Rzetelność narzędzia FRL (Food Related Lifestyles) w polskim środowisku kulturowym

• Autorzy: Balon U. , Dziadkowiec J. , Sikora T.

Warianty tytułu

EN

Reliability of FRL (Food Related Lifestyles) instrument in Polish cultural environment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Polski dorobek naukowy związany z badaniem zwyczajów i preferencji żywieniowych jest obszerny i zróżnicowany, a postępująca globalizacja powoduje coraz większe zainteresowanie międzykulturowymi analizami porównawczymi. W celu uzyskania wiarygodnych wyników takich porównań konieczne jest stosowanie zestandaryzowanych narzędzi, walidowanych międzykulturowo. Jednym z takich narzędzi jest FRL (Food Related Lifestyles) – narzędzie do badania preferencji zwyczajów i preferencji żywieniowych, zaprojektowane w celu dokonywania porównań pomiędzy różnymi kulturami czy krajami. Większość krajów europejskich została przebadana za pomocą FRL. Dowiedziono, że narzędzie jest wystarczająco odporne na różnice kulturowe i może być stosowane do badań porównawczych. Celem niniejszej pracy było sprawdzenie, czy narzędzie FRL jest rzetelną skalą pomiarową, która może być zastosowana w polskim środowisku kulturowym. Celem dodatkowym było sprawdzenie, czy sposób zbierania danych (wywiad osobisty i ankieta on-line) ma wpływ na rzetelność badania. Zastosowano dwie metody zbierania danych (wywiad osobisty i ankieta on-line) W przypadku wywiadu osobistego zastosowano schemat dwustopniowego doboru warstwowego. Jednostką doboru pierwszego stopnia było miejsce zamieszkania (województwo), jednostką doboru drugiego stopnia była liczba gospodarstw domowych. Ankieta on-line była dostępna bez ograniczeń i mogły ją wypełniać wszystkie zainteresowane osoby. Uzyskano odpowiedzi od 948 osób z terenu wszystkich województw w Polsce oraz ze wszystkich grup demograficznych. Rzetelność została oceniona za pomocą współczynnika Alpha Cronbacha zgodnie z metodą zaproponowaną przez Grunerta i wsp. W wyniku analizy stwierdzono, że w przypadku konstruktów dotyczących motywów zakupowych oraz sposobów przygotowywania posiłków rzetelność skali jest stosunkowo mała, jednak rzetelność narzędzia FRL dla Polski oraz jego przydatność do porównań międzykulturowych została potwierdzona.

EN

The Polish scientific achievements linked with habits and food preferences surveys are wide-ranging and varied, and the progressing globalization causes the interest in cross-cultural comparative analyzes to more and more increase. In order to obtain reliable results of such comparisons, it is necessary to apply standardized, cross-culturally validated tools. One such tool is FRL (Food Related Lifestyles), an instrument used in research studies on dietary habits and preferences and designed, specifically, to make comparisons among different cultures or countries. The majority of European countries were surveyed using the FRL instrument. It was proved that the FRL instrument is capable of sufficiently withstanding cultural differences and can be applied in comparative studies. The objective of this research study was to verify whether or not the FRL instrument is an accurate measuring scale and can be utilized in the Polish cultural environment. An additional objective was to check whether or not the method of collecting data (personal interview and on-line survey) impact the reliability of the FRL instrument. Two data collection methods were applied (personal interview and on-line interview). In the case of personal interview, a two-stage stratified sampling scheme was applied. The place of residence (region) was a first-stage sampling unit (region), and the number of households was a second-stage sampling unit. The on-line questionnaire was freely available and all interested persons could fill it in. 948 respondents from all provinces in Poland and in all demographic groups provided their responses. The reliability was assessed using a Cronbach’s alpha index pursuant to the methodology as proposed by Grunert at al. Based on the analysis results, it was found that in the case of constructs relating to buying motives and methods for preparing meals, the accuracy of measuring scale was relatively low; however, it was confirmed that the FRL instrument was reliable with regard to Poland and suitable for cross-cultural comparisons.

• Wydawca: -
• Czasopismo: Żywność Nauka Technologia Jakość
• Rocznik: 2015
• Tom: 22
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.182-196,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Balon U.

• Katedra Zarządzania Jakością, Wydział Towaroznawstwa, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, ul.Rakowicka 27, 31-510 Kraków

autor

Dziadkowiec J.

• Katedra Zarządzania Jakością, Wydział Towaroznawstwa, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, ul.Rakowicka 27, 31-510 Kraków

autor

Sikora T.

• Katedra Zarządzania Jakością, Wydział Towaroznawstwa, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, ul.Rakowicka 27, 31-510 Kraków

Bibliografia

• [1] Babicz-Zielińska E.: Postawy konsumentów wobec nowej żywności. Zesz. Nauk. Akademii Morskiej w Gdyni, 2010, 65, 16-22.
• [2] Balon U., Dziadkowiec J., Sikora T.: Badanie zwyczajów żywieniowych Polaków – wybrane wnioski z badań FRL 2013, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków 2013 [online]. Dostęp w Internecie [26.06.2014]: http://nowa.uek.krakow.pl/files/common/wydzial-towaroznawstwa/katedrazarzadzania-jakoscia/Wybrane%20wnioski%20z%20badan%20FRL%202013.pdf.
• [3] Balon U., Dziadkowiec J., Czarnacka E., Kołodziejczyk P., Sikora M.: Badanie zwyczajów żywieniowych Polaków – adaptacja i testowanie narzędzia FRL. W: Wybrane aspekty zarządzania jakością. Red. M. Salerno-Kochan. Wyd. Nauk. PTTŻ, Kraków 2014, ss. 54-61.
• [4] Baranowska-Skimina A.: Polacy a zwyczaje żywieniowe, 2013 [online]. Dostęp w Internecie
• [26.06.2014]: www.egospodarka.pl/94417,Polacy-a-zwyczaje-zywieniowe,2,39,1.html.
• [5] Bredahl L., Grunert K.G.: An analysis of national and cross-national consumer segments using the food-related lifestyle instrument in Denmark, France, Germany and the United Kingdom. In: Advances in Asian-Pacific consumer research. R. Belle, R. Groves (Eds.). Association of Consumer
• Research, Provo, UT, 1997, pp. 64-65.
• [6] Bredahl L., Brunsø K., Grunert K.G., Beckmnn S.C.: Food-related lifestyle in Spain (MAPP project paper). The Aarhus School of Business, Aarhus 1996.
• [7] Brunso K., Grunert K.G.: Development and Testing of a Cross-Culturally Valid Instrument: Food-Related Life Style. Adv. Cons. Res., 1995, 22, 475-480.
• [8] Brzeziński Z.: Metodologia badań psychologicznych. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2002.
• [9] Dorosh N., Boyko O., Kleszczewska E., Łogwiniuk K., Andryszczyk M.: Porównanie nawyków
• żywieniowych studentów na Ukrainie i w Polsce. Cz. I. Badania ankietowe. Hygeia Public Health,
• 2013, 48 (4), 526-531.
• [10] Dziadkowiec J.: Food Related Lifestyles (FRL). Problemy Jakości, 2014, 6, 9-14.
• [11] Dziadkowiec J.: FRL – narzędzie do badania zwyczajów żywieniowych W: Wybrane aspekty zarządzania jakością. Red. M. Salerno-Kochan. Wyd. Nauk. PTTŻ, Kraków 2013, ss. 116-121.
• [12] Grunert K.G., Brunso K., Bisp S.: Food-related life style: Development of a cross-culturally valid instrument for market surveillance. MAPP working paper No 14. The Aarhus School of Business, Aarhus 1993.
• [13] Grunert K.G., Brunsø K., Bisp S.: Food-related lifestyle in Great Britain (MAPP project paper)., The Aarhus School of Business, Aarhus 1995.
• [14] Grunert K.G., Brunsø K., Bisp, S.: Food-related lifestyle in Germany (MAPP project paper). The Aarhus School of Business, Aarhus 1995.
• [15] Grunert K.G., Brunsø K., Bisp S.: Food-related lifestyle: Development of a cross-culturally valid instrument for market surveillance. In: Values, lifestyles, and psychographics. L. Kahle, C. Chiagouris (Eds.). Erlbaum, Mahwah, NJ, 1997.
• [16] Grunert K.G., Brunsø K., Bredahl L.: Food-related lifestyle in France and Germany. In: New developments and approaches in consumer behavior research (pp. 1-14). I. Balderjahn, C. Mennicken, E. Vernette (Eds.). Schäffer Poeschl-MacMillan, Stuttgart 1998.
• [17] Gulbicka B., Kwasek M.: Wpływ globalizacji na wyżywienie ludności w Polsce. IERiGŻ PIB, Warszawa 2007.
• [18] Gutkowska K., Ozimek I.: Wybrane aspekty zachowań konsumentów na rynku żywności – kryteria zróżnicowania. Wyd. SGGW, Warszawa 2005.
• [19] Jeżewska-Zychowicz M., Babicz-Zielińska E., Laskowski W.: Konsument na rynku nowej żywności: wybrane uwarunkowania spożycia. Wyd. SGGW, Warszawa 2009.
• [20] Kolarzyk E., Janik A., Kwiatkowski J.: Zwyczaje żywieniowe dzieci w wieku przedszkolnym. Problemy Higieny Epidemiol., 2008, 89 (4), 527-532.
• [21] Kolarzyk E., Szpakow A., Skop A.: Porównanie częstości spożycia wybranych grup produktów
• spożywczych przez studentów z Krakowa i Grodna. Problemy Higieny Epidemiol., 2005, 86 (1), 36-40.
• [22] Kołłajtis-Dołowy A., Matysiuk E., Boniecka I.: Zwyczaje żywieniowe wybranej grupy dzieci 11-12-letnich z Białegostoku. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 6 (55), 335-342.
• [23] Kozirok W., Baumgart A., Babicz-Zielińska E.: Postawy i zachowania konsumentów wobec żywności prozdrowotnej. Bromat. Chem. Toksykol., 2012, 3 (XLV), 1030-1034.
• [24] Lipowski M., Angowski M.: Zachowania rynkowe nabywców produktów żywnościowych w sklepach dyskontowych. Handel Wewnętrzny, 2014, 2 (349), 125-137.
• [25] Nowakowska K., Borkowska A.: Zwyczaje żywieniowe dziewcząt z rozpoznaniem anoreksji i ich matek. Psychiatria, 2006, 3 (3), 133-137.
• [26] Nowicki P., Sikora T.: Opinie klientów sieci barów bistro na temat higieny i jakości serwowanych potraw. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2012, 2 (81), 198-214.
• [27] Nowicki P., Sikora T.: Customer satisfaction of food quality and safety based on the example of
• bistro bars in Poland. Center for Quality, Faculty of Engineering, University of Kragujevac, Kragujevac 2011, pp. 619-623.
• [28] Poręba R., Gać P., Zawadzki M., Poręba M., Derkacz A., Pawlas K., Pilecki W., Andrzejak R.: Styl życia i czynniki ryzyka chorób układu krążenia u studentów uczelni Wrocławia. Pol. Arch. Med. Wew. 2008, 118 (3), 1-9.
• [29] Raport „Trendy w zwyczajach żywieniowych Polaków. Edycja 2012”, IPSOS, Warszawa 2012.
• [30] Scholderer J., Brunsø K., Grunert K.G.: Means-end theory of lifestyle: A replication in the UK. Adv. Cons. Res., 2002, 29, 551-557.
• [31] Sholderer J., Brunso K., Bredahl L., Grunert K.G.: Cross-cultural validity of the food-related lifestyles instrument (FRL) within Western Europe. Appetite, 2004, 42, 197-211.
• [32] Sikorska-Wiśniewska G.: Nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2007, 6 (55), 71-80.
• [33] Stefańska M.: Preferencje konsumentów w zakresie wyboru miejsca nabywania żywności ekologicznej. Zesz. Nauk. Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu, 2010, 609 (16), 215-226.
• [34] Szczepańska J., Lubowiedzka B., Szydłowska B., Pawłowska E.: Wpływ zwyczajów żywieniowych na występowanie próchnicy wczesnego dzieciństwa. Czas. Stomatol., 2007, 4 (LX), 249-256.
• [35] Szkodzin B.: Zwyczaje żywieniowe Polaków 2005. GFK Polonia [online]. Dostęp w Internecie
• [26.06.2014]: www.egospodarka.pl/10504,Zwyczaje-zywieniowe-Polakow-2005,1,39,1.html.
• [36] Szwacka J.: Kierunki zmian na rynku żywnościowym w Polsce. Zesz. Nauk. SGGW – Ekonomika i Org. Gosp. Żywnościowej, 2007, 62, 81-95.
• [37] Urbańska K.: Polacy a zdrowe odżywianie. IPSOS, 2011 [online]. Dostęp w Internecie [26.06.2014]: www.egospodarka.pl/72007,Polacy-a-zdrowe-odzywianie,1,39,1.html.
• [38] Wądołowska K.: Zachowania i nawyki żywieniowe Polaków. Komunikat z badań nr BS/150/2010, CBOS, Warszawa 2010.
• [39] Włodarek D., Głąbska D.: Zwyczaje żywieniowe osób chorych na cukrzycę typu 2. Diabetologia Praktyczna, 2010, 1 (11), 17-23.
• [40] Żakowska-Biemans S., Gutkowska K., Sajdakowska M.: Segmentacja konsumentów z uwzględnieniem skłonności do zaakceptowania innowacji w produktach żywnościowych pochodzenia zwierzęcego. Handel Wewnętrzny, 2013, 4 (345), 141-154.

Identyfikatory

DOI

10.15193/zntj/2015/99/032