Wpływ warunków meteorologicznych na początek wybranych faz rozwojowych rzepaku ozimego wiosną i latem

• Autorzy: Bartoszek K.

Warianty tytułu

EN

Impact of weather conditions on the onset of selected stages of winter rapeseed in spring and summer

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy wykorzystano dane dotyczące dat początku fazy kwitnienia i dojrzewania rzepaku ozimego z okresu 1974/75-2008/09. Wartości odnosiły się do wyników pomiarów oraz obserwacji wykonanych w Zakładzie Doświadczalnym Oceny Odmian w Bezku koło Chełma. W celu określenia współzmienności i współzależności elementów meteorologicznych z datami początku analizowanych fenofaz zastosowano korelację liniową Pearsona oraz analizę regresji. Badania wykazały, że początek fazy kwitnienia oraz dojrzewania w największym stopniu zależał od warunków termicznych w kwietniu i maju. Istotne znaczenie dla wzrostu i rozwoju rzepaku ozimego w okresie od marca do lipca miał też przebieg temperatury powietrza oraz gleby w okresie zimowym. Na późniejszy początek fazy kwitnienia i dojrzewania rzepaku ozimego wpływ miała także większa liczba dni z przygruntowym przymrozkiem oraz niższe sumy usłonecznienia w okresie wiosennym. Ponadto stwierdzono występowanie w ostatnich latach coraz wcześniejszych dat początku fazy kwitnienia i dojrzewania. W tym przypadku szczególnie wyróżniała się ta pierwsza fenofaza (współczynnik kierunkowy trendu istotny statystycznie na poziomie α = 0,01), co należy wiązać z notowanym w Polsce od dwóch dekad wzrostem temperatury powietrza na przełomie zimy i wiosny.

EN

The relationship between weather conditions and the onset of the flowering and ripening stages of winter rapeseed was studied based on meteorological data and field observations from the Experimental Stations for Cultivar Testing (COBORU) in Bezek near Chelm in the period from 1974/75 to 2008/09. The Pearson’s correlation and linear regression analysis were used in order to determine the correlation between meteorological elements and dates of onset of the two stages. The study showed that the onset of flowering and ripening was strongly associated with thermal conditions in April and May. The relationship between growth and development of winter oilseed rape in the period from March to July and the values of air and soil temperatures in winter was also noted. Later dates of the onset of flowering and ripening were influenced by greater number of days with ground frost and decrease in sunshine duration in spring. There were no statistically significant correlations with precipitation and Ped’s drought index. Furthermore, in recent years, the occurrence of early dates of onset of the two stages was found. In the case of the onset of flowering, a statistically significant (α = 0.01) downward trend in the analysed area was indicated. It is probably associated with an increase of air temperature during the last two decades in Poland (from February to May).

Słowa kluczowe

EN

Lublin region; rape; winter rape; developmental phase; spring season; summer season; meteorological condition; air temperature; temperature effect; phenophase; flowering; ripening

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrophysica
• Rocznik: 2013
• Tom: 20
• Numer: 2
• Opis fizyczny: s.227-240,rys.,tab.,wykr.,bibliogr.

Twórcy

autor

Bartoszek K.

• Pracownia Agrometeorologii, Katedra Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, ul.Akademicka 15, 20-950 Lublin

Bibliografia

• Angadi S.V., Cutforth H.W., Miller P.R., McConkey B.G., Entz M.H., Brandt S.A., Volkmar K.M., 2000. Response of three Brassica species to high temperature stress during reproductive growth. Can. J. Plant Sci., 80(4), 693-701.
• Bouchereau A., Clossais-Besnard N., Benasoud A., Leport L., Renard M., 1996. Water stress effects on rapeseed quality. Eur. J. Agron, 5(1-2), 19-30.
• Heimann S., Broniarz J., 2008. Metodyka badania wartości gospodarczej odmian (WGO) – Rzepak. COBORU, Słupia Wielka.
• Koźmiński Cz., Michalska B., Czarnecka M., 1993. Ekstremalne warunki pogodowe [w:] Czynniki plonotwórcze – plonowanie roślin pod red. J. Dzieżyca. PWN Warszawa.
• Kożuchowski K., Żmudzka E., 2001. Ocieplenie w Polsce: skala i rozkład sezonowy zmian temperatury w drugiej połowie XX w. Prz. Geof., 46(1-2), 81-90.
• Kutcher H.R., Warland J.S., Brandt S.A., 2010. Temperature and precipitation effects on canola yields in Saskatchewan, Canada. Agric. For. Meteorol., 150(2), 161-165.
• Lardon A., Triboi-Blondel A.M., 1994. Freezing injury to ovules, pollen and seeds in winter rape. J. Exp. Bot., 45(8), 1177-1181.
• Machnik R., 1973. Przyrodnicza reprezentatywność Stacji Doświadczalnych Oceny Odmian. Biul. Oceny Odm. COBORU, 4, 23-86.
• Michalska B., 2011. Tendencje zmian temperatury powietrza w Polsce. Prace i Studia Geogr., 47, 67-75.
• Morrison M.J., 1993. Heat stress during reproduction in summer rape. Can. J. Bot., 71(2), 303-308.
• Muśnicki Cz., 1989. Charakterystyka botaniczno-rolnicza rzepaku ozimego i jego plonowanie w zmiennych warunkach siedliskowo-agrotechnicznych. Roczn. AR w Poznaniu, Rozpr. Nauk., 191.
• Nielsen D.C., 1997. Water use and yield of canola under dryland conditions in the central Great Plains. J. Prod. Agric., 10(2), 307-313.
• Robertson M.J., Holland J.F., 2004. Production risk of canola in the semi-arid subtropics of Australia. Aust. J. Agric. Res., 55(5), 525-538.
• Tesfamariam E.H., Annandale J.G., Steyn J.M., 2010. Water Stress Effects on Winter Canola Growth and Yield. Agron. J., 102(2), 658-666.
• Young L.W., Wilen R.W., Bonham-Smith P.C., 2004. High temperature stress of Brassica napus during flowering reduces micro- and megagametophyte fertility, induces fruit abortion, and disruptsseed production. J. Exp. Bot., 55(396), 485-495.

Uwagi

PL

Rekord w opracowaniu