Orobanche elatior and O. kochii (Orobanchaceae) in Poland: distribution, taxonomy, plant communities and seed micromorphology

• Autorzy: Piwowarczyk R. , Krajewski L.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Species of the genus Orobanche (Orobanchaceae), parasitic on Centaurea in Central Europe, were previously considered to belong to the O. elatior group. At present, the taxon is differentiated into two species, O. elatior Sutton and O. kochii F.W. Schultz. The paper presents for the first time the distribution of O. elatior and O. kochii in Poland based on a critical revision of herbarium and the literature data, as well as the results of field studies conducted between 1999 and 2014. The majority of the species’ localities are in south Poland: Silesia-Cracow, Małopolska and the Lublin Uplands. The distribution of both species in Poland is mapped and chronologically organized, and is thus the most recent in Europe. The taxonomy, host preferences, and ecology are also discussed. Seeds of both species were also investigated using light and scanning electron microscopy, which resulted in the designation of diagnostic features. The new color form of O. kochii f. citrina is described and illustrated. An account of all revised herbarium specimens collected from Poland, deposited in Poland and neighboring countries, is presented.

Słowa kluczowe

EN

Orobanche elatior; Orobanche kochii; Orobanchaceae; Poland; distribution; taxonomy; plant community; seed; micromorphology; phytocoenosis; SEM analysis

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Societatis Botanicorum Poloniae
• Rocznik: 2015
• Tom: 84
• Numer: 1
• Opis fizyczny: p.103-123,fig.,ref.

Twórcy

autor

Piwowarczyk R.

• Department of Botany, Institute of Biology, Jan Kochanowski University, Swietokrzyska 15, 25-406 Kielce, Poland

autor

Krajewski L.

• Department of Nature Protection and Rural Landscape, Institute of Technology and Life Sciences, Hrabska 3, Falenty, 05-090 Raszyn, Poland

Bibliografia

• 1. Uhlich H, Pusch J, Barthel KJ. Die Sommerwurzarten Europa: Gattung Orobanche. Magdeburg: Westarp-Wiss.; 1995.
• 2. Pusch J, Günther KF. Orobanchaceae (Sommerwurzgewächse). In: Hegi G, editor. Illustrierte Flora von Mitteleuropa. Lieferung 1. Jena:Weissdorn-Verlag; 2009. p. 1–99. (vol 6/1A).
• 3. Joel DM, Gressel J, Musselman LJ (eds.). Parasitic Orobanchaceae: parasitic mechanisms and control strategies. Springer: Heidelberg;2013.
• 4. Zázvorka J. Orobanchaceae Vent. Zárazovité. In: Goliášová K, editor. Flóra Slovenska. Bratislava: VEDA; 1997. p. 460–529. [vol 5(2)].
• 5. Zázvorka J. Orobanchaceae – zarazovite. In: Slavik B, editor. Kvetena Česke Republiky. Praha: Academia; 2000. p. 477–513. (vol 6).
• 6. Piwowarczyk R, Przemyski A. New locality of Orobanche coerulescens Stephan ex Willd. (Orobanchaceae) at the NW limit of itsgeographical range. Acta Soc Bot Pol. 2009;78(4):291–295. http://dx.doi.org/10.5586/asbp.2009.038
• 7. Piwowarczyk R, Przemyski A. The distribution and habitat preferences of the declining species Orobanche arenaria (Orobanchaceae)at the northern limit of its geographical range. Acta Soc Bot Pol.2010;79(1):43–50. http://dx.doi.org/10.5586/asbp.2010.007
• 8. Piwowarczyk R, Chmielewski P, Gierczyk B, Piwowarski B, Stachyra P. Orobanche pallidiflora Wimm. & Grab. in Poland: distribution,habitat and host preferences. Acta Soc Bot Pol. 2010; 79(3):197–205.http://dx.doi.org/10.5586/asbp.2010.025
• 9. Piwowarczyk R, Chmielewski P, Cwener A. The distribution and habitat requirements of the genus Orobanche L. (Orobanchaceae)in SE Poland. Acta Soc Bot Pol. 2011;80(1):37–48. http://dx.doi.org/10.5586/asbp.2011.006
• 10. Piwowarczyk R. Orobanche mayeri (Suess. & Ronniger) Bertsch & F. Bertsch – the new species to Poland. Acta Soc Bot Pol. 2011;80(3):179–183. http://dx.doi.org/10.5586/asbp.2011.020
• 11. Piwowarczyk R. Orobanche alba subsp. alba and subsp. major (Orobanchaceae) in Poland: current distribution, taxonomy, plant communities,hosts, and seed micromorphology. Biodiv Res Conserv.2012;26:23–38. http://dx.doi.org/10.2478/v10119-012-0005-6
• 12. Piwowarczyk R. Revised distribution and plant communities of Orobanche alsatica and notes on the Orobanchaceae series Alsaticae in Poland. Biodiv Res Conserv. 2012;26:39–51. http://dx.doi.org/10.2478/v10119-012-0008-3
• 13. Piwowarczyk R. The genus Orobanche L. (Orobanchaceae) in the Małopolska Upland (S Poland): distribution, habitat, host preferences and taxonomic problems. Biodiv Res Conserv. 2012;26:3–22. http://dx.doi.org/10.2478/v10119-012-0009-2
• 14. Piwowarczyk R. A revision of distribution and the ecological description of Orobanche picridis (Orobanchaceae) at the NE limitof its geographical range from Poland and Ukraine. Acta Agrobot.2012;65(1):91–106. http://dx.doi.org/10.5586/aa.2012.047
• 15. Piwowarczyk R. Orobanche bohemica Čelak. (Orobanchaceae) at the eastern limit of its geographical range: new data on its distribution inPoland. Biodiv Res Conserv. 2012;26:53–59. http://dx.doi.org/10.2478/v10119-012-0001-x
• 16. Piwowarczyk R. Revised distribution and phytosociological data of Orobanche coerulescens Stephan in Willd. (Orobanchaceae): Poland in relation to Central Europe. Biodiv Res Conserv. 2012;26:61–72.http://dx.doi.org/10.2478/v10119-012-0007-4
• 17. Piwowarczyk R. Orobanche purpurea (Orobanchaceae) in Poland: current distribution, taxonomy, plant communities, and preferredhosts. Biodiv Res Conserv. 2012;26:73–81. http://dx.doi.org/10.2478/v10119-012-0006-5
• 18. Piwowarczyk R. A revision of distribution and historical analysis of preferred hosts of Orobanche ramosa (Orobanchaceae) in Poland. ActaAgrobot. 2012;65(1):53–62. http://dx.doi.org/10.5586/aa.2012.043
• 19. Piwowarczyk R. Seed productivity in relation to other shoot features for endangered parasitic plant Orobanche picridis F.W. Schultz (Orobanchaceae).Pol J Ecol. 2013;61(1):55–64.
• 20. Nobis M, Nowak A, Nobis A, Paszko B, Piwowarczyk R, Nowak S, et al. Contribution to the flora of Asian and European countries:new national and regional vascular plants records. Acta Bot Gal.2014;160(1):81–89. http://dx.doi.org/10.1080/12538078.2013.871209
• 21. Zázvorka J. Orobanche kochii and O. elatior (Orobanchaceae) in central Europe. Acta Musei Moraviae, Scientiae biologicae (Brno).2010;95(2):77–119.
• 22. Hess HE, Landolt E, Hirzelr R. Flora der Schweiz. Stuttgart: Birkhäuser Verlag, Basel; 1972. (vol 3).
• 23. Frajman B, Krajšek SS, Dakskobler I. Orobanche kochii F. W. Schultz and Orobanche elatior Sutton (Orobanchaceae) – new species for theflora of Slovenia. Hladnikia. 2011;27:57–65.
• 24. Meusel H, Jäger E, Rauschert S, Weinert E. Vergleichende Chorologie der Zentraleuropäischen Flora. Jena: Gustav Fischer Verlag; 1978.(vol 2).
• 25. Hultén E, Fries M. Atlas of North European vascular plants north of the tropic of cancer. Königstein: Koeltz Scientific Books; 1986. (vol 1–3).
• 26. Beck G. Monographie der Gattung Orobanche. Bibl. Bot. 19, Cassel: Theodor Fischer; 1890.
• 27. Beck G. Orobanchaceae. In: Engler A, editor. Das Pflanzenreich IV. (261). Leipzig: Verlag von Wilhelm Engelmann; 1930. p. 1–348.
• 28. Novopokrovskij IV, Tzvelev NN. Sem. CXLVI. Zarazichovye – Orobachaceae Lindl. In: Flora SSSR. Moskva & Leningrad: Izdatel´stvo Akademii Nauk SSSR; 1958. p. 685–687. (vol 23).
• 29. Tzvelev NN. Sem. 146. Orobanchaceae Vent. – zarazichovye. In: Flora evropejskoj chasti SSSR. Leningrad: Nauka; 1981. p. 317–336. (vol 5).
• 30. Zhiyun Z, Tzvelev NN. Orobanchaceae. In: Zheng-Yi W, Raven PH, editors. Flora of China. Saint Louis, MO: Science Press, Beijing, and Missouri Botanical Garden Press; 1998. p. 229–243. (vol 18).
• 31. Mirek Z, Musiał L, Wójcicki JJ. Polish herbaria. Polish Bot Stud Guideb. 1997;18:1–110.
• 32. Thiers B. Index Herbariorum: a global directory of public herbaria and associated staff. New York Botanical Garden’s Virtual Herbarium [Internet]. 2014 [cited 2014 Feb 20]; Available from: http://sciweb.nybg.org/science2/IndexHerbariorum.asp
• 33. Braun-Blanquet J. Pflanzensoziologie, Grundzüge der Vegetationskunde. Vienna: Springer Verlag; 1964. (vol. 3).
• 34. Mirek Z, Piękoś-Mirkowa H, Zając A, Zając M. Flowering plants and pteridophytes of Poland – a checklist. In: Mirek Z, editor. Biodiversityof Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy ofSciences; 2002. (Biodiversity of Poland; vol 1).
• 35. Matuszkiewicz W. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Vademecum Geobotanicum. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2006.
• 36. Zając A. Założenia metodyczne “Atlasu rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce”. Wiad Bot. 1978;22(3):145–155.
• 37. Barthlott W. Epidermal and seed surface characters of plants: systematic applicability and some evolutionary aspects. Nord J Bot.1981;1:345–355. http://dx.doi.org/10.1111/j.1756-1051.1981.tb00704.x
• 38. Barthlott W. Microstructural features of seed surfaces. In: Heywood VH, Moree DM, editors. Current concepts in plant taxonomy. London:Academic Press; 1984. p. 95–105.
• 39. Stearn WT. Botanical Latin. London: David & Charles; 1992.
• 40. Plaza L, Fernández I, Juan R, Pastor J, Pujadas A. Micromorphological studies on seeds of Orobanche species from the Iberian Peninsulaand the Balearic Islands, and their systematic significance. Ann Bot.2004;94:167–178. http://dx.doi.org/10.1093/aob/mch124
• 41. Bojnansky V, Fargasová A. Atlas of seeds and fruits of Central and East-European flora. The Carpathian Mountains region. Dordrecht: Springer; 2007.
• 42. Black M, Bewley JD, Halmer P. The encyclopedia of seeds, science, technology and uses. Wallingford: CAB International; 2008.
• 43. Łomnicki A. Wprowadzenie do statystyki dla przyrodników. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 2000.
• 44. Sutton C. A description of five species of Orobanche. Trans Linn Soc Lond. 1798;4:173–181. http://dx.doi.org/10.1111/j.1096-3642.1798.tb00525.x
• 45. Wimmer F. Flora von Schlesien preussischen und österreichischen Anteils. Breslau: Verlag von Ferdinand Hirt; 1841.
• 46. Holandre JJJ. Nouvelle Flore de la Moselle. 2 ed. 1842. (vol 2).
• 47. Schultz F. Orobanche kochii, eine neue deutsche Art. Flora. 1847;30(5):65–67.
• 48. Turland N, Rumsey F. Proposals to reject the names Orobanche major and O. laevis (Orobanchacaea). Taxon. 1997;46:787–791. http://dx.doi.org/10.2307/1224494
• 49. Foley MJY. Orobanche L. In: Paiva J, Sales F, Hedge IC, Aedo C, Aldasoro JJ, Castroviejo S, et al., editors. Flora Iberica. Madrid: RealJardín Botánico; 2001. p. 32-72. (vol 14).
• 50. Halacsy E, Braun H. Nachträge zur Flora von Nieder-Österreich, Wien: in Komm. W. Braumüller; 1882.
• 51. Beck G. Orobancheae novae. Feddes Repert. 1922;30(1):33–40.
• 52. Maly J. Die Orobanchen der Grätzer Legend. Flora. 1842;1:113–127.
• 53. Čelakowský L. Prodromus der Flora von Böhmen. Prague: Arch. Naturwiss. Landesdurchforsch. Böhm.; 1871. (vol 2).
• 54. Fiek E. Flora von Schlesien preussischen und österreichischen Antheils, enhaltend die wildwachsenden, verwilderten und angebautenPhanerogamen und Gefäss-Cryptogamen. Breslau: J.U. Kern’s Verlag;1881.
• 55. Schube T. Verbreitung der gefässpflanzen in Schlesien preussischen und österreichischen Anteils. Breslau: R. Nischowsky; 1903.
• 56. Nowak A, Nowak S. Zaraza wielka, Orobanche elatior Sutton. In: Nowak A, Spałek K, editors. Czerwona księga roślin województwaopolskiego. Rośliny naczyniowe wymarłe, zagrożone i rzadkie. Opole:OTPN; 2002. p. 141.
• 57. Teryokhin ES, Schibakova GV, Serafimovich NB, Kravcova TI. Opredelitel’ zarazichovych flory SSSR (s atlasom plodov i semjan).Determinator of broomrapes of the USSR flora (with atlas of fruitsand seeds). Sankt-Peterburg: Nauka; 1993.
• 58. Frajman B, Carlón L, Kosachev P, Sánchez Pedraja O, Schneeweiss GM, Schönswetter P. Phylogenetic position and taxonomy of the enigmaticOrobanche krylowii (Orobanchaceae), a predominatly Asian speciesnewly found in Albania (SE Europe). Phytotaxa. 2013;137(1):1–14.http://dx.doi.org/10.11646/phytotaxa.137.1.1
• 59. Grenier JCM, Godron DA. Flore de France 2. Paris: J.B. Baillière; 1853.
• 60. Chater AO, Webb DA. Orobanche. In: Tutin TG, Heywood VH, Burges NA, Moore DM, Valentine DH, Walters SM, et al., editors.Flora Europaea 3, Cambridge: Cambridge University Press; 1972.
• 61. Pignatti S. Flora d’Italia 2. Bologna: Edagricole; 1982.
• 62. Pujadas-Salvà AJ. Typification and characterization of Orobanche ritro Gren. & Godr. (Orobanchaceae) of Central and Southern Europe.Acta Bot Gal. 2012;159(1):67–72. http://dx.doi.org/10.1080/12538078.2012.671644
• 63. Carlόn L, Laínz M, Moreno Moral G, Sánchez Pedraja Ó. A new species (Orobanche loscosii), a prioritary name for O. icterica (O. leptantha) and a new member of the Spanish flora (O. elatior). Flora Montiberica.2011;48:89–101.
• 64. Pujadas-Salvà AJ. Orobanche icterica Pau y Orobanche ritro Gren. & Godr. (Orobanchaceae) en la Flora Ibérica. Acta Botanica Malacitiana.2013;38:160–162.
• 65. Pujadas-Salvá AJ, Plaza-Arregui L, Triano-Muñoz E, Algarra-Ávila JA. Orobanche icterica (Orobanchaceae) revisited. Bot J Linn Soc.2005;148:117–124. http://dx.doi.org/10.1111/j.1095-8339.2005.00391.x
• 66. Rumsey FJ, Jury SL. An account of Orobanche L. in Britain and Ireland. Watsonia. 1991;8:257–295.
• 67. Rumsey FJ. A reconsideration of Orobanche maritima Pugsley (Orobanchaceae) and related taxa in southern England and the ChannelIslands. Watsonia. 2007;26:473–476.
• 68. Halamski AT, Piwowarczyk R. Graines d´Orobanches comme critère taxonomique: information sur les travaux en cours (Résuméde la communication du 9 mai 2007). Bull Mens Soc Linn Lyon.2008;77(3–4):37–40.
• 69. Schneeweiss GM. Correlated evolution of life history and host range in the nonphotosynthetic parasitic flowering plants Orobanche andPhelipanche (Orobanchaceae). J Evol Biol. 2006;20(2):471–478. http://dx.doi.org/10.1111/j.1420-9101.2006.01273.x
• 70. Zając A, Zając M, editors. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Nakładem Pracowni Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków; 2001.
• 71. Uechtritz R. Resultate der Durchforschung der schlesischen Phanerogammenflora im Jahre 1878. Jahres-Bericht Schles Ges vater Cult.,Breslau. 1879;56:154–176.
• 72. Kotula B. Spis roślin naczyniowych z okolicy Przemyśla. Spraw Komisji Fizjogr AU. 1881;15:1–90.
• 73. Fijałkowski D. Flora roślin naczyniowych Lubelszczyzny. Lublin: Lubelskie Towarzystwo Naukowe; 1994.
• 74. Kucharczyk M. Distribution atlas of vascular plants in the Middle Vistula River Valley. Lublin: UMCS Press; 2001.
• 75. Urbisz A. Konspekt flory roślin naczyniowych Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; 2004.
• 76. Urbisz A. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Katowice: Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska; 2012.
• 77. Babczyńska-Sendek B. Problemy fitogeograficzne i syntaksonomiczne kserotermów Wyżyny Śląskiej. Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego,Katowice; 2005.
• 78. Piękoś-Mirkowa H, Mirek Z. Flora Polski. Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza; 2006.
• 79. Bartoszek W, Piwowarczyk R. Zaraza wielka. Orobanche elatior Sutton. In: Mirek Z, Piękoś-Mirkowa H, editors. Czerwona księga Karpatpolskich. Rośliny naczyniowe. Kraków: Instytut Botaniki im.W. SzaferaPAN i Instytut Ochrony Przyrody PAN; 2008.
• 80. Nowak-Dańda A, Dańda P. Nowe stanowisko Orobanche elatior (Orobanchaceae) na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Fragm Flor Geobot Pol. 2008;15(1):137–139.
• 81. Dubiel E, Gawroński S, Grzegorzek P. Atlas roślin chronionych, rzadkich i ginących gminy Chrzanów. Chrzanów: Urząd Miejski; 2000.
• 82. Schulz R. Eine floristische und geologische Betrachtung des märkischen unteren Odertales. Verh Bot Ver Prov Brandenburg.1916;58:76–105.
• 83. Schulz R. Zweiter Beitrag zur Flora des märkischen unteren Odertales. Bot Ver Prov Brandenburg. 1919;61:82–96.
• 84. Celiński F, Filipek M. Flora i zespoły roślinne leśnostepowego rezerwatu w Bielinku nad Odrą. Badania fizjograficzne nad Polską Zachodnią. 1958;4:5–198.
• 85. Rätzel S, Zimmermann F. Verbreitung der Arten der Gattung Orobanche L. in Brandenburg und Berlin. Verh Bot Ver Berlin Brandenburg.1999;132:19–101.
• 86. Smoczyk M. Rzadkie i zagrożone rośliny naczyniowe polskiej części Pogórza Orlickiego (Sudety Środkowe) – część 2. Przyr Sudetów.2012;15:3–16.
• 87. Gołąb Z. Inwentaryzacja stanowisk chronionych, rzadkich i zagrożonych gatunków roślin i grzybów na terenie gminy LewinKłodzki [manuscript]. In: Jankowski W, editor. Inwentaryzacja botanicznagminy Lewin Kłodzki. Wrocław: “Fulica” Jankowski Wojciech nazlecenie Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody we Wrocławiu; 2002.
• 88. Smoczyk M, Jakubska A. Rozmieszczenie storczykowatych Orchidaceae w polskiej części Gór Orlickich i Pogórza Orlickiego. PrzyrSudetów. 2004;7:41–54.
• 89. Smoczyk M. Rzadkie i zagrożone rośliny naczyniowe Pogórza Orlickiego (Sudety Środkowe) – część 1. Przyr Sudetów. 2010;13:53–70.
• 90. Schube T. Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre 1904. Jahres-Bericht Schles Ges vater Cult,Breslau. 1905;82:41–64.
• 91. Wimmer F. Flora von Schlesien. Breslau: Ferdinand Hirt; 1869.
• 92. Gierczyk B, Soboń J. Nowe stanowiska chronionych, zagrożonych i rzadko spotykanych gatunków roślin naczyniowych w Polsce. Przegl Przyr. 2008;19:3(4):19–31.
• 93. Schube T. Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre 1910. Jahres-Bericht Schles Ges vater Cult,Breslau. 1911;88:88–105.
• 94. Kolbenheyer C. Vorarbeiten zur Flora von Teschen und Bielitz. Ver zool-bot Ges in Wien. 1862;12:1185–1220.
• 95. Oborny A. Flora von Mähren und österr. Schlesien enthaltend die wildwachsenden, verwilderten und häufi gangebauten Gefässpflanzen.Brünn: C. Winiker; 1885.
• 96. Formánek E. Kvetena Moravy a rakouského Slezka. Brno: E. Formánek; 1887.
• 97. Pelc S. Rośliny naczyniowe Pogórza Cieszyńskiego. Rocz Nauk Dydak WSP Krak. 1967;28:109–208.
• 98. Pacyna A. Rośliny naczyniowe wschodniej części Pogórza Wielickiego i przylegającej części Beskidów (Karpaty Zachodnie). Prace Bot.2004;38:1–367.
• 99. Jakubowska-Gabara J, Kucharski L, Zielińska K, Kołodziejek J, Witosławski P, Popkiewicz P. Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowychw Polsce Środkowej. Gatunki chronione, rzadkie i narażone. Łódź:Wydawnictwo UŁ; 2011.
• 100. Karo F. Flora okolic Częstochowy. Pam Fizjogr. 1881;1:208–257.
• 101. Hereźniak J. Stosunki geobotaniczno-leśne północnej części Wyżyny Śląsko-Krakowskiej na tle zróżnicowania i przemian środowiska. Mon Bot. 1993;75:1–368. http://dx.doi.org/10.5586/mb.1993.001
• 102. Babczyńska-Sendek B, Błońska A, Hejdysz J. Characteristics of the flora of fallow lands on rendzina soils on the Twardowice Plateau(Silesian Upland). Acta Agrobot. 2012;65(4):75–90. http://dx.doi.org/10.5586/aa.2012.024
• 103. Sendek A. Rośliny naczyniowe Górnośląskiego Okregu Przemysłowego. Warszawa: OTPN, PWN; 1984.
• 104. Celiński F, Rostański K, Sendek A, Wika S, Cabała S. Nowe stanowiska rzadkich roślin naczyniowych na Górnym Śląsku iterenach przyległych. Cz. IV. Opolskie Tow Przyj Nauk Zesz Przyr.1978/1979;18:3–18.
• 105. Uechtritz R. Zur Flora Schlesiens. Öst Bot Z XIII. 1863;4:116–119. http://dx.doi.org/10.1007/BF01816675
• 106. Fiek E. Ergebnisse der Durchforschung der schlesischer Phanerogamenflora im Jahre 1891. Jahr-Ber Schles Ges vaterl Kultur.1892;69:155–180.
• 107. Nobis M, Nobis A. Nowe dane dotyczące występowania storczyka purpurowego Orchis purpurea Huds. (Orchidaceae) na Wyżynie Małopolskiej. Chrońmy Przyr Ojcz. 2010;66(2):149–155.
• 108. Nobis M. Rośliny naczyniowe zachodniej części Przedgórza Iłżeckiego (Wyżyna Małopolska). Prace Bot. 2007; 40:1–458.
• 109. Piwowarczyk R. Rośliny naczyniowe wschodniej części Przedgórza Iłżeckiego (Wyżyna Małopolska). Prace Bot. 2010;43:1–344.
• 110. Kalinowski P. Rzadkie rośliny naczyniowe Podlasia Nadbużańskiego – cz. 1. Gatunki siedlisk murawowych, łąkowych i szuwarowych. FragmFlor Geobot Pol. 2012;19(2):361–377.
• 111. Schmidt WLE. Flora von Pommern und Rügen. 1. Aufl. 1840. In der Becker und Altendorff‘schen Buchhandlung, Stettin; 2. Aufl . 1848.Vermehrt und verbessert von Dr. Baumgardt. Stettin: Verlag vonFerdinand Müller; 1848.
• 112. Decker P. Beiträge zur Flora der südlichen Neumark und der östlichen Niederlausitz. Verh Bot Ver Provinz Brandenburg. 1911;53:87–269.
• 113. Ascherson P, Graebner P. Flora des nordostdeutschen Flachlandes (ausser Ostpreussen). Berlin: Verlag von Gebrüder Borntraeger; 1898/99.
• 114. Ritschl G. Flora des Grossherzogthums Posen. Berlin; 1850.
• 115. Schube T. Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre 1928. Jahres-Bericht Schles Ges vater Cult,Breslau. 1929;101:88–96.
• 116. Schube T. Die Ergebnisse der Durchforschung der schlesischen Gefässpflanzenwelt im Jahre 1908. Jahres-Bericht der Schles Gesellschvaterl Cultur. 1909;86:48–67.
• 117. Scholz JB. Die Pflanzengenossenscheften Westpreussens. Schriften der naturforschenden gesellschaft in danzig. Danzig: KommissionsVerlag von Wilhelm Engelman in Leipzig; 1905.
• 118. Abromeit J, Neuhoff W, Steffen H. Flora von Ost- und Westpreussen, 1898–1940, 1/1–25 (1898): 1–402, 2/26–43 (1903): 403–684, 3/44–49(1926): 685–780. Berlin: Kommissionsverlag Gräfe und Unzer; 1940.
• 119. Klinsmann EF. Beiträge zur Flora von Danzig nebst einigen Mittheilungen aus andern Preußischen Gegenden in Preussische Provinzial-Blätter. Königsberg: D.W.L. Richter; 1836. (vol 15).
• 120. Wiess G. Die um Danzig wildwachsenden Pflanzen nach ihrem Geschlechtstheilen geordnet und beschrieben von Gottfried Reyger.Danzig: Anhuthsche Buchhandlung; 1825.
• 121. Preuss H. Die pontischen Pflanzenbestände im Weichselgebiet vom sandpunkt der Naturdenkmalpflege aus geschildert. Beiträge zurNaturdenkmalpflege. 1912;2:350–540.
• 122. Mądalski J. Atlas flory polskiej i ziem ościennych (Florae Polonica terrarumque adiacentium iconographia), Scrophulariaceae (Pars4), Orobanchaceae, 17(1), Warszawa: Państwowe WydawnictwoNaukowe PWN; 1973.
• 123. Preuss H. Das Herbarium Klinsmann unter besonderer Berücksichtigung der Danziger Adventivflora. Ber Westpreuss Bot-Zool Ver.1928;50:201–230.
• 124. Babczyńska-Sendek B, Kloczkowska A, Błońska A. Xerothermic grasslands of Pilica surroundings – diversity, threats and directionsof changes. Biodivers Res Conserv. 2011;23(1):59–70. http://dx.doi.org/10.2478/v10119-011-0019-5
• 125. Raciborski M. Zmiany zaszłe we florze okolic Krakowa w ciągu ostatnich lat dwudziestu pięciu pod względem roślin dziko rosnących. Sprawozdania Komisji Fizjograficznej. 1884;18:99–126.
• 126. Polakowski B. Zespoły łąkowo-pastwiskowe Pojezierza Mazurskiego w świetle dotychczasowych badań. Zesz Nauk ART Olsztyn.1979;28:113–121.
• 127. Rostafiński J. Florae Polonicae Prodromus, Uebersicht der bis jetzt im Königreiche Polen beobachteten. Phanerogamen. Verh Zool-BotGes. 1872; 81-202.
• 128. Knapp JA. Die bisher bekannten Pflanzen Galiziens und der Bukowina. Wien: Braumüller Verl.; 1872. http://dx.doi.org/10.5962/bhl.title.9730
• 129. Herbich F. Botanischer Ausflug in die galizisch-karpatischen Alpen des Sandezer Kreises. Flora. 1834;17:561–587.
• 130. Knapp JA. Przyczynek do flory obwodów jasielskiego i sanockiego. Spraw Kom Fizjogr CK Tow Nauk Krak. 1869;3:74–109.
• 131. Halamski AT. Orobanche hederae Vaucher ex Duby (Orobanchaceae) – plasticité phénotypique et micro-morphologie des graines. BullMens Soc Linn Lyon. 2011;80(7–8):170–178.
• 132. Piwowarczyk R, Halamski AT, Durska E. Seed and pollen morphology in the Orobanche alsatica complex (Orobanchaceae) fromcentral Europe and its taxonomic significance. Aust Syst Bot. 2014;27(2):145–157. http://dx.doi.org/10.1071/SB14013
• 133. Piwowarczyk R, Tatanov I. Orobanche laxissima Uhlich & Rätzel (Orobanchaceae) – a new species for Dagestan (Russia) and Azerbaijan.Biodivers Res Conserv. 2013;32:25–28.
• 134. Musselman LJ, Mann WF. A survey of surface characteristics of seeds of Scrophulariaceae and Orobanchaceae using scanning electronmicroscopy. Phytomorphology. 1976;26:370–378.
• 135. Abu Sbaih HA, Jury SL. Seed micromorphology and taxonomy in Orobanche (Orobanchaceae). Flora Mediterranea. 1994;4:41–48.
• 136. Piwowarczyk R, Jankowska-Blaszczuk M. Intra-specific diversity of seed productivity and morphological features in parasitic speciesOrobanche bartlingii Griseb. (Orobanchaceae). Pol J Ecol.2014;62;723–738.
• 137. Piwowarczyk R, Madeja J, Nobis M. Pollen morphology of the Central European broomrapes (Orobanchaceae: Orobanche, Phelipancheand Orobanchella) and its taxonomical implications. Plant Syst Evol.2015;301;795–808. http://dx.doi.org/10.1007/s00606-014-1117-6
• 138. Zarzycki K, Szeląg Z. Red list of the vascular plants in Poland. In: Mirek Z, Zarzycki K, Wojewoda W, Szeląg Z., editors. Red list ofplants and fungi in Poland. Kraków: W. Szafer Institute of Botany,Polish Academy of Sciences; 2006.
• 139. Żukowski W, Jackowiak B. List of endangered and threatened vascular plants in Western Pomerania and Wielkopolska (Great Poland).In: Żukowski W, Jackowiak B, editors. Endangered and threatenedvascular plants of Western Pomerania and Wielkopolska. Poznań:Publications of the Departament of Plant Taxonomy of Adam Mickiewicz University in Poznań; 1995. (vol 3).
• 140. Markowski R, Buliński M. Ginące i zagrożone rośliny naczyniowe Pomorza Gdańskiego. Acta Bot Cassub Monogr. 2004;1:1–75.
• 141. Jackowiak B, Celka Z, Chmiel J, Latowski K, Żukowski W. Red list of vascular flora of Wielkopolska (Poland). Biodivers Res Conserv.2007;15:95–127.
• 142. Fabiszewski J, Kwiatkowski P. Threatened vascular plants of the Sudeten Mountains. Acta Soc Bot Pol. 2002;71(4):339–350. http://dx.doi.org/10.5586/asbp.2002.040
• 143. Kącki Z, Dajdok Z, Szczęśniak E. Czerwona lista roślin naczyniowych Dolnego Śląska. In: Kącki Z, editor. Zagrożone gatunki florynaczyniowej Dolnego Śląska. Wrocław: Instytut Biologii Roślin,Uniwersytet Wrocławski, Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody“Pro Natura”; 2003. p. 9–65.
• 144. Rutkowski L. Rośliny naczyniowe – Tracheophyta. In: Buszko J, Kasprzyk K, Pawlikowski T, Przystański A, Rutkowski L, editors.Czerwona lista roślin i zwierząt ginących i zagrożonych w regioniekujawsko-pomorskim. Acta Univ Nicolai Copernici. Biologia LIII,Suplement-Nauki Mat-Przyr Toruń. 1997;98:5–20.
• 145. Bróż E, Przemyski A. The red list of vascular plants in the Wyżyna Małopolska upland (S Poland). In: Mirek Z, Nikel A, editors. Rare,relict and endangered plants and fungi in Poland. Kraków: W. SzaferIntitute of Botany, Polish Academy of Sciences; 2009.
• 146. Korneck D, Schnittler M, Vollmer I. Rote liste der Farn- und Blütenpflanzen (Pteridophyta & Spermatophyta) Deutschlands. Schrift Vegetationsk. 1996;28:21–187.
• 147. Ludwig G, May R, Otto C. Verantwortlichkeit Deutschlands für die weltweite Erhaltung der Farn- und Blütenpflanzen – vorläufige Liste.BfN-Skripten 220; 2007.
• 148. Procházka F, editor. Červený a černý seznam cévnatých rostlin České republiky (stav v roce 2000). Praha: Příroda; 2001.
• 149. Feráková V, Maglocky Š, Marhold K. Červený zoznam papraďorastov a semenných rastlín Slovenska. In: Baláz D, Marhold K, Urban P,editors. Cerveny zoznam rastlín a zivocíchov Slovenska. Ochr Prír.2001;20:44–76.
• 150. Parusel JB, Urbisz A, editors. Czerwona lista roślin naczyniowych województwa śląskiego. Raporty, Opinie. Katowice: CDPGŚ; 2012. (vol 6).

Identyfikatory

DOI

10.5586/asbp.2014.031