Gospodarstwa rolne o obszarze do 1 ha w procesie przemian systemowych i integracji z UE

• Autorzy: Dzun W.

Warianty tytułu

EN

Farms up to 1 ha in the process of system transformation and integration with the EU

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na początku przemian systemowych w Polsce w strukturze obszarowej gospodarstw rolnych ważne miejsce, szczególnie z punktu widzenia społecznego, zajmowały gospodarstwa o obszarze do 1 ha użytków rolnych. Ich liczba i udział w strukturze ogółu gospodarstw rolnych były silnie zróżnicowane regionalnie. W procesie przemian systemowych zmieniło się to znacząco, bardziej niż gospodarstw małych obszarowo powyżej 1 ha. Wystąpiła bardzo silna tendencja do zmniejszania liczby tych gospodarstw oraz do porzucania i ograniczania produkcji rolnej. Jednocześnie w grupie takich gospodarstw nastąpił dynamiczny rozwój niewielkiej grupy wysokotowarowych gospodarstw specjalistycznych. Wprowadzona w 2012 r. zmiana definicji gospodarstwa rolnego radykalnie zmniejszyła tą grupę obszarową i zmieniła jej strukturę. W artykule podjęto analizę zmian w tej grupie obszarowej w procesie przemian systemowych i integracji z UE pod kątem podstawowych kryteriów „nowej” definicji gospodarstwa rolnego. Nowa definicja wyeliminowała gospodarstwa nieprowadzące działalności rolniczej i gospodarstwa osób fizycznych (poza ekologicznymi) z niewielką produkcją rolną (muszą osiągnąć przynajmniej jeden z określonych progów produkcji).

EN

In the initial period of systemic changes, farms with the area of 0–1 ha of arable area were quite an important element of farm structure in Poland, at least from a social point of view. The number of those farms and their share within the farm structure in general varied significantly depending on a region. The farm numbers and structure were changing dramatically in the process of systemic changes, which was more intense than in case of small farms over 1 ha. The number of those farms declined significantly, agricultural production being abandoned or limited. At the same time within that farm sector a dynamic development was observed of a small group of highly specialized market-oriented farms. As a result of statutory change of the definition of a farm, which was introduced in 2012, that group of farms was radically decreased and their structure was changed. This article provides an analysis of changes within the group of farms 0–1 ha throughout the process of systemic changes and integration with the EU against the basic criteria of the new definition of a farm. The new definition excludes farms on which agricultural activity is not pursued as well as farms owned by natural persons (except for organic farms) which produce insignificant amount of agricultural products (the production must reach at least one of the production thresholds defined).

Słowa kluczowe

PL

gospodarstwa rolne; gospodarstwa maloobszarowe; struktura obszarowa; uzytki rolne; grupy obszarowe; liczba gospodarstw; wojewodztwa; powierzchnia gospodarstw; struktura gospodarstw; zroznicowanie regionalne; produkcja roslinna; produkcja zwierzeca; Unia Europejska; integracja europejska; definicje

• Wydawca: -
• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2017
• Numer: 1
• Opis fizyczny: s.23-48,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Dzun W.

• Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa - Polska Akademia Nauk, ul.Nowy Świat 72, 00-330

Bibliografia

• Baer-Nawrocka A., Poczta W. (2016). Polskie rolnictwo na tle rolnictwa w Unii Europejskiej. W: Wilkin J., Nurzyńska I. (red). Polska wieś 2016. Raport o stanie wsi (s. 81–107). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• Dzun W. (2005). Państwowe gospodarstwa rolne w procesie przemian systemowych w Polsce. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
• Dzun W. (2012). Gospodarstwa rolne po wejściu Polski do UE. Analiza zmian strukturalnych na tle lat poprzednich. W: Drygas M., Zawalińska K. (red.). Uwarunkowania ekonomiczne polityki rozwoju polskiej wsi i rolnictwa (s. 157–197). Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
• Dzun W. (2013a). Drobne gospodarstwa w rolnictwie polskim – próba definicji i charakterystyki. Wieś i Rolnictwo, 2, 9−27.
• Dzun W. (2013b). Zagospodarowanie ziemi rolniczej w Polsce w okresie przed i poakcesyjnym w ujęciu regionalnym. Wieś i Rolnictwo, 4, 62–78.
• Dzun W. (2015a). Wpływ utworzenia i rozdysponowania Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa na strukturę gospodarstw rolnych. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 3, 48–73.
• Dzun W. (2015b). Gospodarstwa osób prawnych w procesie przemian systemowych i integracji z UE. Warszawa: Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa PAN.
• Dzun W. (2016a). Wpływ rozdysponowania Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa na strukturę gospodarstw rolnych w latach 1996–2010. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 2 (345), 26–50.
• Dzun W. (2016b). Możliwości analizy porównawczej zmian w liczbie i strukturze gospodarstw rolnych w latach 1990–2013 w świetle nowej definicji gospodarstwa rolnego. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 4 (349), 70–95.
• Dzun W., Józwiak W. (2009). Problemy poprawy struktury gospodarstw rolnych w Polsce. Wieś i Rolnictwo, 2, 73–92.
• GUS (1992). Rolnictwo i Gospodarka Żywnościowa 1986–1990. Warszawa.
• GUS (1998). Systematyka i charakterystyka gospodarstw rolnych. PSR 1996. Warszawa.
• GUS (2003a). Systematyka i charakterystyka gospodarstw rolnych. PSR 1996. Warszawa.
• GUS (2003b). Przemiany agrarne, PSR 2002. Olsztyn.
• GUS (2013). Charakterystyka gospodarstw rolnych. Powszechny Spis Rolny 2010. Warszawa.
• GUS (2014a). Charakterystyka gospodarstw rolnych w 2013 r. Warszawa.
• GUS (2014b). Rocznik statystyczny rolnictwa 2014. Warszawa.
• Józwiak W. (red.) (2003). Ewolucja gospodarstw rolnych w latach 1996–2002. Warszawa: GUS.
• Józwiak W., Ziętara W. (red.) (2013). Zmiany zachodzące w gospodarstwach rolnych w latach 2002–2010. Warszawa: GUS.
• Poczta W. (red.) (2013). Gospodarstwa rolne w Polsce na tle gospodarstw Unii Europejskiej – wpływ WPR. Warszawa: GUS.
• Zegar J. (red.) (2003). Zróżnicowania regionalne rolnictwa. Warszawa: GUS.
• Zegar J. (2009). Struktura rolnictwa rodzinnego pod koniec pierwszej dekady XXI wieku. Warszawa: Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PiB.

Identyfikatory

DOI

10.7366/wir012017/02