty; erytrocyty polichromatyczne

EN

laboratory animal; mouse; ionizing radiation; nonylphenol; peripheral blood; bone marrow; micronucleus; reticulocyte; polychromatic erythrocyte

• Wydawca: -
• Czasopismo: Roczniki Państwowego Zakładu Higieny
• Rocznik: 2008
• Tom: 59
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.309-318,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Dobrzynska M. M.

• Panstwowy Zaklad Higieny, ul.Chocimska 24, 00-791 Warszawa

Bibliografia

• 1. Abramsson-Zetterberg L., Zetterberg G., Grawe J.: The time course of micronucleated polychromatic erythrocytes in mouse bone marrow and peripheral blood. Mutat. Res. 1996, 350, 349-358.
• 2. Abramsson-Zetterberg L., Grawe J., Zetterberg G.: The micronucleus test in rat erythrocytes from bone marrow, spleen and peripheral blood: the response to low doses of ionizing radiation, cyclophosphamide and vincristine determined by flow cytometry. Mutat. Res. 1998, 423, 113-124.
• 3. Ashby J., Fletcher K., Williams C., Odum J., Tinwell H.: Lack of activity of estradiol in rodent bone marrow micronucleus assays. Mutat. Res. 1997, 395, 83-88.
• 4. Bolognesi C., Perrone E., Roqqseri P., Pampanin D.M., Sciutto A.: Assessement of micronuclei induction in peripheral erythrocytes of fish exposed to xenobiotics under controlled conditions. Aquat. Toxicol. 2006, 78, 93-98.
• 5. Brasiene J., Dedonyte U., Rybakavas A., Andreikenaite L., Anderson OK.: Investigation of micronuclei and other nuclear abnormalities in peripheral blood and kidney of marine fish treated with crude oil. Aquat. Toxicol. 2006, 78, 99-104.
• 6. Chapin R.E., Delaney J., Wang Y., Lanning L., Davis B., Collins B., Mintz N., Wolfe G.: The effects of 4-nonylphenol in rats. A multigenerational reproduction study. Toxicol. Sci. 1999, 52, 80-91
• 7. Chrisman C.L., Baumgartner A.P.: Cytogenetic effects of diethylstilbestrol-diphosphate (DES-dp) on mouse bone marrow monitored by the micronucleus test. Mutat. Res. 1979, 67, 157-160
• 8. Czajka U., Dobrzyńska M.M.: Indukcja mikrojąder w komórkach somatycznych myszy eksponowanych na działanie promieniowania X lub nonylfenolu oraz na skojarzone działanie obu czynników. Roczn. PZH 2006, 57, 155-164.
• 9. De Jager C., Bornman M.S., Oosthuizen J.M.: The effect of p-nonylphenol on the fertility potential of male rats after gestational lactational and direct exposure. Andrologia 1999, 31, 107-113
• 10. Dhillon V.S., Dhillon I.K.: Genotoxicity evaluation of estradiol. Mutat. Res. 1995, 345, 87-95
• 11. Dobrzyńska M.M.: Micronucleus formation induced by combination of low doses of X-rays and antineoplastic drugs in bone marrow of male mice. Teratogen. Carcinogen. Mutagen. 2000, 20, 321-327
• 12. Dobrzyńska M.M. and Gajewski A.K.: Induction of micronuclei in bone marrow and sperm head abnormalities after combined exposure of mice to low doses of X-rays and acrylamide. Teratogen. Carcinogen. Mutagen. 2000, 20, 133-140
• 13. Dobrzyńska M.M.: Uszkodzenia materiału genetycznego komórek somatycznych myszy narażanych na małe dawki promieniowania X. Roczn. PZH 2005, 56, 25-33
• 14. Fauth E., Scherthan H., Zankl H.: Chromosome painting reveals specific patterns of chromosome occurrence in mitomycin C and diethylstilboestrol induced micronuclei. Mutagenesis 2000, 15, 459-467
• 15. Giger W., Brunner P.H., Schaffner C.: 4-Nonylphenol in sewage sludge: accumulation of toxic metabolites from nonionic surfaces. Science 1984, 25, 623-625
• 16. Grisolia C.K., Bilich M.R., Formigli L.M.: A comparative toxicologic and genotoxic study of the herbicide arsenal, its active ingradienyt imazapyr, and the surfacent nonylphenol etoxylate. Ecotoxicol. Environ. Safety 2004, 59, 123-126
• 17. Hamasaki K., Imai K., Hayashi T., Nakachi K., Kusonoki Y.: Radiation sensitivity and genomic instability in the hematopoietic system: frequencies of micronucleated reticulocytes in whole-body irradiated BALB/c and C57BL/6 mice. Cancer Sci. 2007, 98, 1840-4
• 18. Han X.D., Tu Z.G., Gon Y., Shen S.N., Wang X.Y., Kang L.M., Hou Y.Y., Chen J.X.: The toxic effects of nonylphenol on the reproductive system of male rats. Reprod. Toxicol. 2004, 19, 215-21
• 19. Hawrelak M., Bennett E., Metcalfe C.: The environmental fate of the primary degradation products of alkylphenol ethoxylate surfactants in recycled paper sludge. Chemosphere 1999, 39, 745-52
• 20. Hayashi M., Morita T., Kodama Y., Sofuni T., Ishidate Jr. M.: The micronucleus assay with mouse peripheral blood reticulocytes using acridine orange-coated. Mutat. Res. 1990, 245, 245-249
• 21. Henderson L., Regan T.: Effects of diethylstilbestrol-dipropionate on SCEs, micronuclei, cytotoxicity, aneuploidy and cell proliferation in maternal and foetal mouse cells treated in vivo. Mutat. Res. 1985, 144, 27-31
• 22. Hundal B.S., Dhillon V.S., Sidhu I.S.: Genotoxic potential of estrogens. Mutat. Res. 1997, 389, 173-181
• 23. Jagetia G.C., Ganapathi N.G.: Radiation-induced micronucleus formation in mouse bone marrow after low dose exposures. Mutat. Res. 1994, 304, 235-242
• 24. Junk G.A., Svec H.J., Vick R.D., Avery M.J.: Contamination of water by synthetic polymer tubes. Environ. Sci. Technol. 1974, 8, 1100-1106
• 25. Kavlock R.J. and Ankley G.T.: A perspective on the risk assessment process for endocrine-disruptive effects on wildlife and human health. Risk Analysis 1996, 16, 731-739
• 26. Kimura N., Kimura T., Suzuki M., Totsukawa K.: Effect of gestational exposure to nonylphenol on the development and fertility of mouse offspring. J. Reprod. Develop. 2006, 52, 6, 789-795
• 27. Mutou Y., Ibuki Y., Terao Y., Kojima S., Goto R.: Change of estrogenic activity and relase of chloride ion in chlorinated bisphenol A after exposure to ultraviolet B. Biol. Pharm. Bull. 2006, 29, 2116-19
• 28. Rosenfeld E.J., Linden K.G.: Degradation of endocrine disrupting chemicals bisphenol A, ethinyl estradiol, and estradiol during UV photolysis and advanced oxidation processes. Environ. Sci. Technol. 2004, 38, 5476-83
• 29. Schmid W.: The micronucleus test. Mutat. Res. 1975, 31, 9-15
• 30. Shelby M.D., Tice R.R., Witt K.L.: 17-β-Estradiol fails to induce micronuclei in the bone marrow cells of rodents. Mutat. Res. 1997, 395, 89-90
• 31. Soto A.M., Justica H., Wray J.W., Sonnenschein C.: p-Nonylphenol: an estrogenic xenobiotic relased from ‘modified’ polystyrene. Environ Health Perspect, 1991, 92, 167-173
• 32. Uma Devi P., Sharma A.S.K.V.S.: Mouse bone marrow response to low doses of whole-body gamma irradiation: induction of micronuclei. Int.J. Radiat. Biol. 1990, 57, 97-101
• 33. White R., Jobling S., Hoare S.A., Sumpter J.P., Parker M.G.: Environmentally persistent alkylphenoliccompounds are estrogenic. Endocrinology 1994, 135, 175-82.