Prognoza zamulania małego zbiornika wodnego

• Autorzy: Michalec B. , Tarnawski M. , Kupiec A.

Warianty tytułu

EN

The forecast of silting for small water reservoir

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Opracowano prognozę zamulania małego zbiornika wodnego znajdującego się na cieku nieobjętym obserwacjami hydrologicznymi. Brak danych o wielkości przepływów i koncentracji rumowiska unoszonego oraz wielkości transportu rumowiska wleczonego, skłania do zastosowania metod pośrednich. Umożliwiają one określenie ilości rumowiska dopływającego do zbiornika. Badaniami wielkości zamulania objęto zbiornik w Narożnikach, znajdujący się na potoku Dęba. W obliczeniach dostawy rumowiska do zbiornika zastosowano metody Reniger-Dębskiego, Brańskiego i DR-USLE. Przeprowadzono badania terenowe w celu określenia sposobu zagospodarowania zlewni badanego zbiornika. Określono rodzaj gruntu i jego skład z obszarów użytkowanych rolniczo i z terenów leśnych. Wyniki prac terenowych umożliwiły wyznaczenie parametrów równania strat glebowych, stanowiącego podstawę obliczeń metodą DR-USLE. Obliczony stopień zamulania, na podstawie pomiarów wielkości zamulania zbiornika, wynosi 0,58%. Obliczono wzorem Gončarova zamulanie zbiornika w kolejnych latach eksploatacji. Wyniki prognozy wielkości zamulenia po 4 latach eksploatacji porównano z wynikami pomiarów. Najwyższą zgodność wyników prognozy zamulenia opracowanej na podstawie wyników pomiarów uzyskano z wynikami prognozy, w której średni roczny transport rumowiska obliczono metodą DR-USLE. Stwierdzono, że wyłącznie zbiornika z eksploatacji, w wyniku zamulenia stanowiącego 80% jego pojemności pierwotnej, nastąpi po ponad 1100 latach.

EN

A forecast of silting was developed for a small water reservoir on a watercourse not included in hydrological observations. Lack of data on the flow volumes, sediment concentration and suspended load transport suggest the use of indirect methods. These make possible determining the amount of sediment amount supplied to the reservoir. Studies on silting volume covered a reservoir at Narożniki situated on the Dęba stream. The methods of Reniger-Dębski, Brański and DR-USLE method were used in computations of sediment supply to the reservoir at Narożniki. Field studies were conducted to determine the way of management of the studied reservoir catchment. The kind of ground and its composition in the agriculturally used areas and forest sites were determined. The results of field works made possible to fix the parameters of the universal soil loss equation, which is the basis for computations using DR-USLE method. The silting degree computed on the basis of the reservoir silting measurements is 0.58%. The reservoir silting in successive years of its operation was calculated using Gončarov formula. The results of silting forecast after four years of operation were compared with the results of measurements. The highest compatibility of results for silting forecast developed on the basis of measurements was obtained knowing the average annual sediment transport computed using DR-USLE method. It was found that excluding the reservoir from operation due to silting of the 80% of its initial capacity, will occur after over 1100 years.

Słowa kluczowe

PL

zbiorniki wodne; male zbiorniki wodne; zamulanie dna; prognozowanie

• Wydawca: -
• Czasopismo: Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich
• Rocznik: 2006
• Numer: 2/1
• Opis fizyczny: s.75-84,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Michalec B.

• Katedra Inżynierii Wodnej, Akademia Rolnicza w Krakowie, Al.Mickiewicza 24/28, 30-120 Kraków

autor

Tarnawski M.

autor

Kupiec A.

Bibliografia

• Batuca G. D., Jordaan M. J. Silting and Desilting of Reservoirs. A.A.Balkema. Netherlands, Rotterdam 2000.
• Bednarczyk T., Madeyski M., Michalec B. Ocena przydatności metody DR-USLE do określenia transportu rumowiska unoszonego. Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu, Inżynieria Środowiska XI, 2000, nr 385.
• Bednarczyk T., Michalec B. Reduction in sediment trap efficiency of small reservoirs during their operation. Zesz. Nauk. Akademii Rolniczej we Wrocławiu, seria Konferencje XXXVI, 2002, nr 438.
• Brański J. Ocena denudacji dorzecza Wisły na podstawie wyników pomiarów rumowiska unoszonego. Prace PIHM, nr 6, Warszawa 1975.
• Dębski K. Próba oszacowania denudacji na obszarze Polski. Prace i Studia KGW PAN, II, cz. I, Warszawa 1959.
• Dynowska I., Maciejewski M. Dorzecze górnej Wisły. Cześć I, PWN, Warszawa–Kraków 1991.
• Łajczak A. Studium nad zamulaniem wybranych zbiorników zaporowych w dorzeczu Wisły. Monografie Komitetu Gospodarki Wodnej PAN Zeszyt 8, Oficyna Wydawnicza PWN, Warszawa 1995.
• Reniger A. Zagadnienia erozji gleb w Polsce. Prace i Studia KGW PAN, II, cz. I, Warszawa 1959.
• Roehl J. Sediment source area, delivery rations and influencing morphological factors. IAHS publ. 59, 1962.
• Wischmeier H. W., Smith D. D. Predicting rainfall erosion losses-aquide to conservation planning. USDA-ARS, Agriculture Handbook, 1978, no. 573.
• Wiśniewski B., Kutrowski M. Budownictwo specjalne w zakresie gospodarki wodnej. Zbiorniki wodne. Prognozowanie zamulania. Wytyczne instruktażowe, Biuro Studiów i Projektów Budownictwa Wodnego „Hydroprojekt”, Warszawa 1973.