Ryjówkokształtne i gryzonie Parku Narodowego Ujście Warty i terenów przyległych

• Autorzy: Wojtaszyn G. , Rutkowski T. , Lesinski G. , Stephan W. , Bartoszewicz M.

Warianty tytułu

EN

Soricomorphs and rodents of the Ujscie Warty National Park and the surrounding area

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 1995-2014 w celu rozpoznania składu gatunkowego drobnych ssaków na obszarze Parku Narodowego Ujście Warty i terenów przyległych prowadzono badania za pomocą następujących metod: (1) odłowów w pułapki żywołowne na 18 stanowiskach, (2) analizy pokarmu norki amerykańskiej Neovison vison i szopa pracza Procyon lotor z terenu zalewowego Parku Narodowego (położonego w międzywalu Warty), (3) analizy pokarmu płomykówki Tyto alba z 7 stanowisk, (4) obserwacji oraz danych od innych osób. Łącznie stwierdzono 17 gatunków (5 z rzędu ryjówko-kształtnych Soricomorpha i 12 z rzędu gryzoni Rodentia). We wszystkich siedliskach wilgotnych obserwowano nornika północnego Microtus oeconomus, karczownika Arvicola amphibius, ryjówkę malutką Sorex minutus i rzęsorka rzeczka Neomys fodiens. Rzadko stwierdzano zębiełka karliczka Crocidura suaveolens i nornika burego Microtus agrestis. Wykazany skład gatunkowy jest charakterystyczny dla dolin rzecznych i zbliżony do występującego na innych obszarach o podobnym charakterze np. doliny Biebrzy.

EN

The aim of this study conducted in 1995-2014 was to obtain data on the structure of small mammal communities in the Ujście Warty National Park and the surrounding area. Several methods were used: (1) trapping of terrestrial species at 18 sites, (2) analysis of the diet of American mink and raccoons, (3) analysis of the diet of barn owls at 7 sites, (4) accidental observations and interviewing the local community. In total, 17 species were identified (5 soricomorphs and 12 rodents). The most frequent and abundant species (Microtus oeconomus, Arvicola amphibius, Sorex minutus and Neomys fodiens) were mostly connected with wet habitats. Crocidura suaveolens and Microtus agrestis represented rare species in this area. As for dominant species, the communities under study showed similarity to those from other flooded river valleys in Poland, e.g. Biebrza Valley.

Słowa kluczowe

PL

fauna; drobne ssaki; ryjowkoksztaltne; Soricomorpha; gryzonie; Rodentia; sklad gatunkowy; sklad ilosciowy; przeglad gatunkow; metody badan; badania faunistyczne; Park Narodowy Ujscie Warty; tereny przylegle

• Wydawca: -
• Czasopismo: Chrońmy Przyrodę Ojczystą
• Rocznik: 2015
• Tom: 71
• Numer: 3
• Opis fizyczny: s.179-191,tab.,map.,bibliogr.

Twórcy

autor

Wojtaszyn G.

• Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, ul.Stolarska 7/3, 60-788 Poznań

autor

Rutkowski T.

• Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, ul.Stolarska 7/3, 60-788 Poznań

autor

Lesinski G.

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul.Nowoursynowska 159C, 02-787 Warszawa

autor

Stephan W.

• Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”, ul.Stolarska 7/3, 60-788 Poznań

autor

Bartoszewicz M.

• ul.Szpitalna 2, 66-436 Słońsk

Bibliografia

• Bartoszewicz M. 1997a. Ponowne stwierdzenie zębiełka karliczka w okolicach ujścia Warty. Przegląd Zoologiczny 41: 93-94.
• Bartoszewicz M. 1997b. Śmiertelność kręgowców na szosie graniczącej z rezerwatem przyrody Słońsk. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 16 (4): 59-69.
• Bartoszewicz M. 2003. Wpływ norki amerykańskiej Mustela vison na ptaki wodne a strategia ich ochrony w parku narodowym „Ujście Warty". Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków (praca doktorska).
• Bartoszewicz M., Okarma H., Zalewski A., Szczęsna J. 2008. Ecology of raccoon (Procyon lotor L. 1758) from western Poland. Annales Zoologici Fennici 45: 291-298.
• Bartoszewicz M., Zalewski A.2001. Appearance of American mink - implication for the protection of birds. Wissenschaftliche Mitteilungen aus dem Niederösterreichischen Landesmuseum 14: 197-198.
• Bartoszewicz M., Zalewski A. 2003. American mink, Mustela vison diet and predation on waterfowl in the Słońsk Reserve, western Poland. Folia Zoologica 52: 225-238.
• Biedrzycka A., Zalewski A., Bartoszewicz A., Okarma H., Jędrzejewska E. 2014. The genetic structure of raccoon introduced in Central Europe reflects multiple invasion pathways. Biological Invasions 16:1611-1625.
• Ehrnsberger R., Dabert J., Blaszak C. 1999. Przyroda rezerwatu Słońsk. Wydawnictwo Acarus, Poznań.
• Grimmet R.F.A., Jones T.A. 1989. Important Bird Areas in Europe. The International Centre for Birds of Prey Publ. No 9, Cambridge.
• Gromadzki M., Dyrcz A., Głowaciński Z., Wieloch M. 1994. Important bird areas in Poland. OTOP, Gdańsk.
• Indyk F., Mrugasiewicz A., Pawłowska-Indyk A. 1996. Drobne ssaki w zrzutkach płomykówki Tyto alba Scop., 1769 oraz myszołowów Buteo sp. (myszołowa zwyczajnego i włochatego B. buteo L., 1758 i B. lagopus Pont., 1763) z terenu rezerwatu „Słońsk" (woj. gorzowskie) w okresie jesieni i zimy. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody 15 (2): 89-98.
• Kondracki J. 2001. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Okarma H., Zalewski A., Bartoszewicz M., Biedrzycka A., Jędrzejewska E. 2012. Szop pracz Procyon lotor w Polsce - ekologia inwazji. Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnejl4 (4): 296-303.
• Park Narodowy Ujście Warty 2014. Park w liczbach [http://www.pnujsciewarty.gob. pl/61, park-w--liczbach.html]; dostęp: 15.06.2014 r.
• Pucek Z. (red.) 1984. Klucz do oznaczania ssaków Polski. PWN, Warszawa.
• Raczyński J., Fedyk S., Gębczyńska Z., Pucek M. 1983. Drobne ssaki środkowego i dolnego basenu Biebrzy. Zeszyty Problemowe Postępu Nauk Rolniczych 255: 297-328.
• Raczyński J., Fedyk S., Gębczyńska Z., Pucek M. 1984. Distribution of Micromammalia against natural differentiation of the Biebrza Valley habitats. Polish Ecological Studies 10: 425-445.
• Ruprecht A.L. 1979. Food of the Barn owl, Tyto alba guttata (C. L. Br.) from Kujawy. Acta Ornithologica 16 (19): 493-511.
• Ruprecht A.L. 1993. Zimowy skład pokarmu płomykówki Tyto alba guttata C.L.Br, z rezerwatu Słońsk. Przegląd Przyrodniczy 4 (2): 41-48.
• Sałata-Piłacińska B. 1977. Ssaki w pokarmie płomykówki (Tyto alba guttata Brehm) z terenu Polski, ze szczególnym uwzględnieniem zachodniej części kraju. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią 30 ser. C: 7-27.
• SDF Obszaru Natura 2000 Ujście Warty [http://natura 2000.gdos.gov.pl/datafiles/index/name:Uj%C5% 9Bcie%20Warty/all:0]; dostęp: 15.06.2014 r.
• Ważna A., Cichocki J., Łupicki D., Rubacha S., Wą-sicki A., Gabryś G. 2011. Pokarm płomykówki Tyto alba (Scopoli, 1769) na Ziemi Lubuskiej. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Biologia i Hodowla Zwierząt LXII, 580: 65-87.
• Zalewski A., Bartoszewicz M. 2012. Phenotypic variation of an alien species in a new environment: the body size and diet of American mink over time and at local and continental scales. Biological Journal of the Linnean Society 105: 681-693.
• Zalewski A., Michałska-Parda A., Bartoszewicz M., Kozakiewicz M., Brzeziński M. 2010. Multiple introductions determine the genetic structure of an invasive species population: American mink (Neovison vison) in Poland. Biological Conservation 143: 1355-1363.
• Zalewski A., Michalska-Parda A., Ratkiewicz M., Kozakiewicz M., Bartoszewicz M., Brzeziński M. 2011. High mitochondrial DNA diversity of an introduced alien carnivore: comparison of feral and ranch American mink Neovison vison in Poland. Diversity and Distribution 17: 757-768.