Analiza parametrów hydraulicznych w rejonie bystrza o zwiększonej szorstkości na rzece Porębiance w Gorcach

• Autorzy: Plesinski K. , Janas M. , Radecki-Pawlik A.

Warianty tytułu

EN

Analysis of hydraulic parameters in near rapid hydraulic structure (RHS) in Porebianka stream in Gorce Mountains

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Nową tendencją inżynierii rzecznej podczas regulacji ścieków jest stosowanie korekcji stopniowej za pomocą bystrzy o zwiększonej szorstkości. Budowle te spełniają funkcje zarówno techniczne, jak i ekologiczne. Powodują zmniejszenie spadku podłużonego cieku, różnicują reżim i dynamikę przepływu, odtwarzają roztokowy układ koryta, nie stanowią przeszkody dla migracji ryb i makrobezkręgowców. Można więc stwierdzić, że budowle te z powodzeniem mogą zastąpić klasyczne stopnie wodne, które niekorzystnie wpływają na koryto cieku w zasięgu ich oddziaływania. Ponadto stanowią przeszkodę dla migracji ryb oraz niekorzystnie współgrają z krajobrazem. Pomimo coraz częstszego zastępowania klasycznych stopni wodnych bystrzami o zwiększonej szorstkości, wymagają one ciągłego monitorowania w terenie oraz głębszej analizy hydrodynamicznej. Stąd w niniejszej publikacji wykonano wspomnianą analizę w rejonie oddziaływania bystrza o zwiększonej szorstkości na rzece Porębiance w Gorcach.

EN

At the present, in modern river training use rapid hydraulic structures (RHS's). These RHS's meet both technical and ecological aspects. These cause decrease the longitudinal of the channel, differentiate of the flow regime, reproduce the braiding pattern of channel end do not stop to migrate fish. It can be concluded that these buildings can successfully replace conventional water thresholds. They require constant monitoring in the field and a deeper analysis of hydrodynamic. So, in this paper, we made some hydraulic parameters within the RHS and upstream and downstream of the RHS in Porębianka stream in Gorce Mountain.

Słowa kluczowe

PL

potoki gorskie; potok Porebianka; bystrze o zwiekszonej szorstkosci; parametry hydrauliczne; parametry hydrodynamiczne; naprezenia styczne; predkosc przeplywu

EN

mountain stream; Porebianka Stream; riffle; hydraulic parameter; hydrodynamic parameter; shearing stress; flow velocity

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Scientiarum Polonorum. Formatio Circumiectus
• Rocznik: 2013
• Tom: 12
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.101-114,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Plesinski K.

• Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Janas M.

• Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

autor

Radecki-Pawlik A.

• Katedra Inżynierii Wodnej i Geotechniki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie, al.Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków

Bibliografia

• Gordon D.N., McMahon T.A., Finlayson B.L., 1992. Stream Hydrology: An Introduction for Ecologysts. Wiley and Sons London. Klonowska-Olejnik M., Radecki-Pawlik A., 2000. Zróżnicowanie mikrosiedliskowe makrobezkręgowców dennych w obrębie łach korytowych potoku górskiego o dnie żwirowym. XVIII Zjazd Hydrobiologów Polskich, 4-8.09.2000, Białystok.
• Korpak J., 2008. Rola maksymalnych wezbrań w funkcjonowaniu systemów uregulowanych koryt górskich. Landform Analys. 8, 41-44
• Korpak J., Krzemień К., Radecki-Pawlik А., 2008. Wpływ czynników antropogenicznych na zmiany koryt ciekówkarpackich. Infrastr. Ekol. Ter. Wiejs. 4
• Slizowski R., Radecki-Pawlik A., 1998. Bystrze z kamienia naturalnego jako przykład nowocze­snej, ekologicznej budowli regulacyjnej w zlewniach rzecznych. Przegl. Nauk. SGGW Warsz. 15,162-170.
• Slizowski R., Radecki-Pawlik A., 2000. Distribution of maximum velocities and Froude numbers on a rapid hydraulic structure apron. Electr. J. Pol. Agric. Univ. (EJPAU) 3(1), 1-13.
• Slizowski R., 2002. Wpływ bystrzy o zwiększonej szorstkości na migracje ryb w potokach górskich. Zesz. Nauk. AR Krak. 393, Inżyn. Środ. 23,331-336.
• Slizowski R., 1993. Bystrza o zwiększonej szorstkości jako element zabudowy potoków górskich. Zesz. Nauk. AR Krak., Rozpr. Habil. 181.
• Żelazo J., 1992. Badania prędkości i oporów przepływu w naturalnych korytach rzek nizinnych. Rozpr. Nauk. Monogr. SGGW Warszawa
• Żelazo J., Popek Z., 2002. Podstawy renaturyzacji rzek. SGGW Warszawa.