Efektywność doustnej immunizacji lisów wolno żyjących w ograniczaniu wścieklizny w Polsce w latach 2011-2015

• Autorzy: Flis M. , Grela E.R. , Gugala D.

Warianty tytułu

EN

Effectiveness of oral immunization of free-living foxes in reducing rabies in Poland in 2011-2015

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper presents the epidemiological situation of rabies in Poland in the period of 2011-2015, as well as discusses the effectiveness and costs of a national campaign of oral immunization of free-living foxes that has been carried out since 2002. It also evaluates the impact of the preventive measures on the dynamics of the number of foxes. During the study period, a decrease in the number of confirmed rabies cases in wild and domestic animals was recorded, but the primary reservoir of the virus continued to be free-living foxes. The high effectiveness of vaccination, evaluated by detailed laboratory tests, contributed significantly to the level of foxes immunization, which was also confirmed by ecological assessment. However, in some voivodeships and in some years of the study, the level of immunization was mediocre, as demonstrated by the results from 2015, when only every second fox examined had acquired resistance as a result of preventive vaccination. Despite the relatively high cost of these preventive measures, which include the cost of the vaccine and its distribution in the field, it seems necessary to continue the oral immunization of foxes, initiated in 1993 and expanded throughout the country in 2002. The dramatic decrease in the incidence of rabies in animals directly reduces epidemiological risks. Undoubtedly, a negative aspect of the aforementioned campaign is a persistently large and growing population of foxes and its adverse impact on the functioning of the main small animal species, as well as the possibility of an increased epizootic risk of other diseases affecting foxes. In this situation, it seems necessary to intensify the culling of foxes.

Słowa kluczowe

PL

Polska; choroby zwierzat; wscieklizna; sytuacja epizootyczna; profilaktyka; zwierzeta dziko zyjace; lisy; szczepienia ochronne; szczepionki doustne; efektywnosc szczepien; zwalczanie chorob zwierzat; lata 2011-2015

• Wydawca: -
• Czasopismo: Medycyna Weterynaryjna
• Rocznik: 2018
• Tom: 74
• Numer: 03
• Opis fizyczny: s.203-208,rys.,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Flis M.

• Katedra Zoologii, Ekologii Zwierząt i Łowiectwa, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 13, 20-950 Lublin

autor

Grela E.R.

• Instytut Żywienia Zwierząt i Bromatologii, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 13, 20-950 Lublin

autor

Gugala D.

• Katedra Zoologii, Ekologii Zwierząt i Łowiectwa, Wydział Biologii, Nauk o Zwierzętach i Biogospodarki, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 13, 20-950 Lublin

Bibliografia

• Bombik E., Wysokińska A., Górski K., Kondracki S., Paprocka A., Jakubczak P.: The dynamics of fox (Vulpes vulpes L.) populations in selected hunting region of the central-eastern Poland in relation to effectiveness of rabies vaccination. Vet. ir Zoot. 2014, 68, 9-15.
• Clique F., Picard-Meyer E., Robardet E.: Rabies in Europe: what are the risks? J. Exp. Rev. Anti-infective Therapy 2014, 12, 905-908.
• Flis M.: Sytuacja epizootyczna i epidemiologiczna wścieklizny w Polsce w latach 2002-2011 na tle dynamiki liczebności lisów wolno żyjących. Życie Wet. 2013, 88, 657-660.
• Freuling C. M., Hampson K., Selhorst T., Schröder R., Meslin F. X., Mettenleiter T. C., Müller T.: The elimination of fox rabies from Europe: determinants of success and lessons for the future. Philos. Trans. R. Soc. Lond. B. Biol. Sci. 2013, 368: 20120142.
• Gliński Z.: Zoonotyczne choroby zwierząt łownych. Część I. Włośnica, wścieklizna, tularemia, borelioza. Życie Wet. 2016, 91, 560-564.
• Goszczyński J., Misiorowska M., Juszko S.: Changes in the density and spatial distribution of red fox dens and cub numbers in central Poland following rabies vaccination. Acta Theriol. 2008, 53, 121-127.
• Hampson K., Coudeville L., Lembo T., Sambo M., Kieffer A., Attlan M., Barrat J., Blanton J. D., Briggs D. J., Cleaveland S., Costa P., Freuling C. M., Hiby E., Knopf L., Leanes F., Meslin F. X., Metlin A., Miranda M. E., Müller T., Nel L. H., Recuenco S., Rupprecht C. E., Schumacher C., Taylor L., Natal-Vigilato M. A., Zinsstag J., Dushoff J.: Estimating the global burden of endemic canine rabies. PLOS Negl. Trop. Dis. 2015, 9: e0003786.
• Hampson K., Dushoff J., Cleaveland S., Haydon D. T., Kaare M., Packer C., Dobson A.: Transmission dynamics and prospects for the elimination of canine rabies. PLoS Biol. 2009, 7: e1000053.
• Mól H.: Od wścieklizny ulicznej psów do leśnej lisów. Życie Wet. 2004, 79, 502-505.
• Orłowska A., Smreczak M., Trębas P., Żmudziński J. F.: Rabies outbreak in Małopolska region in Poland in 2010. Bull. Vet. Inst. Pul. 2011, 55, 555-561.
• Panek M., Bresiński W.: Red fox Vulpes vulpes density and habitat use in rural area of Western Poland in the end of 1990s, compared with the turn of 1970s. Acta Theriol. 2002, 47, 433-442.
• Sadkowska-Todys M., Kucharczyk B.: Wścieklizna w Polsce w 2013 i 2014 roku. Przegl. Epidemiol. 2016, 70, 399-406.
• Sadkowska-Todys M., Łabuńska E.: Wścieklizna w 2003 roku. Przegl. Epidemiol. 2005, 59, 313-321.
• Sadkowska-Todys M., Łabuńska E.: Wścieklizna w 2004 roku. Przegl. Epidemiol. 2006, 60, 491-499.
• Smreczak M., Orłowska A., Żmudziński J. F.: Rabies situation in Poland in 2008. Bull. Vet. Inst. Pul. 2009, 53, 583-587.
• Smreczak M., Żmudziński J. F.: Rabies control in wildlife with oral vaccination in Poland. Bull. Vet. Inst. Pul. 2005, 49, 255-261.
• Steck F., Wandeler A.: The epidemiology of fox rabies in Europe. Epidemiol. Rev. 1980, 2, 71-96.
• Stryszak A.: Sytuacja epizootyczna po 6 latach szczepień psów przeciw wściekliźnie. Med. Weter. 1957, 13, 705-707.
• Sultanov A. A., Abdrakhmanov S. K., Abdybekova A. M., Karatayev B. S., Torgerson P. R.: Rabies in Kazakhstan. PLoS Negl. Trop. Dis. 2016, 10(8): e0004889.
• Suraweera W., Morris S. K., Kumar R., Warrell D. A., Warrell M. J., Jha P.: Deaths from symptomatically identifiable furious rabies in India: A Nationally Representative Mortality Survey. PLoS Negl. Trop. Dis. 2012, 6, e1847.
• Wnęk J.: Wścieklizna w polskiej literaturze naukowej i popularnonaukowej z lat 1800-1918. Życie Wet. 2012, 87, 141-142.
• Wu X., Hu R., Zhang Y., Dong G., Rupprecht C. E.: Reemerging rabies and lack of systemic surveillance in people’s Republic of China. Emerg. Infect. Dis. 2009, 15, 1159-1164.

Identyfikatory

DOI

10.21521/mw.5966