Characteristics and health conditions of the linden trees (Tilia sp.) in the avenue layout of Naleczowska street in Lublin

• Autorzy: Renda J. , Mackos-Iwaszko E.

Warianty tytułu

PL

Charakterystyka i stan zdrowotny lip (Tilia sp.) w układzie alejowym przy ul.Nałęczowskiej w Lublinie

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Old avenues, or alleys of trees, form an important part of the cultural landscape. They used to be planted mainly in gardens and parks; later, they started playing an even more important role, particularly in the open areas, and within urban landscapes. Nowadays, they are frequently regarded as inconvenient formations, which exert a negative impact on traffic and impede road construction. However, it is is worth bearing in mind that avenues play a number of crucial functions in terms of climate, ecology and aesthetics, and as such they deserve particular care. The article is devoted to the linden trees planted in an avenue layout along the Nałęczowska street in Lublin town in Poland. The layout currently consists of 85 individual trees in varying health condition, that is, 35% of healthy trees, nearly half exhibiting signs of reduced vitality, and 16% in the state of advanced decay.

PL

Stare aleje są ważnym kulturowym elementem krajobrazu. Dawniej zakładane były głównie w ogrodach i parkach, nieco później zyskały na znaczeniu w krajobrazie otwartym i w miastach. Obecnie często uznawane są za element kłopotliwy, spowalniający ruch i utrudniający dostosowanie dróg do współczesnych standardów. Warto jednak pamiętać o pełnionych przez aleje licznych funkcjach: klimatycznych, ekologicznych, estetycznych i otaczać je należytą opieką. Artykuł dotyczy lip w układzie alejowym przy ul. Nałęczowskiej w Lublinie. Obecnie układ tworzy 85 drzew. Ich stan zdrowotny jest zróżnicowany: 35% stanowią osobniki zdrowe, prawie połowa wykazuje oznaki obniżonej witalności, 16% to drzewa w znacznym stopniu zamierające.

Słowa kluczowe

EN

Lublin city; urban tree; alley tree; lime tree; Tilia; plant health

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2018
• Tom: 17
• Numer: 2
• Opis fizyczny: p.155-163,fig.,ref.

Twórcy

autor

Renda J.

• Faculty of Mathematics, Computer Science and Landscape Architecture, John Paul II Catholic University of Lublin, Konstantynow 1H, 20-708 Lublin

autor

Mackos-Iwaszko E.

• Faculty of Mathematics, Computer Science and Landscape Architecture, John Paul II Catholic University of Lublin, Konstantynow 1H, 20-708 Lublin

Bibliografia

• Bach, A., Frazik-Adamczyk, M. (2006). Charakterystyka zagrożeń zieleni miejskiej ze szczególnym uwzględnieniem zieleni w ciągach komunikacyjnych. Opracowanie wykonane dla Urzędu Miasta Krakowa, Wydział Gospodarki Komunalnej i Ochrony Środowiska, Kraków.
• Bach, A., Frazik-Adamczyk, M., Pawłowska, B., Pniak, M. (2007). Wpływ warunków miejskich na zdrowotność lip (Tilia × europaea) ‘Pallida’ w alei Najświętszej Marii Panny w Częstochowie, Rocz. AR Pozn., 383, Ogrodn., 41, Wydawnictwo AR, Poznań, 11–16.
• Bach, A., Pawłowska, B., Pietrzak, M. (2009a). Eco-friendly methods of reducing the consequences of winter maintenance in urban green areas. Folia Horticulturae, 21/2, 99–109.
• Błaszczyk, M., Kosmala, M. (2009). Rola i znaczenie drzew w krajobrazie – aleje przydrożne i drzewa przyuliczne. Przegląd Komunalny, 8, 35–38.
• Boratyńska, K., Dolatowski, J. (1991). Systematyka i geograficzne rozmieszczenie. [In:] S. Białobok (ed.). Lipy. Instytut Dendrologii PAN, Kórnik, 107–119.
• Borowski, J. (2009). Wzrost rodzimych gatunków drzew przy ulicach Warszawy. Rozprawy Naukowe i Monografie, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• Borowski, J. (2012). Dobór drzew, krzewów i pnączy do szczególnie trudnych warunków miejskich. 5. Wiosenna Wystawa Szkółkarska Mazowiecka Zieleń 2012 – Jakość i Asortyment.
• Borowski, J., Pstrągowska, M. (2010). Effect of street conditions, including saline aerosol, on growth of the Small-leaved limes. Rocz. Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego, 58, 15–24.
• Bugała, W. (2000). Drzewa i krzewy. PWRiL, Warszawa.
• Dudkiewicz, M. (2014). Rys historyczny i inwentaryzacja dendrologiczna alei lipowej w Nadrybiu, gmina Puchaczów. Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus, 13(1), 19–30.
• Durak, W., Dudkiewicz, M., Dąbski, M., Kostrzewa, E. (2015). Inwentaryzacja dendrologiczna oraz stan zachowania historycznej alei lipowej w Dratowie. Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus, 14(1), 27–33.
• Dworniczak, Ł., Ziemiańska, M. (2014). Wartość układów alejowych w krajobrazie otwartym. [In:] K. WitkośGnach, P. Tyszko-Chmielowiec (ed.). Drzewa w krajobrazie. Podręcznik praktyka. Fundacja Ekorozwoju, Wrocław, 301–314.
• Dynowski, P., Źróbek-Sokolnik, A., Fenyk, M. A. (2016). Aleje przydrożne gminy Dywity – przegląd i potrzeby uzupełnienia drzewostanów. Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus, 15(4), 129–142.
• Fober, H. (1991). Mineralne żywienie. [In:] Lipy. Red. S. Białobok. Instytut Dendrologii PAN, Kórnik, 121-131.
• Fortuna-Antoszkiewicz, B. (2002). Kształtowanie roślinności przy drogach – zarys historyczny. [W:] Rylke J. (red.) Przyroda i Miasto. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, T. IV: 226-235.
• Giertych, M. (1991). Genetyka. [W:] S. Białobok (ed.) Lipy. Instytut Dendrologii PAN, Kórnik, 133–144.
• Greinert, A. (2011). Zasolenie gleb. Przegląd Komunalny, 11(242), 86–90.
• Jańczak-Pieniążek, M., Pikuła, W. (2013). Stan zachowania wybranych czereśniowych alei przydrożnych w województwie opolskim. Rocz. Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego, 61, 79–85.
• Kollár, J., Hrubík, P., Tkáčová, S. (2009). Monitoring of harmful insect species in urban conditions in selected model areas of Slovakia. Plant Protect. Sci., 45, 119–124.
• Kosmala, M. (2005). Po co ludziom drzewa, czyli o roli i znaczeniu drzew w życiu człowieka. [In:] Zieleń Miejska – naturalne bogactwo miasta. Zasady gospodarowania i ochrona. Materiały konferencyjne. Wydawnictwo PZITS, Toruń.
• Kropczyńska-Linkiewicz, D. (2003). Ochrona przed szkodnikami drzew i krzewów w miastach. Przegląd Komunalny, 8, 44–46.
• Krosigk, K., Baumann, M., Kirsch, R., Stachańczyk, R. (2003). Aleje jako przedmiot działań konserwatorskich. Ochrona, zachowanie i odnawianie. Ochrona Zabytków, 1–2, 151–170.
• Łukaszewicz, A. (1989). Drzewa w środowisku miejsko-przemysłowym. [In:] Życie drzew w skażonym środowisku. Nasze drzewa leśne, 21. PWN, Warszawa – Poznań, 49–85.
• Łukaszkiewicz, J. (2008). Wpływ wybranych warunków środowiska miejskiego na wzrost i rozwój drzew. [In:] E. Olekiejuk, A. Jankowska (ed.). Zieleń miejska – naturalne bogactwo miasta. Zieleń przyuliczna. PZITS, Toruń, 117–128.
• Mackoś-Iwaszko, E. (2014). Wybrane grupy owadów i pajęczaków zasiedlających drzewa liściaste zieleni miejskiej Lublina. Praca doktorska wykonana w Katedrze Ochrony Środowiska Przyrodniczego i Krajobrazu na Wydziale Matematyki, Informatyki i Architektury Krajobrazu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
• Majdecki, L. (1981). Historia ogrodów. PWN, Warszawa.
• Majdecki, L. (1986). Tabela wiekowa drzew. Manuscript. Oddział Architektury Krajobrazu SGGW, Warszawa.
• Mazur, J., Bach, A. (2017). Analiza kompozycyjna alei Krakowa. [In:] Ziemia – Roślina – Człowiek. Materiały konferencyjne, http://ptno.ur.krakow.pl/images/news/konferencja.pdf, 48.
• Mącik, H. (2017). Historyczne aleje przydrożne we współczesnych granicach Lublina i ich ochrona konserwatorska. [W:] E. Trzaskowska (ed.). Roślinność pasów przydrożnych Lublina. Potencjał i zagrożenia. Urząd Miasta Lublin, 35–46.
• Pawlaczyk, P., Jermaczek, A. (2009). Poradnik lokalnej ochrony przyrody. Klubu Przyrodników, Świebodzin.
• Podolska, A. (2013). Zadrzewienia liniowe w strefie podmiejskiej Wrocławia. Nauka Przyr. Technol., 7(2), #28, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, Poznań.
• Raszeja, E. (2013). Ochrona krajobrazu w procesie przekształceń obszarów wiejskich. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego, Poznań.
• Renda, J. (2015). Aleja dębowa w Uluczu, gmina Dydnia. Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus, 14(3), 137–146.
• Sadowiec, K.J., Gawroński, S.W. (2013). Przydatność wybranych gatunków lip (Tilia sp.) do fitoremediacji powietrza z zanieczyszczeń pyłowych. Woda Środ. Obsz. Wiej., 13, 3(43), 131–148.
• Seneta, W., Dolatowski, J. (2012). Dendrologia. PWN, Warszawa.
• Siewniak, M., Bobak, W. (2010). Aleje historyczne – dobre przykłady: aleja 3 Maja w Krakowie i aleja NMP w Częstochowie. Kurier Konserwatorski, 8, 5–12.
• Siewniak, M., Siewniak, M. (2001). Podstawowe problemy uprawy drzew przy ulicach. [w:] W. Dmochowski, K. Niekrasz, (ed.). Zieleń Warszawy – problemy i nadzieje. Ogród Botaniczny PAN, Warszawa-Powsin, 33–55.
• Suchocka, M. (2011). Wpływ biotycznych warunków siedliskowych na stan drzew na terenach budowy oraz po zakończeniu inwestycji. Człowiek i Środowisko, 35(3–4), 19–34.
• Szczepanowska, H.B. (2010). Kierunki usprawnień organizacyjnych i technicznych dla ochrony drzew na terenach inwestycyjnych. Człowiek i Środowisko, 34(1–2), 59–78.
• Tylkowski, T. (2006). Drzewa dla terenów zieleni. Przegląd Komunalny, 8(179), 40–42.
• Wejchert, K. (1984). Elementy kompozycji urbanistycznej. Arkady, Warszawa.
• Worobiec, K., Liżewska, J. (ed.) (2009). Aleje przydrożne. Historia, znaczenie, ochrona. Borussia, Olsztyn.
• Wójcicka, I. (1971). Uciążliwości klimatu miast i możliwości jego poprawy za pomocą roślinności. Instytut Urbanistyki i Architektury, Warszawa.
• Zielonko, A. (1977). Rozwój drzewostanu przyulicznego miasta Warszawy. Ogrodnictwo, 6, 154–156.
• Ziemiańska, M., Dworniczak, Ł. (2014). Projektowanie zadrzewień w krajobrazie otwartym. [In:] K. WitkośGnach, P. Tyszko-Chmielowiec (ed.). Drzewa w krajobrazie. Podręcznik praktyka. Fundacja Ekorozwoju, Wrocław, 241–270.
• Zimmerman, E. M., Jull, L. G. (2006). Sodium Chloride Injury on Buds of Acer platanoides, Tilia cordata and Viburnum lantana. Arboriculture & Urban Forestry, 32(2), 45–53.

Identyfikatory

DOI

10.15576/ASP.FC/2018.17.2.155