Hydroksykwasy organiczne w fitokosmetykach rewitalizujących

• Autorzy: Kaniewska A. , Sperkowska B.

Warianty tytułu

EN

Organic hydroxyacids in revitalizing phytocosmetics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule wyjaśniono zagadnienia związane z występowaniem i zastosowaniem hydroksykwasów organicznych w fitokosmetykach rewitalizujących i zabiegach kosmetycznych. Dokonano charakterystyki budowy skóry oraz właściwości fizycznych i chemicznych alfa- (AHA) i beta-hydroksykwasów (BHA) (kwas glikolowy, kwas mlekowy, kwas cytrynowy, kwas jabłkowy, kwas winowy, kwas salicylowy). Scharakteryzowano sposoby oznaczania hydroksykwasów, a także przedstawiono regulacje prawne dotyczące stosowania hydroksykwasów w kosmetykach. Przedstawiono wskazania i przeciwwskazania do zastosowania zabiegów z kwasami owocowymi. Opisano czynniki warunkujące skuteczność działania biologicznego alfa-hydroksykwasów (AHA).

EN

In this paper some principal problems related with application of organic hydroxyacids in phytocosmetics formulations and cosmetics treatment have been described. Detailed characteristics of the human skin structure and physicochemical properties of alpha-hydroxyacids (AHA) and beta-hydroxyacids (BHA) as glycolic acid, lactic acid, citric acid, malic acid, tartaric acid and salicylic acid, have been presented. In addition some modern analytical procedures for rapid and selective determination of hydroxyacids in cosmetics as well as the basic international and domestic legal rules related with use of hydroxyacids in cosmetic procedures was discussed. The set of practical indications and contraindications linked with application of the fruit originated hydroxyacids to cosmetological intervention and treatments was also mentioned. The most important factors determining biological action efficiency of alpha-hydroxyacids (AHA) was shortly specified.

Słowa kluczowe

PL

kosmetyki naturalne; fitokosmetyki zob.kosmetyki naturalne; alfa-hydroksykwasy; beta-hydroksykwasy; kwas glikolowy; kwas hydroksyoctowy zob.kwas glikolowy; kwas mlekowy; kwas cytrynowy; kwas salicylowy; kwas winowy

• Wydawca: -
• Czasopismo: Herbalism
• Rocznik: 2017
• Numer: 1[3]
• Opis fizyczny: s.20-40,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kaniewska A.

• Katedra i Zakład Bromatologii, Wydział Farmaceutyczny, Collegium Medicum, Universytet Mikołaja Kopernika, Jagiellońska 13, 85-067 Bydgoszcz

autor

Sperkowska B.

• Katedra i Zakład Bromatologii, Wydział Farmaceutyczny, Collegium Medicum, Universytet Mikołaja Kopernika, Jagiellońska 13, 85-067 Bydgoszcz

Bibliografia

• (1) Bazylak G., Sperkowska B., Effect of extraction conditions on the content of soluble oxalate in aqueous infusions of green and herbal teas, Planta Medica, 2010, 76, s. 1336-1337.
• (2) Bazylak G., Siepak M., Przybylska A, Gryn A, Sperkowska B., Melatonin and selenium contents in dried white mulberry leaves, hawthorn inflorescences and multiherbal blends used as functional dietary supplements, Planta Medica, 2016, 82(S01), s. 1-381, doi: 10.1055/S-0036-1597031.
• (3) Bazylak G., Michalski R., Siepak M., Łyko A., Sperkowska B., Inorganic anions profile in the fresh aqueous brews of multiherbal products used as vitalizing or slimming drinks, Planta Medica, 2016, 82(S01), s. 1-381, doi:10.1055/S-0036-1596833.
• (4) Lamer-Zarawska E., Chwała C., Gwardys A., Rośliny w kosmetyce przeciwstarzeniowej. Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
• (5) Sperkowska B.,Bazylak G., Zawartość rozpuszczalnych szczawianów w wieloskładnikowych ziołowych herbatach odchudzających, witalizujących i upiększających, Szkice Humanistyczne, 2010,10(4), s. 176-185.
• (6) Sperkowska B., Bazylak G., Zawartość szczawianów w preparatach ziołowych o działaniu uspokajającym, odstresowującym i wspomagającym leczenie skutków stresu, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2010, 43(3), s. 240-248.
• (7) Martini M.C., Placek W. (red.), Kosmetologia i farmakologia skóry, Wyd. Lekarskie PZWL, Warszawa, 2007.
• (8) Marzec A., Chemia kosmetyków. Surowce, półprodukty, preparatyka wyrobów. Wyd. TNOIK Dom Organizatora, Toruń, 2009.
• (9) Marzec A., Chemia nowoczesnych kosmetyków. Wyd. TNOIK Dom Organizatora, Toruń, 2010.
• (10) Wołosik K., Małgorzata Knaś M., Niczyporuk M., Fitokosmetologia wykłady z fitokosmetologii, fitokosmetyki i kosmetyki naturalnej. Wyd. MedPharm Polska, Wrocław, 2013.
• (11) Gertig H., Regulacje prawne w kosmetyce, Wyd. Nauk. Uniw. Med. im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań, 2007.
• (12) Koziej T.P., Fitokosmetyka siły natury, Beauty Forum, 2008, 12, s. 14-16.
• (13) Hawryłkiewicz W., Dzwonnik S., Zastosowanie alfa- i beta-hydroksykwasów w pielęgnacji skóry dotkniętej trądzikiem pospolitym - ocena skuteczności preparatów na bazie 25-proc. kwasów owocowych, Postępy kosmetologii, 2012, 2(1), s. 22-23.
• (14) Kornhauser A., Coelho S.G., Hearing V.J., Effects of cosmetic formulations containing hydroxyacids on sun-exposed skin: current applications and future developments, Dermatology Research and Practice, 2012, doi: 10.1155/2012/710893.
• (15) Maddin S., Current review of the alpha hydroxy acids, Skin Therapy Letter, 1998, 3, s. 1-18.
• (16) Miękoś-Zydek B., Czyż P., Kaszuba A., Zaburzenia pigmentacji skóry - przebarwienia, Wyd. Nauk. Uniw. Med. im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań, 2008.
• (17) Green B.A., Yu R.J., Van Scott E.J., Clinical and cosmeceutical uses of hydroxyacids, Clinics Dermatology, 2009, 27, s. 495-501.
• (18) Murad H., Shamban A.T., Premo P.S.,The use of glycolic acid as a peeling agent, Dermatologie Clinics, 1995, 13, s. 285-307.
• (19) Adamski Z., Kaszuba A., Dermatologia dla kosmetologów, Elservier Urban & Partner, Wrocław, 2008.
• (20) Babilas P., Knie U., Abels C.,Cosmetic and dermatologie use of alpha hydroxy acids, Journal der Deutschen Dermatologischen Gesellschaft, 2012,10, s. 488-491.
• (21) Molever K., Simultaneous determination of alpha and beta hydroxy acids in personal care products by capillary gas chromatography, Journal of Cosmetic Science, 2002,53, s. 121-126.
• (22) Molski M., Chemia piękna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 2009.
• (23) Antonelli M.L., Spadaro C., Tornelli R.F., A microcalorimetric sensor for food and cosmetic analyses: 1-Malic acid determination, Talanta, 2008, 74, s. 1450-1454.
• (24) Couch L.H., Quantification of glycolic acid in cosmetic products using reversed phase high performance liquid chromatography, International Journal of Cosmetic Science, 2002, 24, s. 89-95.
• (25) Dutra E.A., Santoro M.I., Micke G.A., Tavares M.F., Kedor-Hackmann E.R., Determination of alpha-hydroxy acids in cosmetic products by capillary electrophoresis, Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, 2006, 40, s. 242-248.
• (26) Liu PY, Lin YH, Feng CH, Chen YL., Determination of hydroxy acids in cosmetics by chemometric experimental design and cyclodextrin-modified capillary electrophoresis, Electrophoresis, 2012, 33, s. 3079-86.
• (27) Nicoletti I., Determination of alpha-hydroxy acids in cosmetic products by high-performance liquid chromatography with a narrow-bore column, International Journal of Cosmetic Science, 1999,21, s. 265-274.
• (28) Vorarat S., Aromdee C., Podokmai Y., Determination of alpha hydroxy acids in fruits by capillary electrophoresis, Analytical Sciences, 2002,18, s. 893-896.
• (29) Yates R.L., Havery D.C., Determination of Phenol, Resorcinol, Salicylic Acid and a-Hydroxy Acids in Cosmetic Products and Salon Preparations, Journal of Cosmetic Science, 1999, 50, s. 315-325.
• (30) Sperkowska B., Bazylak G., Ocena zawartości rozpuszczalnych szczawianów w herbatach zielonych i popularnych naparach ziołowych, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2010, 43(2), s. 130-137.
• (31) Sperkowska B., Bazylak G., Effect of extraction conditions on the soluble oxalate content in water infusions of green and herbat teas, Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 2010, 17(4), s. 107-121.
• (32) Sperkowska B., Bazylak G., Enzymatic spectrophotometric determination of soluble oxalate content in some multiherbal functional products reducing stress related health disorders, Current Issues in Pharmacy and Medical Sciences, 2013, 26(2), s. 171-175.
• (33) Sperkowska B., Bazylak G., Oznaczanie szczawianów w roślinach leczniczych i produktach zielarskich. Część I. Metody miareczkowe, kolorymetryczne luminescencyjne i enzymatyczne [w monografii:] Chrzanowska J., Różański H. (red): Rośliny zielarskie, kosmetyki naturalne i żywność funkcjonalna, Wyd. PWSZ, Krosno-Wrocław, 2015, s. 403-426.
• (34) Sperkowska B., Bazylak G., Oznaczanie szczawianów w roślinach leczniczych i produktach zielarskich. Część II. Metody chromatograficzne, sensory i biosensory electrochemiczne [w monografii:], Chrzanowska J., Różański H. (red): Rośliny zielarskie, kosmetyki naturalne i żywność funkcjonalna, Wyd. PWSZ, Krosno-Wrocław, 2015, s. 427-444.
• (35) Sperkowska B., Bazylak G., Wpływ niekonwencjonalnych sposobów ekstrakcji na wynik oznaczania metodą enzymatyczną kwasu szczawiowego w wodnych naparach roślin leczniczych [w monografii:] Bazylak G., Różański H. (red.), Rośliny zielarskie, kosmetyki naturalne i żywność funkcjonalna. Bezpieczeństwo żywności i pasz, Wyd. PWSZ, Krosno-Wrocław, 2016, s. 190-211.
• (36) Parvez S., Kang M., Chung H.S., Cho C., Hong M.C., Shin M.K., Bae H., Survey and mechanism of skin depigmenting and lightening agents, Phytotherapy Research, 2006, 20, s. 921-934.
• (37) Wiliams A., Structure and function of human skin, Transdermal and Topical Drug Delivery, Wyd Pharmaceutical Press, 2003.
• (38) Mastalerz P., Chemia organiczna, Wyd. Chemiczne, Wroclaw 2000.
• (39) Bojarski J., Chemia organiczna, Jacek Bojarski & Wyd. Uniw. Jagielloński, Kraków, 2003.
• (40) Tung R.C., Bergfeld W.R, Vidimos A.T., Remzi B.K., Alpha-hydroxy acid-based cosmetic procedures. Guidelines for patient management, American Journal of Clinical Dermatology, 2000,1, s. 81-88.
• (41) Brody H.J. (red.), Placek W. (red. pol. wyd.), Peelingi i resurfacing skóry, Czelej, Lublin 2001.
• (42) Pormsila W., Gong X.Y., Hauser P.C., Determination of the enantiomers of alpha-hydroxyand alpha-amino acids in capillary electrophoresis with contactless conductivity detection, Electrophoresis, 2010, 31, s. 2044-2048.
• (43) Usuki A., Ohashi A., Sato H., Ichihashi M., Funasaka Y., The inhibitory effect of glycolic acid and lactic acid on melanin synthesis in melanoma cells, Experimental Dermatology, 2003, 12, s. 43-50.
• (44) Guevara I.L., Pandaya A.G., Safety and efficacy of 4% hydroquinone combined with 10% glycolic acid, antioxidants and sunscreen in the treatment of melasma, International Journal of Dermatology, 2003, 42, s. 43-50.
• (45) Draelos Z.D., ɑ-Hydroxy acids, ß-hydroxy acid, and other topical agents, Dermatologie Therapy, 2000, 13, s. 154-158.
• (46) Fiume Z., Final report on the safety assessment of malic acid and sodium malate, International Journal of Toxicology, 2001, 20 (suppl 1), s. 47-55.
• (47) Smith W.P., Epidermal and dermal effects of topical lactic acid, Journal of the American Academy of Dermatology, 1996, 35, s. 388-391.
• (48) Zakład Biotechnologii i Inżynierii Genetycznej, Śląski Uniwersytet Medyczny, 2013, http://biotechnologia.slam.katowice.pl/tech_biochemiczne. Akcesja: 03.05.2016.
• (49) Yigitoglu M., Production of Citric Acid by Fungi, Journal of Islamic Academy of Sciences, 1992, 5, s. 100-106.
• (50) Grimes P.E., The safety and efficacy of salicylic acid chemical peels in darker racialethnic groups, Dermatologie Surgery, 2001, 25, s. 18-22.
• (51) Scalia S., Callegari R., Villani S., Determination of glycolic acid in cosmetic products by solid-phase extraction and reversed-phase ion-pair high-performance liquid chromatography, Journal of Chromatography A, 1998, 795, s. 219-225.
• (52) Huang W. S., Lin Ch.-Ch., Huang M.Ch., Wen K.-Ch., Determination of a-Hydroxyacids in Cosmetics, Journal of FDA, 2002,10, s. 95-100. Herbalism nr1(B)/2017
• (53) Ronert M.A., Beta Hydroxy Acids, The Science white paper serioes of image skincare, Image Skincare, 2009.
• (54) Heymann L.A., The Cosmetic/Drug Dilemma: FDA Regulation of Alpha-Hydroxy Acids, Food and Drug Law Journal, 1997, 52, s. 357-375.
• (55) Sperkowska B., Bazylak G., Oznaczanie mikroelementów w wieloskładnikowych herbatkach ziołowych, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2012,45(3), s. 241-247.
• (56) Sperkowska B., Bazylak G., Zawartość jonów Mn, Fe, Cu i Zn w wodnych naparach wieloziołowych produktów funkcjonalnych wspomagających redukcję masy ciała i odchudzanie [w monografii:] Rośliny zielarskie, kosmetyki naturalne i żywność funkcjonalna. Bezpieczeństwo żywności i pasz, Bazylak G., Różański H. (red.), Wyd. PWSZ, Krosno-Wrocław, 2016, s. 212-229.
• (57) Sperkowska B., Bazylak G., Zawartość manganu w wieloziołowych produktach wspomagających odchudzanie, Bromatologia i Chemia Toksykologiczna, 2016, 49(3), s. 399-406.
• (58) Krzyżostan M., Internetowy Portal Zgłaszania Produktów Kosmetycznych (CPNP), zastąpi KSIOK? http://biotechnologia.pl/, Akcesja: 30.05.2016.
• (59) Seredyńska E., Bezpieczeństwo kosmetyków z punktu widzenia europejskiego konsumenta http://www.konsument.gov.pl/. Akcesja: 27.05.2013.
• (60) Oborska A., Legislacja kosmetyczna w Komisji Europejskiej - najnowsze wyzwania i zagrożenia dla przemysłu, http://kosmetyka.farmacom.com, Akcesja: 27.05.2013.
• (61) Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków FDA, http://www.fda.gov/Cosmetics/. Akcesja: 27.04.2013.
• (62) Hubinger J.C., A survey of consumer cosmetic products and salon preparations for alpha hydroxy acids, Journal of Cosmetic Science, 2002, 53, s. 243-248.
• (63) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii produktów będących kosmetykami. Na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 30 marca 2001 r. o kosmetykach (Dz. U. Nr 42, poz. 473 oraz z 2003 r. Nr 73, poz. 659).
• (64) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1223/2009 z dnia 30 listopada 2009 r., dotyczące produktów kosmetycznych (Dz. U. L 342/59 z dnia 22.12.2009 r.).
• (65) Noszczyk M., Kosmetologia pielęgnacyjna i lekarska, PZWL, Warszawa, 2011.
• (66) Ustawa o kosmetykach z 30 marca 2001 r. (Dz. U. nr 42, poz. 473 z 2001).
• (67) Sperkowska B., Bazylak G. 2015c, Zastosowanie spektroskopii w bliskiej podczerwieni (NIR) do oznaczania szczawianów w wieloziołowych produktach funkcjonalnych, [w monografii:] Rośliny zielarskie, kosmetyki naturalne i żywność funkcjonalna, Chrzanowska J., Różański H. (red.), PWSZ, Krosno-Wrocław, 2015, s. 445-475.
• (68) Nour V., Trandafir I., Jónica M.E., HPLC organie acid analysis in different citrus juices under reversed phase conditions, Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 2010, 38(1), 44-48.