Badania nad chorobami podsuszkowymi owsa (Avena sativa L.) z uwzględnieniem temparatury i opadów

• Autorzy: Kiecana I. , Mielniczuk E. , Cegielko M. , Pszczolkowski P.

Warianty tytułu

EN

Investigations on root and stem rot diseases of oat (Avena sativa L.) with a special regard to temperature and rainfalls

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania przeprowadzono w latach 1996 - 2000 na polach Stacji Doświadczalnej Oceny Odmian w Uhninie. W każdym sezonie wegetacji dwukrotnie oceniano zdrowotność owsa. Pierwszą analizę wykonywano w fazie 6-tygodniowych siewek, drugą natomiast w fazie dojrzałości mlecznej ziarna. Odsetek siewek z nekrozą korzeni i pochew liściowych waha się od 6,0 do 39,5, zaś procent źdźbeł wykazujących objawy chorobowe wynosił od 11,5 do 50,0. Analiza mikologiczna chorych roślin wykazała, że główną przyczyną chorób podsuszkowych owsa są grzyby z rodzaju Fusarium. W zależności od sezonu wegetacji dominowały gatunki F. avenaceum lub F. culmorum. F. avenaceum otrzymywano w latach badań różniących się warunkami pogodowymi, co wskazuje na dużą tolerancję tego grzyba na temperaturę i wilgotność. W sezonach wegetacji charakteryzujących się wysoką temperaturą dominował F. culmorum, gatunek który może wykazywać także znaczną tolerancję na zmienne warunki termiczne. Ciepła i wilgotna pogoda sprzyjała porażeniu owsa przez Bipolaris sorokiniana. We wszystkich latach badań z porażonych roślin w fazie dojrzałości mlecznej ziarna, a w latach 1998 i 1999 także z siewek otrzymywano gatunek Rhizoctonia solani.

EN

Investigations were carried out in 1996 - 2000 in the Experimental Station of Cultivars Evaluation in Uhnin. Disease symptoms were recorded twice - in the seedling stage (18 in the Tottman's scale) and in milk ripe stage (77 in the Tottman's scale) of oat. The seedlings with root and sheath necrosis or plants with diseased stem base were obtained every year. The percentage of diseased seedlings ranged from 6.0 to 39.5, and percentage of older plants with necrotic stripes on lower intemodes ranged from 11.5 to 50.0. Results of mycological analysis of diseased plants showed that Fusarium spp., especially F. avenaceum and F. culmorum were isolated the most frequently, F. avenaceum was obtained in the seasons with different weather conditions. This indicates great tolerance of this fungus to temperature and humidity. In the seasons with high temperature F. culmorum was predominant. This species also can be tolerant to changing weather conditions. Warm and wet weather was favourable for oat infection by Bipolaris sorokiniana. Rhizoctonia solani was isolated from plants in milk ripe stage in each vegetation seasons, and from seedlings in years 1998 and 1999.

Słowa kluczowe

PL

choroby roslin; choroby podsuszkowe; owies; Avena sativa; grzyby; Fusarium; choroby grzybowe; Bipolaris sorokiniana; Rhizoctonia solani; warunki meteorologiczne; opady atmosferyczne; temperatura powietrza

EN

plant disease; take-all disease; oat; Avena sativa; fungi; Fusarium; fungal disease; Bipolaris sorokiniana; Rhizoctonia solani; meteorological condition; atmospheric precipitation; air temperature

• Wydawca: -
• Czasopismo: Acta Agrobotanica
• Rocznik: 2003
• Tom: 56
• Numer: 1-2
• Opis fizyczny: s.95-107,tab.,bibliogr.

Twórcy

autor

Kiecana I.

• Katedra Fitopatologii, Akademia Rolnicza w Lublinie, ul.Leszczyńskiego 7, 20-069 Lublin

autor

Mielniczuk E.

autor

Cegielko M.

autor

Pszczolkowski P.

Bibliografia

• Booth C., 1971. The Genus Fusarium. Commonwealth Mycological Institute, Kew, Surrey, England, pp. 237.
• Chełkowski J., Mańka M., Kwaśna H., Visconti A., Goliński P., 1989. Fusarium sporotrichioides Sherb., Fusarium tricinctum (Corda) Sacc. and Fusarium poae (Peck) Wollenw. Cultural characteristics, toxinogenicity and pathogenicity towards cereals. J. Phytopath. 124: 155-161.
• Cook R. J., 1968. Influence of oats on soil-borne population of Fusarium roseum f. sp. culmorum. Phytopathology, 58: 957-960.
• Eland R., 1964. Statystyka matematyczna w zastosowaniu do dos'wiadczalnictwa rolniczego. PWN, Warszawa.
• Eng-Chong Pua R.L., Pelletier R., Klinck H. R., 1985 Seedling blight spot blotch and common root in Quebec and their effect on grain yield in barley. Can. J. Plant Path. 7: 395-401.
• Kiecana I., 1988. Badania podatności kłosów pszenżyta na porażenie przez Fusarium spp. Rocz. Nauk Roln. Ser. E, 18, 2: 17-41.
• Kiecana I., 1998. Występowanie Fusarium spp. na owsie (Avena sativa L.). Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roslin, 38(2): 541-543.
• Kiecana I., 1994. Badania nad fuzariozą kłosów jęczmienia jarego (Hordeum vulgare L.) z uwzględnieniem podatności odmian i zawartości mikotoksyn w ziarnie. AR Lublin. Rozpr. Nauk. 161: 1-49.
• Kiecana I., Kocyłak E., 1999. Pathogenicity of Fusarium spp. to seedlings ofoats (Avena sativa L.). Plant Breed, and Seed Science, 43, 1: 91-99.
• Kiecana I., Mielniczuk E., 2001. Występowanie Fusarium culmorum (W. G. Sm.) Sacc., Fusarium avenaceum (Fr.) Sacc. oraz Fusarium crookwellense Burgess, Nelson & Tous- soun na rodach hodowlanych owsa (Avena sativa L.). Acta Agrobotanica, 54,1: 83-93.
• Los O., Baard S. W., Marasas W. F. O., Burgess S. A., 1994. The effect of crop rotation with wheat and oats on the incidence of Fusarium crown rot of wheat. S. Afr. J. Plant Soil, 11(4): 170-177.
• Lüning H. U., Waiyaki B. G., Schlösser E., 1978. Role of saponins in antifungal resistance. Phytopath. Z., 92: 338-345.
• Łacicowa B., Kiecana I., 1987. Występowanie Fusarium culmorum (W. G. Sm.) Sacc. i Fusarium avenaceum (Fries.) Sacc. na pszenżycie oraz podatność rodów hodowlanych na porażenie. Rocz. Nauk Roln., Ser. E, 17, 1:161-178.
• Łacicowa B., Pięta D., 1998. Wpływ temperatury i opadów na udział grzybów w powodowaniu chorób podsuszkowych jęczmienia jarego (Hordeum vulgare L.). Acta Agrobotanica, 51, (1-2): 51-61.
• Łacicowa B., Kiecana I., Pięta D., 1990. Choroby podsuszkowe jęczmienia jarego (Hordeum vulgare L.) uprawianego w Lubelskiem. Rocz. Nauk Roln., Ser. E, 20,1: 7-15.
• Łacicowa B.,Pięta D.,Kiecana I., 1993. Podatność kilku odmian jęczmienia jarego (Hordeum vulgare L.) na choroby podsuszkowe. Hod. Roslin Aklim. i Nasien. 5/6: 36-43.
• Mańka M., 1989. Patogeniczność wybranych gatunków z rodzaju Fusarium dla siewek zbóż. Rocz. AR Poznań, Rozpr. Nauk. 201:1-64.
• Mielniczuk E., 2001. The occurrence of Fusarium spp. on panicles of oat (Avena sativa L.). Journal of Plant Protection Research, 41 (2): 173-180.
• Mills J. T., 1989. Ecology of mycotoxygenic Fusarium species on cereal seeds. J. Food Protection, 52, 10: 737-742.
• Olbe M., Sommarin M., Gustafsson M., Lundborg T., 1995. Effect of fungal pathogen Bipolaris sorokiniana toxin prehelminthosporal on barley root plasma membrane vesicles. Plant Pathol. 44: 625-635.
• Oleszek W., Glowniak K., Leszczyński B., 2001. Biochemiczne oddziaływania środowiskowe. Akademia Medyczna, Lublin, pp. 314.
• Sadowski S., Rzekanowski Cz., 1989. Wpływ nawadniania na plonowanie i zdrowotność żyta na glebie bardzo lekkiej. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 331: 363-370.
• Srobarowa A., Srobar S., 1983. Vplyv teploty na klicenie konidii povodcov fuzarioz pšenice. Prace ústavu experimentálnej fytopatologie a entomologie. Bratislava, 2: 209-220.
• Tollman D. R., 1987. The decimal code for the growth stages of cereals with illustrations. BCPC Publications Reprinted from the Annals of Applied Biology, 110. Occasional Publication, 4: 441-454.
• Truszkowska W., Chmurzyńska I., Czyrek A., Dorenda M., Dworzak B., Kutrzeba M., 1983. Zagadnienia zgorzeli podstawy źdźbła owsa (Avena sativa L.). Rocz. Nauk Roln., Ser. E, 13, 1-2: 73-83.
• Truszkowska W., Czechowski K., Kowalski A., Kutrzeba M., 1979. Choroby podstawy źdźbła pszenicy ozimej po 10 latach monokultury. Rocz. Nauk Roln. Ser. E, T. 9, 1:23-31.
• Wagner A., 1983. Zbiorowiska grzybów spod uprawy pszenicy ozimej na czarnoziemach i ich wpływ na niektóre patogeny powodujące choroby podsuszkowe. Rocz. Nauk Roln. Ser. E,T. 13, 1-2: 147-176.
• Wakuliński W., Chełkowski J., 1993. Fusarium species transmitted with seed of wheat, rye, barley, oats and triticale. Hod. Rośl. Aklim. Nasien. 37(4): 132-136.
• Wiśniewska H., Wakuliński W., Chelkowski J., 1998. Susceptibility of barleys to Bipolaris sorokiniana seedling blight determined by disease scoring and electrolyte leakage. J. Phytopathology, 146,: 563-566.